Głogów
miasto i gmina | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Data założenia | X wiek | ||||
Prawa miejskie | 1253 | ||||
Prezydent | |||||
Powierzchnia | 35,11 km² | ||||
Wysokość | (rynek Starego Miasta) | ||||
Populacja (31.12.2021) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Strefa numeracyjna | (+48) 76 | ||||
Kod pocztowy | 67-200, 67-202 do 67-206 i 67-210 | ||||
Tablice rejestracyjne | DGL | ||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||
51°39′33″N 16°04′50″E/51,659167 16,080556 | |||||
TERC (TERYT) | 0203011 | ||||
SIMC | 0954082 | ||||
Hasło promocyjne: Głogów. Tu znajdziesz pieniądze. / Głogów. Jesteś u celu. | |||||
Urząd miejski Rynek 1067-200 Głogów | |||||
Strona internetowa | |||||
BIP |
Głogów (łac. Glogovia, niem. Glogau[2], cz. Hlohov) – miasto w zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, położone na Dolnym Śląsku, siedziba powiatu głogowskiego oraz gminy wiejskiej Głogów. Umiejscowione nad rzeką Odrą.
Według danych GUS z 31 grudnia 2020 r., Głogów liczył 66 120 mieszkańców[3] i był pod względem liczby ludności szóstym miastem w województwie dolnośląskim, a także 59. spośród najludniejszych miast w Polsce[4].
Miasto usytuowane jest na obszarze Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego.
Geografia
Ta sekcja od 2009-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Głogów usytuowany jest w północnej części woj. dolnośląskiego, na pograniczu Pradoliny Barucko-Głogowskiej i Wzgórz Dalkowskich. Prawie w całości obecne miasto leży na lewym brzegu Odry, choć kiedyś jego zasadniczy trzon znajdował się na Ostrowie Tumskim otoczonym ramionami rzeki. Występują tu dwie jednostki morfologiczne:
- wysoczyzna plejstoceńska, będąca przedłużeniem północnego stoku Wzgórz Dalkowskich,
- dolina rzeki Odry, stanowiąca część Pradoliny Barucko-Głogowskiej,
Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosi 35,11 km²[5]. Miasto stanowi 7,98% powierzchni powiatu.
W tym:
- użytki rolne – 36,5%:
- grunty orne – 25,8%
- łąki – 6,0%
- pastwiska – 4,3%
- sady – 0,4%
- lasy – 0,4%.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. legnickiego.
Podział zabudowy
Głogów składa się z następujących osiedli:
- Brzostów,
- Chrobry,
- Hutnik,
- Kościuszki,
- Kopernik,
- Krzepów,
- Nosocice,
- Paulinów,
- Piastów Śląskich,
- Słoneczne,
- Śródmieście,
- Widziszów.
oraz dzielnic/wsi w obrębie granic miasta:
Sąsiednie gminy
Głogów (gmina wiejska), Jerzmanowa, Kotla, Żukowice.
Środowisko przyrodnicze
Walory przyrodnicze miasta stanowią: szata roślinna i zwierzęca, gleby, wody i urozmaicony krajobraz. System zieleni tworzą parki (wokół Starego Miasta i kanału Sępolno), zieleń łęgowa nad Odrą i w Ostrowie Tumskim, niewielkie kompleksy lasów, ogrody działkowe oraz w ostatnich latach system zieleni izolacyjnej wokół hut miedzi. W obrębie miasta znajduje się szesnaście pomników przyrody[7]. Tereny nadodrzańskie stanowią biologicznie czynne kompleksy i są ostoją ptactwa wodnego. Podstawowe kompleksy roślin występują w następujących głównych grupach (W.Szafer):
- roślinność dna doliny Odry, którą tworzą zarośla wierzbowe. Wyższe terasy doliny Odry zajmują przeważnie łąki i lasy (głównie liściaste),
- roślinność Wzgórz Dalkowskich, w pobliżu których przebiegają granice naturalnych zasięgów drzew (świerk górski, jodła, olsza szara). Wzgórza porastają lasy świerkowe i bukowe,
- na południe i południowy zachód od pasa Wzgórz Dalkowskich rozciąga się jednostajnie płaska kraina torfowisk.
Jakość środowiska wpływa znacząco na samopoczucie i zdrowie jego mieszkańców. Ogólnie w ostatnich latach ulega poprawie. Inwestycje proekologiczne w Hucie Miedzi („Modernizacja Wydziału Ołowiu”, „Instalacja odsiarczania elektrociepłowni HM „Głogów”) oraz coraz częstsze wykorzystywanie do celów grzewczych i technologicznych paliw ekologicznych ograniczyły emisję zanieczyszczeń do atmosfery.
Demografia
Ta sekcja od 2009-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
- Wykres liczby ludności miasta Głogów na przestrzeni ostatnich 70 lat.
Największą populację Głogowa odnotowano w 1996 r. – według danych GUS 74 390 mieszkańców. Od 1996 roku liczba mieszkańców Głogowa spadła o 6374 osób, spowodowana ujemnym saldem migracji.
- Piramida wieku mieszkańców Głogowa w 2014 roku[8].
Kolejny rok z rzędu liczba mieszkańców Głogowa utrzymuje się poniżej 70 000 osób. Kobiet jest o 2302 więcej niż mężczyzn. Czasowo na terenie miasta zameldowane są 1122 osoby. W porównaniu z 2007 liczba mieszkańców zmalała o 506 osób (w 2007 r. było ich 69 978).
W 2008 urodziło się 790 dzieci, o 53 dzieci więcej rok wcześniej (w 2007 r. było ich 737). W tym samym okresie zmarło 510 osób. Przyrost naturalny wynosi więc 280 osób, a spadek liczby mieszkańców jest wynikiem migracji, głównie ludzi młodych, poza Głogów. Ma to związek z pozostawaniem wykształconych młodych ludzi w dużych miastach, siedzibach uczelni oraz z budowaniem domów na terenie ościennych gmin, głównie: Gmina Głogów, Gmina Jerzmanowa, Gmina Radwanice, Gmina Grębocice.
Informacja o ludności Głogowa na dzień 31.12.2010 r.
Liczba mieszkańców Głogowa zameldowanych na pobyt stały – 68 811, w tym 56 cudzoziemców zameldowanych na pobyt stały. W porównaniu z rokiem 2009 liczba mieszkańców zmalała o 341 osób (w 2009 r. – 69 152 osoby). Liczba osób z podziałem na płeć: kobiet – 35 702, mężczyzn – 33 109 (kobiet jest o 2593 więcej niż mężczyzn). Na pobyt czasowy na terenie Głogowa zameldowanych jest 1477 osób[9].
W roku 2010 urodziło się 779 dzieci (w roku 2009 – 787 dzieci), tj. o 8 dzieci mniej niż w roku 2009, w tym: chłopcy – 369, dziewczynki – 410
Zmarło 500 osób (w roku 2009 – 486 osób, tj. więcej o 14 osób). Przyrost naturalny wynosi więc 279 osób.
Spadek liczby mieszkańców jest wynikiem migracji głównie ludzi młodych, poza Głogów. Ma to związek z pozostawaniem wykształconych młodych ludzi po ukończeniu studiów, w dużych miastach, jak również z wyprowadzeniem się poza Głogów, w związku z budową domów na terenie ościennych gmin, głównie: Głogów, Jerzmanowa, Radwanice, Grębocice, Serby.
Jako populacja mieszkańcy Głogowa wyraźnie się starzeją:
- liczba mieszkańców w wieku 18 lat i więcej wynosi 56 677 osób, w tym: kobiet 29 746, mężczyzn 26 931,
- liczba mieszkańców do 18 roku życia wynosi – 12 134 osoby,
- liczba osób najstarszych w wieku 70 lat i więcej – 4580 w tym kobiet 2905, mężczyzn 1675,
- liczba mieszkańców w wieku 90 lat i więcej 104 osoby, w tym kobiet 87, mężczyzn 17.
