Gądków Wielki

Artykuł

52°14′26″N 14°58′21″E

- błąd

38 m

WD

52°14'28.0"N, 14°58'37.9"E, 52°14'N, 14°58'E

- błąd

14 m

Odległość

346 m

Gądków Wielki
wieś
Ilustracja
Popiersie T. Kościuszki, kościół pw. MB Bolesnej
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

sulęciński

Gmina

Torzym

Liczba ludności (2011)

635[1]

Strefa numeracyjna

68

Kod pocztowy

66-235[2]

Tablice rejestracyjne

FSU

SIMC

0915372

Położenie na mapie gminy Torzym
Mapa konturowa gminy Torzym, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Gądków Wielki”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Gądków Wielki”
Położenie na mapie powiatu sulęcińskiego
Mapa konturowa powiatu sulęcińskiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Gądków Wielki”
Ziemia52°14′26″N 14°58′21″E/52,240556 14,972500

Gądków Wielki (niem. Groß Gandern) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie sulęcińskim, w gminie Torzym.

W latach 1945-54 siedziba gminy Gądków Wielki. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gądków Wielki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Położenie

Miejscowość położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 139. W Gądkowie Wielkim istnieje stacja kolejowa na linii Zielona Góra – Szczecin.

Historia

Gądków Wielki stanowił niegdyś własność zakonu templariuszy, którzy w XIII w. utworzyli tu parafię. Od 1350 r. część wsi była własnością Zakonu Rycerskiego Joannitów, a w XV w. przeszła we władanie rodu von Lessov. Mimo iż najwcześniej polskość zanikała na tych obszarach, które najdłużej znajdowały się w ramach państwa brandenbursko-pruskiego, a więc Nowej Marchii w Ziemi Torzymskiej, to i tu można odszukać bardzo późne ślady polskości. Wedle autorów niemieckich w wielu wsiach Ziemi Torzymskiej posługiwano się językiem polskim w XVII w. w kościele, w użyciu codziennym jeszcze później. Chodzi tu zapewne o wsie położone przede wszystkim nad Pliszką m.in. Gądków Wielki i wsie położone dalej wzdłuż Odry, aż do Słubic[3].

Zabytki

  • kościół pw. Matki Bożej Bolesnej; w Gądkowie Wielkim istniał kościół, który spłonął pod koniec XIX w. W 1911 r. zakończono budowę nowego kościoła na miejscu starego. Kościół w Gądkowie Wielkim do pojawienia się ludności napływowej ze wschodu był wyznania protestanckiego.

Sport

W miejscowości działał klub piłkarski Gądkowski Klub Sportowy „Czarni” Gądków Wielki, który został założony w 1990 roku[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. Wieś Gądków Wielki w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-07-20] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 256 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Urząd miasta i gminy Torzym. (pol.).
  4. Czarni Gądków Wielki

Bibliografia

  • Marta Danowska, Witraże sakralne z okresu od 2. poł. XIX do lat 30. XX wieku w województwie lubuskim, w: Lubuskie Materiały Konserwatorskie, tom 5 (2008), Zielona Góra 2008.

Media użyte na tej stronie

Lubusz Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubusz Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.18 N
  • S: 51.33 N
  • W: 14.40 E
  • E: 16.60 E
Torzym (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Gądków Wielki church and Kościuszko statue.JPG
Autor: Paweł Borkowski (user:99kerob), Licencja: CC BY-SA 3.0
Na pierwszym planie popiersie Tadeusza Kościuszki, w tle wieża kościoła pw. Matki Bożej Bolesnej w Gądkowie Wielkim
Powiat sulęciński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu sulęcińskiego, Polska