Funkcja metajęzykowa języka
Funkcja metajęzykowa – funkcja wypowiedzi polegająca na przekazywaniu za pomocą pewnych wyrażeń językowych informacji o samym języku (kodzie), charakteryzujących jego poszczególne elementy lub cechy[1][2]. Znajduje również zastosowanie przy opisywaniu, parafrazowaniu środków innego języka[1]. Funkcja metajęzykowa przejawia się w sformułowaniach takich jak „«Bratysława» to słowo rodzaju żeńskiego, ma cztery sylaby”[1], „Wyraz «serce» może mieć kilka znaczeń”[3]. Obecna jest w definicjach słownikowych, wyjaśnieniach terminologicznych i przy parafrazowaniu znaczeń słowotwórczych[1]. Charakterystyczną cechą komunikatów metajęzykowych jest zastosowanie eksplikacyjnych środków językowych i obecność terminów z zakresu komunikacji językowej i lingwistyki[2].
Mianem metajęzyka określa się użycie języka mające na celu badanie określonego języka przedmiotowego[1]. W węższym rozumieniu metajęzyk to terminologia używana przez osoby specjalizujące się w pewnej dziedzinie, np. terminologia lingwistyczna, literaturoznawcza, fizyczna itp.[4]
Funkcję metajęzykową języka zauważył już grecki filolog Apollonios Dyskolos, który wyróżniał zaimki wskazujące, czyli takie odnoszące się do realiów pozajęzykowych, oraz zaimki anaforyczne, opisujące relacje wewnątrzjęzykowe[4].
Przypisy
- ↑ a b c d e Jozef Mistrík, Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 274, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
- ↑ a b Joanna Dobkowska, W pigułce. Nauka o języku. Repetytorium. Liceum i technikum, wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2019, s. 16, ISBN 978-83-02-18249-5, OCLC 1107607313.
- ↑ funkcje języka, funkcja informatywna, funkcja ekspresywna, funkcja impresywna, funkcja fatyczna, funkcja komunikatywna, funkcja poetycka | Słownik terminów literackich, stl.kochamjp.pl [dostęp 2019-11-09].
- ↑ a b Šimon Ondruš, Ján Sabol, Úvod do štúdia jazykov, Bratysława: Slovenské pedagogické nakladateľstvo, 1987, s. 32, OCLC 28427817 (słow.).