Gądno

Gądno

wieś
Kościół w Gądnie
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	gryfiński
Gmina	Moryń
Liczba ludności (2006)	80
Strefa numeracyjna	91
Tablice rejestracyjne	ZGR
SIMC	0779549
Położenie na mapie gminy Moryń Gądno
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gądno
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Gądno
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego Gądno
52°51′14″N 14°25′18″E/52,853889 14,421667

Gądno – (niem. Guhden), wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Moryń.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Historia

Nazwa wsi (Guden) o słowiańskim rdzeniu wskazuje, że wieś powstała we wczesnym średniowieczu. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1460. W 1464 należała do jednego rodów rycerskich z zamku w Moryniu stając się z czasem jego siedzibą rodową. Później wieś kilkakrotnie zmieniała właścicieli, którymi byli: rodzina von Schöning (od 1608), ród von Papstein (od 1765) i Friedrich von Mühlheim (od. 1800). Ten ostatni wybudował we wsi okazałą siedzibę składającą się z pałacu (ok. 1830), zabudowań gospodarczych i parku. W drugiej połowie XIX w. majątek stał się własnością rodziny von Globig z Saksonii, później przeszedł na własność rodziny von Rohr władającej nim do 1945.

W czasie wojny wieś nie ucierpiała. Została jednak zdewastowana i rozszabrowana po jej zakończeniu. Pierwsi polscy osadnicy przybyli do wsi w 1946. Byli to repatrianci z Wołynia, z miejscowości Czersko i Czerniawka. Osadnicy otrzymali po 4 ha ziemi. Założona w trybie nakazowym Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna skupiała tylko 4 członków i po trzech latach została rozwiązana. Później we wsi funkcjonował PGR. Przy wsi, nad brzegiem jeziora Morzycko, PGR w Witnicy wybudował ośrodek wczasowy, który obecnie znajduje się w prywatnych rękach.

W 1990 wieś wzbogaciła się o kościół powstały w wyniku adaptacji dawnego budynku kuźni (projekt przebudowy opracował Stefan Kwilecki).

We wsi zachowały się ruiny klasycystycznego pałacu oraz kamienno-ceglane zabudowania gospodarcze dawnego zespołu dworskiego. Zachował się również położony nad brzegiem jeziora i mocno zaniedbany park dworski z okazami cisa, daglezji zielonej, świerka kaukaskiego, wiązu górskiego, tawuły ożankolistnej, amorfy krzewiastej i in.

Bibliografia

• Między Odrą, a Myślą, Oficyna IN PLUS, Szczecin 2011 ISBN 978-8389402-78-3

• Gądno
• 

  Pałac w Gądnie (ruina)

• 

  Budynki gospodarcze

• 

  Centrum wsi