Górkowie herbu Łodzia

Herb Łodzia

Górkowie (Gorkowie) herbu Łodzia – polski ród magnacki silnie związany z Kórnikiem, Bninem, Poznaniem i Swarzędzem^[1]. Górkowie niekiedy nazywani byli panami z Górki.

Historia

Rosnące znaczenie rodzinie dał Mikołaj z Górki – kanclerz kapituły poznańskiej (zm. 1439), który będąc właścicielem Kórnika wzniósł w nim okazały zamek, a pod koniec życia erygował kościół parafialny. To on promował Wyszotę i Łukasza, swoich bratanków, synów Jakuba z Górki (zm. 1422). Wyszota Górka przez wiele lat był prepozytem katedralnej kapituły poznańskiej. Łukasz był dworzaninem króla Władysława Jagiełły i zasłużył się również wobec Władysława Warneńczyka na Węgrzech, doprowadzając tam oddziały zaciężnych. W roku 1441 Łukasz zostaje wojewodą poznańskim. Król Kazimierz IV Jagiellończyk powołał Łukasza Górkę na starostwo generalne Wielkopolski, które piastował w latach 1447–1448, 1451–1454 i 1456–1457.

Łukasz ożenił się z Katarzyną Szamotulską, córką i siostrą poznańskich kasztelanów, z którą miał czterech synów, z których dwu, Jakuba i Uriela, przeznaczył na kariery kościelne. Młodo zmarły Jakub otrzymał kanonię poznańską, a chorowity Uriel zgromadził liczne beneficja kościelne, a także objął kanclerstwo koronne oraz zapewnienie o możliwym biskupstwie poznańskim, które objął w roku 1479 i które sprawował aż do śmierci w 1498 r.

Dwaj świeccy bracia Uriela, Jan i Mikołaj, niewiele przeżyli ojca. Jan zmarł w 1478/79 r. jako podkomorzy poznański. Mikołaj zmarł w 1482 r. jako kasztelan gnieźnieński. Tak więc z czterech synów Łukasza Górki pozostał tylko jeden potomek – syn Mikołaja, Łukasz II Górka, którego protektorem, po wczesnej śmierci ojca, został stryj Uriel.

Łukasz (II) Górka osiągnął kolejno urzędy kasztelana lędzkiego (1507), poznańskiego (1511), a później i wojewody poznańskiego w 1515 r. Był też starostą generalnym Wielkopolski w latach 1508–1535. Po śmierci żony przyjął święcenia kapłańskie i w roku 1538 został biskupem kujawskim. Umierał w roku 1542 jako najpotężniejsza i najbogatsza osoba w Wielkopolsce tego czasu^[2]. Swój majątek pozostawił jedynemu synowi, Andrzejowi Górce.

Andrzej Górka zmarł w roku 1551, a zrodzone ze swojego małżeństwa (od 1525) z Barbarą z Kurozwęckich (zm. 1545) pięcioro dzieci nie miało już żadnego męskiego potomka. Ostatni z Górków – Stanisław zmarł bezpotomnie w 1592 roku.

Przedstawicieli rodu pochowano w poznańskiej katedrze, w kaplicy Górków.

Drzewo rodowe Górków

Przedstawiciele bez osobnych haseł

• Jan Górka – podkomorzy poznański i starosta nakielski. Zmarł w 1478.
• Jakub II Górka – student Akademii Krakowskiej, później kanonik kapituły poznańskiej. Zmarł w 1476.

Zamki i pałace Górków

• 

  Pałac Górków w Poznaniu

• 

  Pałac Górków w Krakowie

• 

  Zamek w Kórniku

• 

  (c) pl, CC BY-SA 3.0

  Zamek w Szamotułach

Zobacz też

• Pałac Górków w Poznaniu
• Zamek w Kórniku

Przypisy

Bibliografia

• Antoni Gąsiorowski: Krąg fundatorów wielkopolskich płyt brązowych schyłku wieków średnich w Kronika Miasta Poznania, nr 3/4, 1991 ss.9-33