Górna Oława

Oława Górna

Oława Górna (niem. Obere Ohle[1]) – ramię boczne rzeki Oława przebiegające w południowo-wschodniej części Wrocławia. Jego długość współcześnie wynosi około 2,4 km, natomiast pierwotnie wynosiła 2,7 km. Ramię to stanowi zakole rzeki otaczające od strony wschodniej, południowej, zachodniej i północno-zachodniej, bezimienne wyspy, na których położony jest Park Wschodni[1][2][3][4]. Od północy natomiast wyspy te opływa Oława Dolna[1][5][6]. Oława Górna uznawana jest za jeden z najbardziej malowniczych odcinków tej rzeki[1].

Rozdział wód rzeki na dwa główne ramiona: Oławę Dolną i Górną, znajdował się początkowo przy grobli biegnącej od Bierdzan do Świątnik. Na początku XX wieku wykonano przekop, który skrócił bieg tego ramienia rzeki o 0,3 km[1][5]. Obecnie początek obu ramion znajduje się poniżej terenów wodonośnych Wrocławia, na zachód od Kładki Barani Skok[6][7][8]. W samym początku biegu Oławy Górnej zlokalizowany jest jaz stały, stanowiący przelew dla wód rzeki także w okresie niskich stanów wód. Przerzuca on przepływ nienaruszalny do Oławy Górnej, natomiast drugi jaz, o większym świetle, kieruje wody do Oławy Dolnej, w okresach wysokich stanów wody oraz wezbrań, bowiem jest jazem o wyższym poziomie piętrzenia. Przekop przepływający przez park od Oławy Górnej do Oławy Dolnej, dzielący obszar parku na dwie wyspy, umożliwia przerzut części wód między tymi dwoma ramionami rzeki[1][5].

Oława Górna jest recypientem dla mniejszych cieków płynących przez tę część Wrocławia, a mianowicie dla rzeki Zielona oraz dla strugi Brochówki, które mają swoje ujście na lewym, wschodnim (dla Zielonej) i południowym (dla Brochówki) brzegu rzeki[9].

Przez Oławę Górną przerzucona jest obecnie jedna przeprawa mostowaMost Parkowy[10]. Druga przeprawa łącząca teren parku z ośrodkiem sportu i rekreacji klubu sportowego Burza Wrocław[2], w tym z terenem obecnie już nieistniejącego basenu kąpielowegoKładka Parkowa – została rozebrana i pozostały z niej obecnie jedynie dwa przyczółki na obu brzegach rzeki. Na tym ramieniu znajdował się także niegdyś Młyn Guzikowy (Knopfmühle), który był młynem wodnym, napędzanym wodami przepływającymi w korycie rzeki. Stanowił on także stopień wodny (piętrzący), którego zadaniem było utrzymanie odpowiedniego stanu wody dla pobliskich terenów wodonośnych Wrocławia[3][4][10][11][12][13][14][15].

Bieg Oławy Górnej
elementrodzajbrzegstanfoto
Oława Dolna (przekop)bifurkacjaprawyistniejeprzekop
jazbudowlakorytoistniejejaz
schodybudowlaprawyistniejeschody
Zielonaujścielewyistniejeujście rzeki Zielonej
przekopbifurkacjaprawyistniejeprzekop
Brochówkaujścielewyistniejeujście rzeki Brochówki
Most Parkowymostoba brzegiistnieje
Młyn Guzikowybudowlanie istnieje
Kładka Parkowamostoba brzeginie istniejeKładka Parkowa
Oława Dolnapołączenieprawyistnieje

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e f Encyklopedia Wrocławia, Oława Górna, s. 620
  2. a b Encyklopedia Wrocławia, Wilczy Kąt, s. 955
  3. a b Park Wschodni. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2012-01-02]. (pol.).
  4. a b Park Wschodni. fotopolska.eu – Foto Polska. [dostęp 2012-01-02]. (pol.).
  5. a b c Encyklopedia Wrocławia, Oława Dolna, s. 620
  6. a b Rzeka Górna Oława. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2012-01-02]. (pol.).
  7. Kładka Barani Skok. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2012-01-02]. (pol.).
  8. Kładka Barani Skok. fotopolska.eu – Foto Polska. [dostęp 2012-01-02]. (pol.).
  9. WYKAZ NAZW WÓD PŁYNĄCYCH. [w:] Narodowy gazeter Polski, tom 1. Hydronimy, Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady [on-line]. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006. s. 348. [dostęp 2012-01-03]. (pol.).
  10. a b Encyklopedia Wrocławia, Bierdzany, s. 74
  11. Most Parkowy. fotopolska.eu – Foto Polska. [dostęp 2011-11-05]. (pol.).
  12. Młyn Guzikowy. fotopolska.eu – Foto Polska. [dostęp 2011-11-05]. (pol.).
  13. Młyn Guzikowy. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2011-11-05]. (pol.).
  14. Kładka Parkowa. fotopolska.eu – Foto Polska. [dostęp 2011-11-10]. (pol.).
  15. Boisko KS "Burza". fotopolska.eu – Foto Polska. [dostęp 2011-11-10]. (pol.).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wrocław, Park Wschodni 2010-02-28 - 027 ujście Brochówki do Górnej Oławy.jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 4.0
Park Wschodni we Wrocławiu, rzeka Oława, ujście brochówki
Wrocław 2010-02-28 306 Park Wschodni.jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Park Wschodni, Oława Górna, Kładka Parkowa
Wrocław, Park Wschodni 04.jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Park Wschodni
Wrocław, Park Wschodni 03, Oława Górna.jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Park Wschodni, rzeka Oława Górna
Wrocław 2010-02-28 117 Park Wschodni.jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Park Wschodni, rzeka Oława, ramię boczne Oława Górna
Wrocław, Park Wschodni 09, Jaz, rozwidlenie Oławy Górnej.jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Park Wschodni, rozwidlenie rzeki Oława Górna, jaz
Wrocław, Park Wschodni 12, Dolna Oława.jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Park Wschodni, rzeka Dolna Oława
Wrocław, Park Wschodni 10, Jaz.jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, Park Wschodni, jaz stały kierujący przepływem do Dolnej Oławy