Najwięcej żyjących mieszkańców jest w grupie urodzonych:
- w 1955 roku – 1391 osób, w tym 609 mężczyzn i 782 kobiet,
- w 1951 roku – 1374 osoby, w tym 640 mężczyzn i 734 kobiet,
- w 1953 roku – 1364 osoby, w tym 621 mężczyzn i 743 kobiet,
- w 1952 roku – 1350 osób, w tym 637 mężczyzn i 713 kobiet,
- w 1977 roku – 1344 osoby, w tym 695 mężczyzn i 649 kobiet,
- w 1981 roku – 1298 osoby, w tym 643 mężczyzn i 655 kobiet,
- w 1978 roku – 1297 osób, w tym 685 mężczyzn i 612 kobiet,
- w 1980 roku – 1285 osób, w tym 673 mężczyzn i 612 kobiet.
Od 2006 roku liczba urodzeń przedstawia się następująco:
- 2001 r. – 605 dzieci,
- 2002 r. – 598 dzieci,
- 2003 r. – 577 dzieci,
- 2004 r. – 628 dzieci,
- 2005 r. – 676 dzieci,
- 2006 r. – 743 dzieci,
- 2007 r. – 737 dzieci,
- 2008 r. – 790 dzieci,
- 2009 r. – 787 dzieci,
- 2010 r. – 779 dzieci,
- 2014 r. – 667 dzieci.
Najwięcej mieszkańców mieszka na ulicach:
- Kosmonautów Polskich – 3877,
- Armii Krajowej – 2743,
- Orbitalnej – 2569,
- Obrońców Pokoju – 2538,
- alei Wolności – 2441,
- Gwiaździstej – 2313.
Istnieją również ulice, gdzie mieszka tylko kilka osób, np. Brzozowa, Bukowa, Dobra, Geodezyjna, Kossaka, Bolesława Wysokiego, Konopnickiej, Krawiecka, Księdza Novarese, Nadbrzeżna, Narciarska, Piaskowa, Topolowa, Wierzbowa.
W załączeniu wykaz ulic z podaną liczbą mieszkańców – Wykaz
Ogółem jest w mieście 257 ulic i placów[9].
W Głogowie wyodrębniono 11 osiedli mieszkaniowych[6]. Liczba mieszkańców poszczególnych osiedli wynosi obecnie[9]:
- Brzostów – 811,
- Chrobry – 7210,
- Hutnik – 8000,
- Kopernik – 21 106,
- Kościuszki – 2835,
- Nosocice – 1550,
- Piastów Śląskich – 11 300,
- Przemysłowe – 4910,
- Słoneczne – 3350,
- Śródmieście – 8400,
- Krzepów – brak danych.
Toponimika nazwy miasta
Nazwa miasta pochodzi od słowa glogh, które oznacza cierń lub kolec. Początkowo głogiem nazywano wszystkie krzewy kłujące, aby z czasem zawęzić tę nazwę do jednej rośliny głogu[11]. Odnosi się ona do właściwości terenów, na których miejscowość została założona i ma związek z roślinnością charakterystyczną dla tego obszaru – teren porośnięty głogiem[12][13]. Niemiecki nauczyciel Heinrich Adamy swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia nazwę miasta zanotowaną w dokumencie z 1213 roku Glogow[12].
Nazwę miasta w zlatynizowanej formie cum urbem Glogua oraz urbs Glogus notuje Kronika Thietmara w roku 1010[14]. W 1120 roku wzmiankowany był duce Woyslao Glogoviensi[15]. Później występują także inne warianty tej nazwy: Glogov (1155), castra Glogova (1157) oraz Glogou w roku 1208 w falsyfikacie dokumentu z XIV w.[16] W średniowieczu występowała również nazwa w formie żeńskiej Głogowa.
