Główne Archiwum Indii

Katedra, Alkazar i Główne Archiwum Indii w Sewilli^[a]

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Hiszpania
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, II, III, VI
Numer ref.	383
Region[b]	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1987 na 11. sesji
Położenie na mapie Sewilli Główne Archiwum Indii w Sewilli
Położenie na mapie Hiszpanii Główne Archiwum Indii w Sewilli
Położenie na mapie Andaluzji Główne Archiwum Indii w Sewilli
37°23′05,7″N 5°59′35,1″W/37,384917 -5,993083
↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Główne Archiwum Indii^[1] – budynek w Sewilli w Hiszpanii^[1]. Utworzono w 1785 z woli króla Hiszpanii Karola III, w celu zgromadzenia w jednym miejscu dokumentów dotyczących hiszpańskich kolonii, do tej pory rozproszonych w trzech miastach: Simancas, Kadyksie i Sewilli. Za realizację projektu odpowiedzialny był ówczesny minister ds. kolonii José de Gálvez y Gallardo, który na głównego wykonawcę wyznaczył historyka Juana Bautistę Muñoza.

Na siedzibę archiwum wybrano Giełdę Handlową w Sewilli, zbudowaną w latach 1584-1598, za panowania Filipa II przez Juana de Mijares, według planów Juana de Herrera. Archiwum mieści się tam do dziś.

Za utworzeniem nowego archiwum przemawiały dwa argumenty. Po pierwsze, przepełnienie Głównego Archiwum w Simancas, centralnego archiwum Korony. Z drugiej strony, zgodna z duchem Oświecenia potrzeba opisania historii konkwisty i kolonizacji hiszpańskiej, która byłaby odpowiedzią na niehiszpańskie próby podjęcia tego tematu.

W październiku 1785 do Archiwum zaczęły napływać pierwsze dokumenty. Od tej chwili w różnych transzach do Sewilli docierały źródła z najważniejszych instytucji związanych z koloniami, a już wkrótce archiwum stało się najważniejszym zbiorem dokumentów dotyczących administracji hiszpańskiej w Nowym Świecie i na Filipinach. Rok 1760 przyjęto jako cezurę podziału dokumentacji na część administracyjną i historyczną – wszelkie akta sprzed tej daty musiały być wysłane do Sewilli, pozostałe zaś dokumenty instytucje mogły zachować dla celów bieżącego zarządzania.

Dziś archiwum przechowuje ponad 9 km bieżących dokumentacji. To ponad 43 tys. jednostek archiwalnych liczących ok. 80 milionów stron. Wszystkie dokumenty pochodzą z najważniejszych instytucji związanych z hiszpańskimi koloniami^[2]:

• Rady Indii (Consejo de Indias) (XVI-XIX wiek)
• Domu Handlowego Indii (Casa de Contratación de Indias) (XVI-XVIII wiek)
• Konsulatów w Sewilli i Kadyksie (XVI-XIX w.)
• sekretariatów Kancelarii Powszechnej Indii (Despacho Universal de Indias) (XVIII-XIX w.)
• sekretariatu Trybunału Portowego w Kadyksie (Juzgado de Arribadas de Cádiz) (XVIII-XIX w.)
• Wydziału Zamorskiego Trybunału Obrachunkowego (Sala de Ultramar del Tribunal de Cuentas) (XIX w.)
• Królewskiej Kompanii w Hawanie (XVIII-XIX w.)

Tylko niektóre spośród dokumentów pochodzą bezpośrednio z instytucji kolonialnych (Generalna Kapitania Kuby, z XVIII-XIX w., przeniesionych do Hiszpanii po klęsce w wojnie amerykańsko-hiszpańskiej) albo od osób fizycznych związanych z kolonizacją (np. dokumentów z XV-XVIII w. otrzymanych w 1930 r. od 15. diuka de Veragua, bezpośredniego potomka Krzysztofa Kolumba, a także od jednego z ostatnich zarządców Filipin, generała Polavieja czy wicekróla Peru José Abascala).

Archiwum w Sewilli wciąż jest największym zbiorem dokumentów o hiszpańskiej aktywności w Ameryce i na Filipinach. Akta są wyjątkowym źródłem informacji o historii politycznej, społecznej i ekonomicznej, dziejach Kościoła i historii sztuki, a także geografii tych terytoriów. Wiele spośród dokumentów ma bezcenną wartość historyczną: w zbiorach znajdują się m.in. rękopisy Kolumba^[3], Ferdynanda Magellana, Vasco Núñeza de Balboa, Ferdynanda Cortesa, Francisco Pizarro. Co roku tysiące badaczy korzystają ze zgromadzonej tu dokumentacji.

W 1987 Archiwum (wraz z katedrą, alkazarem i wieżą Giralda w Sewilli) zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Przypisy