Góry Nadbrzeżne (łańcuch górski)
 Widok na Góry Nadbrzeżne na Alasce | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Najwyższy szczyt | Mount Waddington[1][2] |
| Długość | |
| Powierzchnia | 242 424[5] km² |
| Jednostka dominująca | Kordyliery Północne |
 Położenie Gór Nadbrzeżnych na mapie Ameryki Północnej | |
Położenie na mapie Ameryki Północnej  | |
| 51°22′30″N 125°15′30″W/51,375000 -125,258333 | |
Góry Nadbrzeżne (ang. Coast Mountains, fr. Chaîne Côtière) – pasmo górskie w Ameryce Północnej, o długości około 1600 km, biegnące wzdłuż wybrzeża Pacyfiku w Kanadzie i w Stanach Zjednoczonych[3][4]. Najwyższym szczytem jest Mount Waddington (4019 m n.p.m.).
Góry nadbrzeżne częściowo pokrywają się z pacyficznym systemem gór o identycznej polskiej nazwie Góry Nadbrzeżne (ang. Pacific Coast Ranges)[6], przez co są często mylone.
Położenie
Góry na południu zaczynają się w okolicach Vancouver w Kolumbii Brytyjskiej a kończą się w okolicach Whitehorse na Terytorium Jukonu. Pod względem powierzchni największa ich część leży w Kolumbii Brytyjskiej (81%), a następnie na Alasce (13%) i Terytorium Jukonu (5%)[5]. Południową granicę Gór Nadbrzeżnych na terenie Kolumbii Brytyjskiej wyznacza ujście rzeki Fraser[7], która jest także naturalną granicą z Górami Kaskadowymi. Długość pasma wynosi około 1600 km, szerokość około 300 km. Zasięg północ-południe wynosi 1307 km, a wschód-zachód 1018 km[3][4].
Geologia
Góry Nadbrzeżne należą do systemu Kordylierów, określane jako Kordyliery Północne lub Kanadyjskie[8]. Za początek formowania uznaje się okres kiedy nastąpiła kolizja płyty kontynentalnej z płytą wulkanicznych wysp nazywanych Insular. Miało to miejsce około 115 mln tat temu[9]. Płyta Insular (ryc. Insular Plate), będąca fragmentem płyty Farallon na skutek zderzenia spowodowała wypiętrzenie i stworzenie aktywnego wulkanicznie łuku Omineca (ryc. Omineca Arc). Także na płycie Insular wzrosła aktywność wulkaniczna spowodowana nasuwaniem się większej płyty Farallon[9]. Cały proces kolizji, łączenia się i wypiętrzania zakończył się około 57 mln lat temu i spowodował wytworzenie się najbardziej aktywnego wulkanicznie obszaru w Kanadzie, będącego południową częścią wewnętrznego (wschodniego) łuku pacyficznego (ang. Coast Range Arc)[2][9]. Najaktywniejszą częścią łuku jest Pas Wulkaniczny Garibaldi, którego najwyższym punktem jest stratowulkan Mount Garibaldi, uznawany za wciąż aktywny i potencjalnie groźny[10][11]. Oryginalne skały pochodzące z płyty Insular są obecne w wielu miejscach wybrzeża Południowej Kolumbii Brytyjskiej oraz w północnej części stanu Waszyngton. Tworzą między innymi Wyspę Vancouver[9].
Najwyższe szczyty
Lista zawiera nazwy i wysokość dziesięciu najwyższych szczytów Gór Nadbrzeżnych według Peakbagger[5]. Wszystkie znajdują się w północnej części gór, w Northern Pacific Ranges:
- Mount Waddington – 4019 m n.p.m.
- Mount Tiedemann – 3838 m n.p.m.,
- Combatant Mountain – 3762 m n.p.m.,
- Asperity Mountain – 3723 m n.p.m.,
- Serra Peaks – 3650 m n.p.m.,
- Monarch Mountain – 3555 m n.p.m.,
- Damocles Peak – 3507 m n.p.m.,
- Tellot Dome – 3420+ m n.p.m.,
- Stiletto Peak – 3395 m n.p.m.,
- Mount Tellot – 3380+ m n.p.m.
Podział
Góry Nadbrzeżne dzieli się na cztery główne pasma, w których wyróżnia się jeszcze pasma niższego stopnia[5]:
- Boundary Ranges[12] – Największe obszarowo pasmo. Obejmuje północną część Gór Nadbrzeżnych.
- Chilkoot Ranges
- Skagway Ranges
- Juneau Icefield
- Brundage-Ogden Area
- Central Boundary Ranges, Mount Ratz (3090 m n.p.m.). – najwyższy szczyt z pasma Boundary Ranges
- Stikine-Ambition Area
- Unuk-Iskut Divide
- South Boundary Ranges
- Kitimat Ranges[6] – pasmo położone w centralnej części. Jest najniższe z czterech pasm.