Na przestrzeni dziejów występowały następujące niemieckie formy nazwy miasta od XI do XX w. – Glogau oraz Gross-Glogau (XV-XIX w.). W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińskie nazwy: Glogovia, Glogovia Maior[17].
W spisanych po łacinie dokumentach średniowiecznych z 1242[18] oraz 1318 roku miasto wymienione jest pod nazwą Glogouia[19]. Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Glogovia notuje spisana po łacinie w latach 1269–1273 Księga henrykowska[20].
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej formie „Glogovia” wymienia spisany ok. 1300 roku średniowieczny łaciński utwór opisujący żywot świętej Jadwigi Vita Sanctae Hedwigis[21]. Około 1300–1305 r. w łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. „Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego”) miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Glogovia. Źródło to wymienia również wsie, które obecnie zostały wchłonięte przez miasto i stanowią jego części bądź dzielnice jak Wróblin Głogowski pod nazwą Wroblino, Obora, Brzostów zanotowany pod nazwą Brustow oraz Krzepów zapisany w formie Crzepowo[22][23].
W pruskim urzędowym dokumencie z 1750 roku wydanym języku polskim w Berlinie przez Fryderyka Wielkiego miasto wymienione jest pośród innych śląskich miejscowości jako Glogow[10]. Późniejsza nazwa niemiecka Glogau jest zgermanizowaną nazwą pierwotnej słowiańskiej i nie ma ona znaczenia w języku niemieckim. Stała się ona urzędową nazwą miasta dopiero po zajęciu Śląska przez Prusy w wyniku trzech wojen śląskich z Austrią. Nazwę Głogow w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[24].
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany pod koniec wieku XIX podaje wiele wariantów nazw miejscowości: niemiecką Glogau oraz polskie – Głogów, Głogówek na Szląsku[25], a także Głogów Dolny lub Wielki oraz w formie żeńskiej Głogowa Dolna lub Wielka, a po niemiecku Gross-Glogau i Ober-Glogau oraz Klein-Glogau[26].
Historia
Niektóre hipotezy skłaniają się do poglądu, że osada Lugidunum z mapy Ptolemeusza może być Głogowem – miejscowość ta zdaniem niektórych została odwzorowana w dziele „Geografia” Klaudiusza Ptolemeusza z lat 142–147 naszej ery[27]. O tym, że miejscowość ta była Głogowem, informuje kompendium Lexicon Universale[28] oraz wynika to z jej położenia względem innych zidentyfikowanych miejscowości Śląska, jednakże inne źródła identyfikują jednak Lugidunum z Legnicą. Jest to jednak przypuszczenie, ponieważ mapa Ptolemeusza jest bardzo niedokładna.
Czasy piastowskie i jagiellońskie
Głogów jest jedną ze starszych miejscowości na terenie Polski. Najstarszy głogowski gród założony został w X wieku przez słowiańskie plemię Dziadoszan i położony był na prawym brzegu Baryczy. Plemienny gród został zdobyty przez Mieszka I, który około 989 roku zbudował nowy większy gród w widłach Baryczy i Odry na terenie dzisiejszej kolegiaty na Ostrowie Tumskim[29][30]. Gród miał kształt owalu o wymiarach 108 × 78 metrów. Wnętrze szczelnie zajmowały liczne budynki o konstrukcji zrębowej ustawione równolegle do ulicy, a w miejscu dzisiejszej kolegiaty istniał niewielki kamienny kościół.
W latach 1010 i 1017 wojska niemieckie Henryka II znalazły się dwukrotnie pod grodem w Głogowie. Do oblężenia grodu jednak nie doszło, o czym wspomina Thietmar z Merseburga[31][32]. Najsłynniejszą z walk o Głogów jest obrona miasta w roku 1109 przed wojskami króla niemieckiego Henryka V.
