Göteborg

Göteborg
Ilustracja
Herb
(c) Lokal_Profil, CC BY-SA 2.5
Flaga
HerbFlaga
Państwo

 Szwecja

Region

Västra Götaland

Gmina

Göteborg

Powierzchnia

233,86[1] km²

Populacja (2018)
• liczba ludności
• gęstość


592 042[1]
2532[1] os./km²

Nr kierunkowy

031

Kod pocztowy

400 10–418 79

Plan Göteborga
Położenie na mapie Västra Götalandu
Mapa konturowa Västra Götalandu, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Göteborg”
Położenie na mapie Szwecji
Mapa konturowa Szwecji, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Göteborg”
Ziemia57°42′N 11°56′E/57,700000 11,933333
Strona internetowa
Portal Szwecja
Kungsportsavenyn - reprezentacyjny bulwar Göteborga i Statua Posejdona będąca symbolem miasta (2006)

Göteborg (wym. [jœtəˈbɔrj]) – miasto w Szwecji, położone na zachodzie kraju, nad cieśniną Kattegat, u ujścia rzeki Göta älv, stolica regionu Västra Götaland. Drugie co do wielkości miasto Szwecji – 510 491 mieszkańców (30 września 2010), zespół miejski – 926,7 tys. W Göteborgu znajduje się siedziba koncernów Volvo AB i SKF[2].

Historia

Göteborg został założony na początku XVII wieku na podstawie planów sporządzonych przez architektów holenderskich, pracujących na zlecenie króla Gustawa II Adolfa, który w ten sposób chciał uniezależnić szwedzki handel od ceł pobieranych przez Danię w Cieśninach Duńskich. Skania na południu Szwecji ówcześnie należała do Danii i ruch statków z Morza Bałtyckiego odbywał się przez wody kontrolowane przez Danię. Umiejscowienie nowego portu pozwoliło na ominięcie wód duńskich i bezpośrednie wyjście na Morze Północne. W tamtych czasach oficjalnymi językami były: holenderski, niemiecki, szwedzki i angielski.

W 1731 r. powstała Szwedzka Kompania Wschodnioindyjska (Svenska Ostindiska Kompaniet), która przyczyniła się do nawiązania kontaktów handlowych z Chinami i Wschodem. Dzięki temu do Göteborga przywożono statkami porcelanę, herbatę, przyprawy, szlachetne tkaniny i inne typowe dla tamtego okresu towary luksusowe.

W XIX wieku Göteborg przekształcił się w miasto przemysłowe, szczególnie za sprawą kupców z Wysp Brytyjskich. Z czasem wielu z nich wzbogaciło się i przeznaczyło część swoich majątków na rozwój infrastruktury miejskiej.

W 1829 roku działalność rozpoczął Uniwersytet Techniczny Chalmersa, obecnie z liczbą około 10,5 tys. studentów, a w 1891 założono Uniwersytet w Göteborgu, na którym obecnie kształci się około 49 tys. studentów. Dzisiejszy Göteborg z szerokimi alejami, parkami i imponującymi budowlami wybudowany został pod koniec XIX wieku. Plac Götaplatsen i wesołe miasteczko Liseberg powstały przy okazji Wystawy Światowej w 1923.

Zabytki i atrakcje turystyczne

Zabytki

Atrakcje turystyczne

  • Ogród Botaniczny
  • Park Trädgårdsföreningen
  • Kungsportsavenyn (Aleja Królewskiej Bramy), bulwar ekskluzywnych sklepów i kawiarni
  • Haga – malownicza dzielnica z wieloma kawiarniami
  • Liseberg – największy lunapark w Skandynawii
  • Universeum – centrum nauki

Muzea

  • Muzeum Miejskie
  • Muzeum Sztuki
  • Muzeum Kultury Światowej
  • Muzeum Morskie
  • Muzeum Sportu w budynku dawnych koszar na Kvibergu
  • Röhsskamuseet – muzeum wzornictwa i sztuki użytkowej
  • Muzeum Historii Naturalnej
  • Muzeum Volvo

Demografia

Transport

Tramwaj w Göteborgu
Port lotniczy Göteborg-Landvetter (2008)

Transport kolejowy

W centrum miasta przy Drottningtorget znajduje się dworzec Göteborgs centralstation, z którego dostać się można do największych miast w Szwecji. Większość linii tramwajowych i autobusowych ma tu swój przystanek.

Transport tramwajowy

Zobacz hasło: Tramwaje w Göteborgu

Göteborg ma bardzo dobrze rozbudowane linie tramwajowe. Pierwsze tramwaje konne zaczęły kursować po mieście od 1879 roku. W 1902 na ulice wyjechały tramwaje elektryczne. W sezonie letnim organizowane są przejażdżki zabytkowym tramwajem pomiędzy Dworcem Centralnym a wesołym miasteczkiem.

Transport morski

Göteborg posiada codzienne połączenia promowe z Kilonią oraz Frederikshavn, obsługiwane przez linie Stena Line[3].

Transport lotniczy

W Göteborgu jest jedno lotnisko czynne dla ruchu komercyjnego: Göteborg-Landvetter (ok. 20 km na wschód od miasta). Przejazd autobusem lotniskowym (tzw. flygbussem) z lotniska do centrum zajmuje około 20 minut.

Pod koniec 2014 r. ruch na drugim lotnisku Göteborg-City (14 km na północny zachód) został wstrzymany z powodu złego stanu nawierzchni pasa, naprawę pasa uznano za nieopłacalną. Na lotnisku jest dopuszczony ruch małych samolotów.

Kultura

Scena muzyczna

W Göteborgu rozwinął się specyficzny gatunek muzyki metalowej, nazywany Göteborg Sound, należący do nurtu melodic death metal. Głównymi przedstawicielami są:

Sport

Stadion Ullevi w Göteborgu

Urodzeni w Göteborgu

Alicia Vikander

Współpraca międzynarodowa

Miasta bliźniacze:

Miasta partnerskie:

Galeria

Przypisy

  1. a b c Statistiska tätorter 2018; befolkning, landareal, befolkningstäthet (szw.). Statistikmyndigheten SCB, 2020-03-20. [dostęp 2020-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-24)].
  2. Strona SKF.
  3. All worldwide ferries - search and book easily – Ferrylines – www.ferrylines.com, ferrylines.com [dostęp 2020-12-05] (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Sweden location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Sweden
Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Göteborg (13).jpg
Autor: Wojciech Bieńkowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Göteborg - Domkyrka (katedra luterańska)
Departures entrance at Landvetter.JPG
departures entrance at the Landvetter Airport
Lilla Bommen in Gothenburg.jpg
Autor: Mikael Miettinen from Göteborg, Sweden, Licencja: CC BY 2.0
The marina Lilla Bommen in Gotheburg, Sweden.
Hotel Gothia Towers.JPG
Autor: User Ärkan on sv.wikipedia, Licencja: CC-BY-SA-3.0

Hotel Gothia Towers, Gothenburg, Sweden

Fotograf: Ärkan
Centralstationen Gbg-1.jpg
Gothenburg Central Railway Station
Göteborg från Liseberg.jpg
Göteborg/Gothenburg seen from one of the rides at Liseberg amusement park.
Nilsericson.JPG

Photographer: Erik of Gothenburg, EVL.

The Nils Ericson Terminal, Gothenburg.
Feskekörka-1.jpg
Swedish fish market Feskekörka ("Fish Church") in Gothenburg
Älvsborgs fästning.jpg
Autor: Wigulf, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Älvsborg Castle in Västergötland, Sweden
Angereds Centrum.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Sweden Västra Götaland location map.svg
Autor: Erik Frohne, Licencja: CC BY 3.0
Location map of Västra Götaland in Sweden

Equirectangular projection, N/S stretching 190 %. Geographic limits of the map:

  • N: 59.50° N
  • S: 57.10° N
  • W: 10.90° E
  • E: 15.20° E
Göteborg 2503 stitch (28573994096).jpg
Autor: Bengt Nyman from Vaxholm, Sweden, Licencja: CC BY 2.0
Göteborg Sweden July 2016
Gothenburg, Sweden, from the Älsborgs Bridge.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Gothenburg harbour seen from the Älvsborg bridge. To the left is HSS Stena Carisma and to the right MS Stena Scandinavica.
Göteborg Liseberg entrance.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Fred J (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 1.0
Ingång till Liseberg
Tram Göteborg ubt-4.ogv
Autor: © 2009 by Tomasz Sienicki [user: tsca, mail: tomasz.sienicki at gmail.com], Licencja: CC BY 3.0
tramwaj w Göteborgu w Szwecji
Göteborg vapen.svg
(c) Lokal_Profil, CC BY-SA 2.5
This coat of arms was drawn based on its blazon which – being a written description – is free from copyright. Any illustration conforming with the blazon of the arms is considered to be heraldically correct. Thus several different artistic interpretations of the same coat of arms can exist. The design officially used by the armiger is likely protected by copyright, in which case it cannot be used here.
Individual representations of a coat of arms, drawn from a blazon, may have a copyright belonging to the artist, but are not necessarily derivative works.
Göteborg spårvagn.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ullevi stadium in gothenburg 20060510.jpg
Autor: Martin Olsson (mnemo on en/sv wikipedia and commons, martin@minimum.se)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

This is the stadium Ullevi (or more specifically Nya Ullevi, which translates literally to The new Ullevi).

Location: Shot from the top of the Canon building in Gårda, Gothenburg, Sweden.

Camera: Nikon D50 using the standard kit lens (18-55mm).

Avenyn.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
GoteborgsOperan.jpg
Autor: Krm500, Licencja: CC BY-SA 3.0
GöteborgsOperan (English: the Gothenburg Opera) is an opera house in Gothenburg, Sweden. The construction of the opera started in 1989 and it was opened in 1994. The building located on the southern riverbank is one of the most notable landmarks in Gothenburg.
Göteborg (28).jpg
Autor: Wojciech Bieńkowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Göteborg - Palmhuset (palmiarnia) w Trädgårdsföreningen
Alströmer på Lilla torget i Göteborg den 19 december 2004.JPG
Jonas Alströmer, Lilla torget i Göteborg, bild tagen av Harri Blomberg den 19 december 2004.
Flag of Gothenburg.svg
Autor: Flagvisioner, Licencja: CC0
Flag of Gothenburg
Haganygata.jpg
Autor: Photographer: Erik of Gothenburg, EVL., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Haga Nygata, pedestrian street of city district Haga, Gothenburg, Sweden.
Sv-Göteborg.ogg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Barken Viking.jpg
Barken Viking, vid Lilla Bommens hamn, Göteborg
Bakom Viking ses Göteborgsoperan; till höger, utmed kajen, Göteborgs Maritima Centrum. Vid horisonten längs till höger ses Masthugsskyrkans silhuett.
OSM-Goteborg.png
Autor: OpenStreetMap contributors, uploaded by LA2, Licencja: CC BY-SA 2.0
Map of downtown en:Göteborg = Göteborg
Gothenburg montage.png
Autor: Jonipoon, Licencja: CC BY-SA 3.0
Montage of various Gothenburg images