Gębice (powiat czarnkowsko-trzcianecki)

Gębice

wieś
Gębice z lotu ptaka
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	czarnkowsko-trzcianecki
Gmina	Czarnków
Sołectwo	Gębice
Liczba ludności (2011)	986[1]
Strefa numeracyjna	67
Kod pocztowy	64-707[2]
Tablice rejestracyjne	PCT
SIMC	0524878
Położenie na mapie gminy wiejskiej Czarnków Gębice
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gębice
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Gębice
Położenie na mapie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego Gębice
52°54′20″N 16°41′21″E/52,905556 16,689167

Historyczne zdjęcie chałupy krytej słomą

Kościół św. Andrzeja Boboli

Widok dworu przed 1912

Gębice – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Czarnków^[3][4].

Położenie

Gębice położone są w północnej części województwa wielkopolskiego niedaleko Czarnkowa. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa pilskiego. We wsi znajduje się siedem stawów, z których największy ma około 300 metrów długości. W pobliżu znajduje się źródło rzeki Flinty oraz kilka niewielkich lasów mieszanych. Od strony wschodniej wieś otoczona jest lasami, natomiast od strony pozostałych kierunków świata wieś otaczają grunty rolne.

Integralne części wsi

Klimat

Klimat wsi kształtuje się pod wpływem trzech regionów klimatycznych: regionu środkowowielkopolskiego, środkowopomorskiego i regionu dolnej Warty. Długość trwania lata wynosi ok. 100 dni, zimy ok. 80, a liczba dni z mrozem waha się w przedziale 30–40. Okres wegetacyjny rozpoczyna się 1–5 kwietnia i kończy 1–5 listopada. Średnia roczna suma opadów wynosi 500–600 mm. Dominują wiatry zachodnie i południowo-zachodnie. System łąkowy w dolinie z udziałem wód otwartych, podmokłości, zarośli i zadrzewień, dużą akumulacją energii słonecznej w okresie wegetacji, tworzą klimat wilgotny, dobrze natleniony, nasycony roślinnymi substancjami lotnymi.

Historia

Pierwsza wzmianka o Gębicach z roku 1381 informuje o tym, że miejscowość była wtenczas osadą o nieokreślonej przez źródło historyczne wielkości. W październiku 1978 roku znaleziono na terenie Gębic siedem urn z prochami. Znalezisko potwierdza tezę o tym, że historia miejscowości może sięgać czasów sprzed XIV wieku. W 1580 roku wieś była częścią powiatu poznańskiego i należała do województwa poznańskiego^[5]. Poza tym Gębice przez cały czas administracyjnie były związane z Czarnkowem.

Po III rozbiorze Polski miejscowość znalazła się pod Pruską okupacją. Wówczas do wsi napłynęło dużo Prusaków. Mimo licznych represji na ludności polskiej władze pruskie nie zdołały wygnać ze wsi wszystkich polskich rodzin. W latach okupacji zatwierdzoną urzędowo nazwą wsi była „Gembitz”. Wieś ponownie wróciła do Polski dopiero po powstaniu wielkopolskim trwającym od 27 grudnia 1918 roku do 16 lutego 1919 roku. Wówczas znajdowała się ona w bliskiej odległości z Rzeszą Niemiecką. Z tego powodu w okresie dwudziestolecia międzywojennego Gębice były zamieszkiwane przez stosunkowo dużą liczbę ludności niemieckiej. Sytuacja uległa zmianie dopiero po II wojnie światowej w 1945 roku. Wyniku wzrostu tendencji socjalistycznych w kraju i niemieckiej porażki wiele rodzin pochodzenia niemieckiego musiało opuścić teren, na którym znajduje się miejscowość.

Przez wiele lat swojego istnienia wieś Gębice była miejscowością szlachecką. W XVIII w. władała tu zamożna rodzina Radzińskich, a na początku XIX stulecia rodzina Paliszewskich^[6] z herbu Adbank. Z drugiej rodziny szlacheckiej wywodzi się Leopold Paliszewski, który brał udział w powstaniu listopadowym i został odznaczony za zasługi orderem „Virtuti Militari”. Budynki, które niegdyś były własnością obu rodów należą teraz do sióstr Felicjanek prowadzących ośrodek rehabilitacyjny „Nasz Dom”. W pobliżu ośrodka znajduje się również grobowiec rodziny Paliszewskich.

Obiekty

Ikoną miejscowości od wielu lat jest wybudowany w 1879 roku w stylu neogotyckim kościół pod wezwaniem św. Andrzej Boboli. Oprócz niego na terenie miejscowości znajduje się ośrodek rehabilitacyjny „Nasz Dom” prowadzony przez stowarzyszenie sióstr zakonnych Felicjanki, a obok ośrodka usytuowano Zespół Szkół Specjalnych im. Kornela Makuszyńskiego. W Gębicach znajduje się także unowocześniony i rozbudowany w 2008 roku budynek Publicznego Gimnazjum w Gębicach, w którym obecnie znajduje się Szkoła Podstawowa im. Leśników Polskich w Gębicach. Choć obiekty edukacyjne to zdecydowana większość wśród budynków użyteczności publicznej, to warto zwrócić także uwagę na salę wiejską, którą wybudowano w latach PRL^[7]. W jednym z jej pomieszczeń znajduje się filia Biblioteki Publicznej Gminy Czarnków.

Sport

Miejscowość ma też swoją drużynę piłkarską – Sokół Gębice. We wsi funkcjonuje również Ochotnicza Straż Pożarna.

Osoby

W Gębicach urodził się Wawrzyniec Gembicki, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski.

Zobacz też

• Flinta – źródła w pobliżu wsi
• Rezerwat przyrody Źródliska Flinty – w pobliżu wsi

Przypisy