W roku 1157 Głogów zdobyty został przez Fryderyka I Barbarossę, który spalił gród.
W roku 1180, pod rządami Konrada Laskonogiego, syna Władysława Wygnańca, odbudowany Głogów stał się stolicą księstwa głogowskiego. W 1202 roku wzmiankowany był po raz pierwszy kasztelan, którym był Andrzej, kolejni to m.in. Gebhard I Wezenborg (1206-1217)[33], Przecław (1218–1223), Mojko (1239), Bozanta (1240), Jaksa (1242), Mirosław (1248)[15], Gebhard II Wezenborg (1260)[33] W mieście książę Konrad I zbudował pierwszy murowany zamek książęcy siedzibę kasztelanii. W spisanym po łacinie dokumencie średniowiecznym księcia Bolesława Rogatki z 1242 roku wymieniony jest Jaksa kasztelan głogowski we fragmencie Jaxa castellano in Glogouia[18]. W roku 1253 książę kazał założyć w miejscu istniejących na lewym brzegu rzeki osad miejscowość z prawem miejskim magdeburskim.
W XVI w. wymarła głogowska linia Piastów śląskich, której ostatnim przedstawicielem był Jan II Szalony.
W latach 1491–1506 rządzili tu Jagiellonowie, Jan Olbracht i Zygmunt Stary, późniejsi królowie polscy. Później zaś miasto podlegało Jagiellonom czeskim, a następnie Habsburgom.
Nowożytność, XIX wiek i początek XX wieku
W połowie XVII w., w czasie wojny trzydziestoletniej, Głogów zamieniony został w twierdzę. Był oblegany i zdobywany przez wojska pruskie, francuskie, rosyjskie, szwedzkie i austriackie.
Od roku 1740 podlegał pruskim Hohenzollernom. W czasie wojen napoleońskich kwaterowały tu polskie oddziały Jana Henryka Dąbrowskiego, szwadrony 4. płku strz. konnych Księstwa Warszawskiego, odwiedził go również trzykrotnie sam Napoleon. Umocnienia twierdzy zahamowały na wiele lat rozwój miasta.
Pierwsza drukarnia w Głogowie została założona prawdopodobnie około 1606 przez Joachima i Wiganta Funchów i działała do wojny trzydziestoletniej[34]. Kolejna drukarnia powstała w 1676[35]. W XIX wieku drukarstwo stało się ważną gałęzią przemysłu w Głogowie[36]. W 1862 w mieście zaczęło się ukazywać czasopismo naukowo-kulturalne „Schlesische Provinzialblätter – Neue Folge”, będące kontynuacją ważnego dla kultury Śląska periodyku „Schlesische Provinzialblätter”[36].
W XIX w. starano się o zniesienie umocnień, lecz dopiero w 1873 r. udało się przesunąć ich granice na wschód, a w 1902 zostały one zniesione, co umożliwiło normalny jego rozwój. Po zlikwidowaniu murów miejskich miasto przeżyło boom budowlany, a liczba ludności wzrosła z 24 000 około roku 1900 do 33 000 w roku 1939. Przewidując taki rozwój wypadków już w roku 1905 władze miasta zaangażowały Josefa Stübbena (1845 – 1936), jednego z najbardziej cenionych miejskich planistów w ówczesnych Niemczech, do stworzenia długookresowego planu rozwoju miasta Głogowa. To za jego przyczyna stworzono w kolejnych latach ciąg zieleni na terenie pozostałym po okalających centrum miasta bastionach[37]. W mieście pracowała fabryka pieców, maszyn, zegarów i browar.
W 1917 miał miejsce bunt żołnierzy miejscowego garnizonu zwany rewolucją głogowską (Czerwona Rada Żołnierzy), która została krwawo stłumiona[38].
