Góra Zborów

Góra Zborów

Widok na Górę Zborów od południa
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Położenie	Kroczyce
Pasmo	Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
Wysokość	467[1] m n.p.m.
Położenie na mapie gminy Kroczyce Góra Zborów
Położenie na mapie Polski Góra Zborów
Położenie na mapie województwa śląskiego Góra Zborów
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego Góra Zborów
50°34′21,7″N 19°31′49,1″E/50,572694 19,530306

Góra Zborów^[2][3][4] lub Góra Berkowa^[1] – skaliste wzgórze w obrębie wsi Kroczyce w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Kroczyce^[1]. Pod względem geograficznym znajduje się na Wyżynie Mirowsko-Olsztyńskiej, będącej częścią Wyżyny Częstochowskiej w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej^[5]. Znajduje się na nim rezerwat przyrody Góra Zborów. Z drogi wojewódzkiej nr 792 doskonale widoczne są szczytowe partie skał na wzgórzu. Góra Zborów sąsiaduje z położonym bardziej na północ Kołoczkiem. Obydwa te wzgórza wchodzą w skład długiego na ponad 3 km pasma Skał Kroczyckich^[2] i należą do specjalnego obszaru ochrony siedlisk Ostoja Kroczycka^[6].

Nazwa Góra Zborów pochodzi od tego, że według legendy zbierały się na niej okoliczne czarownice przed odleceniem na miotłach na sabat czarownic, na Łysą Górę w Górach Świętokrzyskich^[7]. Na jej szczycie znajduje się Skała ze Słupem, na której podczas okupacji hitlerowskiej zamontowano betonowy słup będący punktem triangulacyjnym^[8].

Bezleśny wierzchołek wzgórza jest znakomitym punktem widokowym – najwyższym wzniesieniem w byłym województwie częstochowskim – 467,5 m n.p.m.^[4] Procesy krasowe ukształtowały liczne wapienne ostańce, jaskinie i leje krasowe. Na terenie rezerwatu znajduje się także zamknięty obecnie kamieniołom, w którym pracowali przymusowi robotnicy III Rzeszy. Teren rezerwatu był miejscem potyczek pomiędzy niemiecką żandarmerią a oddziałami Armii Ludowej oraz Batalionów Chłopskich^[8].

Skały i jaskinie

Góra Zborów jest jednym z ważniejszych rejonów wspinaczkowych. W jej partiach wierzchołkowych (w większości) i na zboczach znajdują się skałki o wysokości do 30 metrów, ściany, których pokryte są gęstą siatką dróg wspinaczkowych. Wspinacze nadali im własne nazwy: Są to skały: Biała Baszta, Turnia Blocheńska, Chomicza Skała, Dolna Baszta, Dolny Wielbłąd, Dwoista Baszta, Dziurawy Blok, Dziurki, Długa Grań, Koguty, Krucze Skały, Kruk, Minogi, Młynarze (Młynarz, Czujnik, Świnka, Zajączek, Wielki Młynarz i Złomiska), Rygiel, Sadek, Sfinks, Skała Gąsieckiego, Skała z Sosną, Skała z Blokiem, Skała z Mysim Trawersem, Skrzat, Sówka, Turnia nad Kaskadami, Ukryta Turnia, Wielbłąd^[3]. Po utworzeniu rezerwatu przyrody wspinaczka dozwolona jest na określonych zasadach. m.in. nie wolno wchodzić na szczyty skał i chodzić po nich^[9], odbywa się bowiem na nich rekultywacja muraw kserotermicznych^[8].

W zachodniej części rezerwatu, u podnóży Góry Zborów znajduje się Jaskinia Głęboka – jedyna w północnej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej jaskinia udostępniona do turystycznego zwiedzania^[8]. Oprócz niej w skałach Góry Zborów jest jeszcze wiele innych jaskiń i schronisk: Fazowa Dziura, Kozi Dół, Lej Szpatowców, Schronisko Kazamar w Cyrku, Schronisko pod Białą Basztą, Schroniska pod Ryglem, Schronisko Podszczytowe, Schronisko Sadek, Schronisko Skośne, Schronisko w Lewych Kaskadach, Schronisko w Skale Gąsieckiego, Schronisko za Kciukiem, Szczelina w Ryglu, Wielki Kanion^[10].

Turystyka

Przy drodze nr 792 znajduje się parking, budynki Centrum Dziedzictwa Przyrodniczego i Kulturowego Jury i kasa biletowa, w której kupuje się bilety wstępu do rezerwatu i do Jaskini Głębokiej. Wejście do rezerwatu i Góra Zborów znajduje się po drugiej stronie szosy. Zaraz za wejściem jest lapidarium z kolekcją różnych rodzajów wapieni występujących na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej^[11]. Przez rezerwat przebiegają dwa szlaki turystyczne i ścieżka przyrodnicza „Rezerwat Góra Zborów”^[2].

Szlak Orlich Gniazd: Góra Janowskiego – Podzamcze – Karlin – Żerkowice – Morsko – Góra Zborów – Zdów-Młyny – Bobolice – Mirów – Niegowa.

Szlak Rzędkowicki: Mrzygłód – Myszków – Góra Włodowska – Rzędkowickie Skały – Góra Zborów (parking u stóp góry)

• 

  Skały na Górze Zborów i Kołoczku

• 

  Młynarze

• 

  Ściana Młynów

• 

  Widok z wzniesienia Apteki

• 

  Schronisko Kazamar w Cyrku

• 

  Turnia nad Kaskadami

Przypisy