Gęś krótkodzioba

Gęś krótkodzioba
	Anser brachyrhynchus
	Baillon, 1834
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	blaszkodziobe
Rodzina	kaczkowate
Podrodzina	gęsi
Plemię	Anserini
Rodzaj	Anser
Gatunek	gęś krótkodzioba
Synonimy
	Anser fabalis brachyrhynchus Baillon, 1834;
	Anser fabalis brachyrhynchus Baillon, 1834;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; lęgowiska zimowiska

Gęś krótkodzioba^[4] (Anser brachyrhynchus) – gatunek dużego, wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka

Jest to gatunek monotypowy^[5]^[6]. Gęś krótkodzioba jest blisko spokrewniona z gęsią zbożową (A. fabalis), za której podgatunek była niekiedy uznawana^[5].

Zasięg występowania

Zamieszkuje wschodnią Grenlandię, Islandię i Svalbard. Zimuje na Wyspach Brytyjskich i wybrzeżach Morza Północnego od Danii do Belgii^[5]. W Polsce podczas przelotów i zimą regularnie widywane są pojedyncze osobniki i niewielkie grupki przebywające w stadach gęsi zbożowych i białoczelnych^[7].

Morfologia

Przypomina gęś zbożową, podobnie jak ona jest brązowawa, jednak jej grzbiet i pokrywy skrzydłowe są szarawe z poprzecznymi prążkami. Jest też trochę mniejsza, ma krótszą i grubszą szyję^[7]. Ponadto nogi ma różowe, a gęś zbożowa – pomarańczowe^[8]. Dziób czarny z pomarańczową lub różową plamą.

Długość ciała ok. 60–75 cm, rozpiętość skrzydeł 135–170 cm, masa ciała: samce 1900–3860 g, samice 1450–2810 g^[5].

Ekologia i zachowanie

Jaja z kolekcji muzealnej

Gęś krótkodzioba

wydawane odgłosy

Problem z odtwarzaniem pliku? Zobacz Pomoc.

Biotop: Tundra. Zimuje w estuariach rzek, na wybrzeżach oraz na polach uprawnych^[8].
Gniazdo: Zagłębienie w ziemi wyściełane materiałem roślinnym^[8].
Jaja: Składane w liczbie 3–5^[8].
Wysiadywanie: Jaja wysiadywane są przez okres 25–27 dni przez samicę. Pisklęta są zagniazdownikami, zdolność lotu uzyskują po około 56 dniach^[8].
Pożywienie: Rośliny lądowe, rzadziej wodne, w okresie zimowym również na polach uprawnych^[8].

Status i ochrona

IUCN uznaje gęś krótkodziobą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji w 2015 roku, według szacunków organizacji Wetlands International, wynosiła około 410 tysięcy osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy^[3].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej^[9].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

↑ Anser brachyrhynchus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ Anser fabalis brachyrhynchus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2013-11-17] (ang.).
↑ ^a ^b Anser brachyrhynchus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Anserinae Vigors, 1825 - gęsi (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-06].
↑ ^a ^b ^c ^d Carboneras, C. & Kirwan, G.M.: Pink-footed Goose (Anser brachyrhynchus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-01)].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-05]. (ang.).
↑ ^a ^b Dominik Marchowski: Ptaki Polski. Kompletna lista 450 stwierdzonych gatunków. Wyd. 1. Warszawa: SBM, 2015, s. 25. ISBN 978-83-7845-983-5.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Pink-footed Goose. NatureGate. [dostęp 2014-08-08].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Anser brachyrhynchus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[itis2-2] Anser fabalis brachyrhynchus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2013-11-17] (ang.).

[iucn-3] Anser brachyrhynchus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Anserinae Vigors, 1825 - gęsi (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-06].

[hbwa-5] Carboneras, C. & Kirwan, G.M.: Pink-footed Goose (Anser brachyrhynchus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-01)].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-05]. (ang.).

[pplista-7] Dominik Marchowski: Ptaki Polski. Kompletna lista 450 stwierdzonych gatunków. Wyd. 1. Warszawa: SBM, 2015, s. 25. ISBN 978-83-7845-983-5.

[b-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Pink-footed Goose. NatureGate. [dostęp 2014-08-08].

[9] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Gęś krótkodzioba

Spis treści

Systematyka

Zasięg występowania

Morfologia

Ekologia i zachowanie

Status i ochrona

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie