Góry Przylądkowe

Mapa hipsometryczna Południowej Afryki z zaznaczonymi Górami Przylądkowymi

Szkic Gór Przylądkowych i Basenu Karru

Model Gór Przylądkowych, przyległego szelfu i Oceanu

(c) Andresdewet z angielskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0

Góry Czarne widziane od północy, z okolic Laingsburga

Góry Czarne, masyw Tsitsikamma

Zafałdowane skały w Górach Czarnych

Góry Przylądkowe – góry w Południowej Afryce.

Położenie

Góry Przylądkowe położone są na południowym krańcu Afryki, o rozciągłości równoleżnikowej. Jest to silnie rozczłonkowane pasmo ciągnące się od ujścia rzeki Olifants na zachodzie do zatoki Algoa na wschodzie.

Ich długość wynosi ok. 800 km, szerokość do 100 km^[1].

Składają się z kilku masywów, z których najważniejsze są 2 łańcuchy górskie:

• południowe Góry Długie (Langeberge), wysokość do 2080 m
• północne Góry Czarne (Swartberge), wysokość do 2326 m

Między tymi pasmami leży kotlina śródgórska zwana Karru Małym.

Budowa geologiczna

Zbudowane głównie z osadów syluru, dewonu i dolnego karbonu o miąższości do 3000 m. Głównymi skałami są piaskowce, łupki i kwarcyty. Zalegają one niezgodnie na prekambryjskich skałach krystalicznych, a na zachodzie również osadowych platformy południowoafrykańskiej^[2].

W Górach Przylądkowych występują trzy serie skał osadowych^[3]:

• seria Table Mountains
• seria Bokkeveld
• seria Witteberg

Seria Table Mountains o miąższości ok. 1500 m, zbudowana jest głównie ze średnioziarnistych piaskowców podobnych do kwarcytów, barwy białej, o skośnym warstwowaniu, z wkładkami zlepieńców i dwoma poziomami łupków. Górny poziom łupkowy przypomina tillity. Wiek tych osadów określono jako sylurski^[2].

Seria Bokkeveld o miąższości ok. 750 m, jest zbudowana głównie z łupków z czterema kompleksami piaskowców. Fauna występująca w dolnej części serii wskazuje na górną część dolnego dewonu. Ku górze maleje ilość fauny, natomiast pojawiają się szczątki flory, a lokalnie pojawiają się cienkie wkładki węgla^[2].

Seria Witteberg o miąższości ok. 1200 m, utworzona jest głównie z białych, drobnoziarnistych kwarcyt i z łupków ilastych (łupków dachówkowych). Wiek serii Witteberg oznaczono jako górny dewon i dolny karbon. Seria Witteberg jest przykryta przez tillity serii Dwyke, należącej do formacji Karru^[3].

Serie skalne zostały zafałdowane w czasie orogenezy waryscyjskiej. Występują tu łagodne fałdy o dużych promieniach^[3].

Na północy osady Gór Przylądkowych przykryte są utworami formacji Karru^[3].

Złoża

Złoża fosforytów.

Przypisy

Bibliografia

• Ewa Stupnicka: Zarys geologii regionalnej świata, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1978, s. 235-236