- Hazleton Mountains, Howson Peak (2759 m n.p.m.) – najwyższy szczyt z pasma Kitimat Ranges
- Bare Top Range
- Countess of Dufferin Range
- Kitlope Range
- Tenaiko Range
- Northern Pacific Ranges[13] – Pasmo położone w południowej części. Jest najwyższe z czterech pasm.
- Rivers-Burke Area
- Monarch Icefield
- Rivers-Kingcome Area
- Ha-Iltzuk Icefield
- Charlotte Lake Area
- Pantheon Range
- Niut Range
- Waddington Range, Mount Waddington 4019 m n.p.m. – najwyższy szczyt z pasma Northern Pacific Ranges
- Whitemantle Range
- Coastal Waddington Divide
- Southern Pacific Ranges[14] – Pasmo położone na południowym krańcu.
- Homathko Icefield – Mount Queen Bess najwyższy szczyt z pasma Southern Pacific Ranges
- Lillooet Icefield
- Powell Lake Area
- Squamish River Valley
- Jervis-Howe Area
- Chilcotin Ranges
- Pemberton-Bralorne Area
- Garibaldi Area
- North Vancouver
- Lillooet Range
Przypisy
- ↑ Mount Waddington, British Columbia. Peakbagger.org. [dostęp 2016-03-08]. (ang.).
- ↑ a b Nadbrzeżne, Góry, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-03-08].
- ↑ a b c Nadbrzeżne, Góry. W: Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.: Encyklopedia Gazety Wyborczej, t. 11. Kraków: Mediasat Poland, 2004, s. 404. ISBN 83-89651-46-7.
- ↑ a b c Coast Ranges, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2016-03-08] (ang.).
- ↑ a b c d Coast Mountains. Peakbagger.org. [dostęp 2016-03-08]. (ang.).
- ↑ a b Pacific Ranges. Peakbagger.org. [dostęp 2016-03-08]. (ang.).
- ↑ Coast Mountains. British Columbia Geographical Names. [dostęp 2016-03-08]. (ang.).
- ↑ Geology of the Canadian Rockies and Columbia Mountains. [dostęp 2016-03-08]. (ang.).
- ↑ a b c d The Coast Range Episode. Burke Museum, 2016. [dostęp 2016-03-08]. (ang.).
- ↑ Garibaldi. Global Volcanism Program, Smithsonian Institution. [dostęp 2016-03-08]. (ang.).
- ↑ The Cascade Episode. Burke Museum, 2016. [dostęp 2016-03-08]. (ang.).
- ↑ Boundary Ranges, Parent Area: Coast Mountains. Bivouac.com.. [dostęp 2016-03-08]. (ang.).
- ↑ Northern Pacific Ranges. Peakbagger.org. [dostęp 2016-03-08]. (ang.).
- ↑ Southern Pacific Ranges. Peakbagger.org. [dostęp 2016-03-08]. (ang.).
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flag of Canada introduced in 1965, using Pantone colors. This design replaced the Canadian Red Ensign design.
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief location map of North America.
- Projection: Lambert azimuthal equal-area projection.
- Area of interest:
- N: 90.0° N
- S: 5.0° N
- W: -140.0° E
- E: -60.0° E
- Projection center:
- NS: 47.5° N
- WE: -100.0° E
- GMT projection: -JA-100/47.5/20.0c
- GMT region: -R-138.3726888474925/-3.941007863604182/2.441656573833029/50.63933645705661r
- GMT region for grdcut: -R-220.0/-4.0/20.0/90.0r
- Relief: SRTM30plus.
- Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Locator map of the Coast Mountains of North America
Autor: Brian W. Schaller, Licencja: FAL
Kakuhan Range within the Boundary Ranges of the Coast Mountains, Alaska Panhandle, USA from airplane between Haines and Juneau with a cruise ship heading north (toward the left)
Autor: Black Tusk, Licencja: CC BY 3.0
Plate tectonics of the Omineca and Insular arcs 130 million years ago.
Autor: Kevin Teague (kteague), Licencja: CC BY 2.0
60 meters taller than Mount Robson, standing at 4019 meters, Mount Waddington is the 3rd tallest mountain in British Columbia, after Mount Fairweather and Quincy Adams peaks on the Alaskan border. The mountain also has the second highest prominence in BC, at 3289 meters. Standing at the head of the Bute and Knight Inlets, the mountain is surrounded by such rugged, remote terrain that it is rare to even be able to see the peak.
Mount Waddington