Géza Jeszenszky

Géza Jeszenszky

Geza Jeszenszky
Data i miejsce urodzenia	10 listopada 1941 Budapeszt
Minister spraw zagranicznych Węgier
Okres	od 23 maja 1990 do 15 lipca 1994
Przynależność polityczna	Węgierskie Forum Demokratyczne
Poprzednik	Gyula Horn
Następca	Laszlo Kovacs
Odznaczenia

Géza Jeszenszky (ur. 10 listopada 1941 w Budapeszcie) – węgierski historyk i dyplomata, minister spraw zagranicznych Republiki Węgierskiej (1990–1994).

Życiorys

Urodził się w rodzinie o wielopokoleniowych tradycjach. Jego ojciec Zoltan był wykładowcą prawa na Uniwersytecie w Budapeszcie. W 1956 wziął udział w rewolucji węgierskiej. W latach 1961–1966 studiował historię, filologię angielską i bibliotekoznawstwo na Uniwersytecie Loránda Eötvösa w Budapeszcie (ELTE). W 1980 uzyskał stopień kandydata nauk historycznych w Węgierskiej Akademii Nauk.

Po ukończeniu studiów w 1966 pracował jako nauczyciel, następnie w Bibliotece Narodowej im. Széchényiego. W latach 1971–1973 odbył stypendium badawcze w Instytucie Historii Węgierskiej Akademii Nauk. W 1976 rozpoczął pracę dla Uniwersytetu Ekonomicznego im. Karola Marksa w Budapeszcie, m.in. jako wykładowca historii stosunków międzynarodowych (od 1981) oraz dziekan Wydziału Nauk Społecznych i Politycznych (od 1989). W latach 1984–1986 wykładał w Uniwersytecie Kalifornijskim jako visiting professor – nauczał historii Europy Środkowej i Wschodniej.

W 1988 znalazł się wśród założycieli Węgierskiego Forum Demokratycznego. W 1990 został mianowany ministrem spraw zagranicznych w rządzie Józsefa Antalla. Za jego kadencji dokonano rozwiązania Układu Warszawskiego oraz wycofania wojsk sowieckich z terenu kraju. Węgry przystąpiły do Rady Europy, Grupy Wyszehradzkiej oraz Inicjatywy Środkowoeuropejskiej, a także stały się stroną układu stowarzyszeniowego ze Wspólnotami Europejskimi. Rozpoczęto starania o włączenie do struktur euroatlantyckich, zakończone powodzeniem (w latach 1999 i 2004).

W wyborach 1994 uzyskał mandat posła do Zgromadzenia Narodowego i wraz z MDF znalazł się w ławach opozycji. W 1995 został prezesem Węgierskiej Rady Atlantyckiej. Od 1998 do 2002 pełnił misję jako ambasador nadzwyczajny i pełnomocny w USA.

We wrześniu 2002 powrócił do pracy wykładowcy na Budapeszteńskim Uniwersytecie Ekonomii i Administracji Publicznej. Wykładał jako visiting professor w Kolegium Europejskim w Natolinie oraz Uniwersytecie Babes-Bolyai w Cluj-Napoca. Od 2011 pełnił misję jako ambasador w Norwegii.

Żonaty, ma córkę i syna. Jest miłośnikiem gór oraz prezesem Węgierskiego Towarzystwa Karpackiego.

W 2016 odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej^[1].

Wybrane publikacje

• The Outlines of the History of International Relations in the 20th Century, Közgazdasági Továbbképző Intézet, Budapest 1984.
• Az elveszett presztízs. Magyarország megítélésének megváltozása Nagy-Britanniában, 1894-1918, Magvető Könyviadó, Budapest 1986
• The New (Post-Communist) Europe and Its Ethnic Problems, Kairosz, Budapest 2005
• A politikus Antall József – az európai úton. Tanulmányok, esszék, emlékezések a kortársaktól, Mundus Magyar Egyetemi Kiadó, Budapest 2006.

Przypisy

Bibliografia

• Nota biograficzna na stronie World Security Network. worldsecuritynetwork.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-02)]. (ang.)
• Profil na stronie Zgromadzenia Narodowego (węg.)