Góra Chełmo

Chełmo
Ilustracja
Góra Chełmo widziana spod Częstochowy
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Wysokość

323 m n.p.m.

Położenie na mapie gminy Masłowice
Mapa konturowa gminy Masłowice, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Chełmo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Chełmo”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, na dole nieco na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Chełmo”
Położenie na mapie powiatu radomszczańskiego
Mapa konturowa powiatu radomszczańskiego, blisko centrum na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Chełmo”
Ziemia51°04′N 19°45′E/51,066667 19,750000

Góra Chełmo – wzniesienie (323 m n.p.m.) w pobliżu wsi Chełmo, położonej w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Masłowice.

Na wzniesieniu pozostałości grodziska z IX w. otoczonego siedmioma pierścieniami wałów obronnych[1]. Archeolodzy odkryli, że pierwsze umocnienia na Górze Chełmskiej pochodzą z IX wieku. Istniały kilkadziesiąt lat i zostały spalone. Według historyka Tomasza Nowaka były to prawdopodobnie umocnienia obronne albo miejsce kultu[2]. W X wieku gród rozbudowano i funkcjonował on do wieku XIII. Przypuszcza się, że od XIV do XVII wieku istniał w tym miejscu dwór szlachecki, brak jednak źródeł, które pozwalają na potwierdzenie tych informacji[3].

Badania archeologiczne na stanowisku prowadziła J. Kamińska w latach 1955-56. W czasie badań wykopaliskowych ustalono, że wały grodziska zbudowane były w konstrukcji drewniano- ziemnej, wzmacnianej kamieniami[4]. W latach 2014-15 serie badań nieinwazyjnych wykonano zdjęcia lotnicze analizy pomiarów LiDAR ALS  (lotniczy skaning laserowy) oraz badania geofizyczne i fosforowe. Wyniki wyraźnie wskazują, iż mamy do czynienia z obiektem, który najpewniej był objęty intensywną aktywnością osadniczą, przestrzeń grodziska osiągała powierzchnię ponad 11 ha[5].

Na południowym stoku góry znajduje się złoże piaskowców kredowych „Zagórze” udokumentowane zostało w kategorii  C1 i zajmuje  powierzchnię 0,94  ha. Nadkład, o grubości od 0 do 2,5 m (średnio  1,35 m)  stanowią  gleba i rumosz piaskowca. Miąższość złoża waha się od 10,4 do 12,5 i średnio  wynosi 11,5 m. Piaskowiec znajduje zastosowanie jako materiał okładzinowy w budownictwie i w drogownictwie[6].

Przez wzniesienie przebiega pieszy szlak turystycznySzlak partyzancki, oznaczony kolorem czerwonym szlak turystyczny czerwony[7].

Przypisy

  1. Kostyrko Mikołaj, Ruciński Dominik: Przeszły krajobraz Góry Chełmo oraz jego zagrożenia w perspektywie lotniczego skaningu laserowego oraz zobrazowań satelitarnych. „Zeszyty Radomszczańskie”, T. X, 2015, s. 227–236.
  2. Rycerze z Chełmskiej Góry, Dziennik Łódzki
  3. Tomasz Andrzej Nowak: Chełmo. Zarys dziejów do 1945 roku. Radomsko, 2005
  4. Góra Chełmo | Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim [dostęp 2021-05-10] (pol.).
  5. Chełmo | Grody wczesnośredniowieczne w Polsce centralnej, snap.uni.lodz.pl [dostęp 2021-05-10].
  6. OBJAŚNIENIA DO MAPY GEOŚRODOWISKOWEJ POLSKI 1:50 000 Arkusz RZEJOWICE (774).
  7. Strona PTTK z opisem szlaku

 Bibliografia

  • Kostyrko Mikołaj: Góra Chełmo w perspektywie badań archeologicznych w przeszłości i przyszłości. „Zeszyty Radomszczańskie”, T. VII, s. 109–124.
  • Kostyrko Mikołaj, Ruciński Dominik: Przeszły krajobraz Góry Chełmo oraz jego zagrożenia w perspektywie lotniczego skaningu laserowego oraz zobrazowań satelitarnych. Zeszyty Radomszczańskie, T. X, 2015, s. 227–236.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
POL Szlak czerwony.svg
Czerwony szlak turystyczny.
Gora Chelmo.jpg
Autor: Zbigniew Kucybała, Licencja: CC BY-SA 3.0
Góra Chełmo widziana spod Częstochowy
Łódź Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.45 N
  • S: 50.78 N
  • W: 17.95 E
  • E: 20.75 E