II wojna światowa
Krótko przed końcem II wojny światowej Głogów został ogłoszony twierdzą. Sześciotygodniowe oblężenie miasta przez Armię Czerwoną (od 11 II do 1 IV 1945 r.) spowodowało zniszczenie ponad 95%[39] budynków. Stare Miasto legło w gruzach. Zburzona została m.in. XV-wieczna kolegiata pw. Najświętszej Marii Panny. Ku czci żołnierzy radzieckich – zdobywców miasta wystawiono pomnik na Placu Słowiańskim[40]. Glogau latem 1945 r. został przekazany przez sowieckie władze okupacyjne pod polską administrację. Niemiecka nazwa Glogau została zastąpiona nazwą Głogów.
W Polsce powojennej
W wyniku postanowień konferencji jałtańskiej miasto zostało przyłączone do Polski i w maju 1945 przybyli do Głogowa pierwsi powojenni osadnicy, którzy zastali jedynie ruiny i zgliszcza. Odbudowa miasta nie została dokończona do tej pory. Gwałtownemu przeobrażeniu i rozwojowi uległo dopiero po decyzji o budowie huty miedzi, zapoczątkowanej w 1967 r. Huta jest wciąż największym zakładem przemysłowym miasta. W 1974 Rada Państwa odznaczyła miasto Głogów Orderem Odrodzenia Polski I klasy[41].
Od 1945 do 1950 Głogów należał do województwa wrocławskiego, zaś w 1950 włączony został do nowo powstałego województwa zielonogórskiego. Od 1975 do 1998 należał do województwa legnickiego. Do województwa dolnośląskiego należy od reformy administracyjnej w 1999.
Symbole miasta
- Flaga Głogowa i barwy Głogowa – Barwami Miasta Głogowa są biel i czerwień. Flagą miasta jest szachownica w kolorach białym i czerwonym o kształcie prostokątnym i liczbie pól 8 × 5. Stosunek szerokości flagi do jej długości wynosi 5:8.
- Herb Głogowa – Herb przedstawia tarczę dzieloną w krzyż prosty na cztery pola, z małą centralną tarczą, na której pośrodku widnieje złoty inicjał „G” na czerwonym tle. Pierwsze pole tarczy jest niebieskie i przedstawia Madonnę w koronie trzymającą berło i Dzieciątko stojąc na srebrnym półksiężycu. Całość w aureoli promienistej koloru złotego. W drugim polu znajduje się na złotym tle śląski czarny orzeł bez korony, z rozpostartymi skrzydłami. W poprzek na piersi orła widnieje srebrny półksiężyc, na nim krzyż. Trzecie pole czerwone, na nim czarny łeb bawołu zwrócony do przodu. Czwarte pole niebieskie, na nim kruk siedzący na złotej gałęzi z trzema sękami. Kruk skierowany do wewnątrz.
- Hejnał – Hejnał Głogowa został skomponowany przez Kazimierza Walendzika w 1978 r.
Gospodarka
Gmina Miejska Głogów zalicza się do miast o wyraźnie rozwiniętej funkcji przemysłowej, jest jednym z centralnych miast Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Głównym sektorem gospodarki jest hutnictwo miedzi. Potencjał ekonomiczny skupiony jest przede wszystkim w jednym przedsiębiorstwie – Hucie Miedzi Głogów.
Sami mieszkańcy przejawiają dużą przedsiębiorczość. Świadczy o tym liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w mieście. Obecnie jest ich około 7 tys. Dominują branże związane z handlem, obsługą nieruchomości, budownictwem, produkcją i transportem. Najwięcej ludzi pracuje w przemyśle, budownictwie, ochronie zdrowia, handlu i usługach.
Władze lokalne uchwaliły, iż celem strategicznym jest zapewnienie jak najlepszych warunków do zwiększania aktywności gospodarczej w Głogowie poprzez oferowanie korzyści dla inwestorów lokujących działalność gospodarczą na terenie miasta. Jedną z metod stwarzania przez samorządy lokalne zachęt dla inwestorów są ulgi i zwolnienia z podatków lokalnych. Stąd też Rada Miejska w Głogowie w kwietniu 1999 r. wprowadziła zwolnienie z podatku od nieruchomości dla nowo powstałych podmiotów gospodarczych, prowadzących działalność produkcyjną lub usługową. Główne cele jakie Zarząd Miasta chce osiągnąć poprzez wprowadzenie ulg podatkowych, to:
- zmiana struktury gospodarczej,
- ożywienie gospodarcze Głogowa,
- przyciągniecie kapitału inwestycyjnego do miasta,
- tworzenie nowych miejsc pracy[42][43].
W marcu 2008 utworzona została w Głogowie Podstrefa Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o powierzchni 14,5 ha[44].
Transport
Głogów jest węzłem komunikacyjnym, gdzie krzyżują się szlaki komunikacji drogowej, kolejowej oraz rzecznej.
Transport drogowy
Przez Głogów przebiega droga krajowa nr 12 relacji Łęknica – Żary – Głogów – Leszno – Kalisz – Radom – Lublin – Berdyszcze (Dorohusk). Biegnie ona w Głogowie przez drugie pod względem wielkości w Europie rondo oraz przez jedyny w promieniu kilkudziesięciu kilometrów most na Odrze.
W mieście krzyżuje się kilka dróg wojewódzkich:
Transport kolejowy
Najważniejszą linią przebiegającą przez Głogów jest linia międzynarodowa C-E 59, relacji Szczecin – Głogów – Wrocław – południe Europy. Jej najważniejszy, 2-torowy, zelektryfikowany odcinek Szczecin – Wrocław (linia kolejowa nr 273) posiada długość 356 km (do Głogowa kolej doprowadzono w październiku 1846). Drugą linią jest linia kolejowa nr 14, prowadząca z Żar przez Wschowę do Leszna. Linia ta na odcinku Głogów – Żagań jest aktualnie wyłączona z ruchu pasażerskiego.
W granicach administracyjnych miasta znajdują się cztery czynne stacje kolejowe:
- stacja Głogów – główny dworzec kolejowy miasta i regionu,
- stacja Głogów Huta,
- stacja Krzepów,
- stacja Głogów Wróblin (dawniej Wróblin Głogowski).
Transport pasażerski odbywa się głównie przez stacje Głogów oraz Krzepów. Pozostałe dwie stacje są obecnie powoli wycofywane z użycia.
Głogów posiada regularne połączenia kolejowe z takimi miastami jak: Zielona Góra, Ścinawa, Wrocław, Opole, Katowice, Sosnowiec, Włoszczowa, Kielce, Skarżysko-Kamienna, Radom, Nałęczów, Lublin, Warszawa, Łódź, Kędzierzynie-Koźle, Budapeszt, Berlin.
Transport rzeczny
Głogów położony jest nad rzeką Odrą. Wzdłuż rzeki, na terenie miasta znajdują się dwa porty: port katedralny oraz port zimowy.
Transport osobowy
Głównym podmiotem realizującym autobusowe połączenia międzymiastowe jest głogowska firma Intertrans PKS S.A. Firma ta obsługuje około 90 linii regularnych oraz kilkanaście linii specjalnych. Miasto posiada połączenia m.in. z Częstochową, Gorzowem Wielkopolskim, Kaliszem, Karpaczem, Poznaniem, Warszawą i Wałbrzychem. Usługi z zakresu komunikacji międzymiastowej oferują ponadto prywatni przewoźnicy. Głogów w tym zakresie posiada połączenia z takimi miejscowościami jak: Legnica, Lubin, Polkowice, Sława, Wschowa, Leszno, Poznań, Góra i Rawicz.
Komunikacja miejska
Miejską komunikacją publiczną na terenie miasta zajmuje się spółka miejska Komunikacja Miejska Sp. z o.o. Pojazdy firmy obsługują 9 linii komunikacyjnych miejskich. Ponadto w Głogowie działa wiele korporacji taksówkarskich.
Transport lotniczy
W 2012 przy ul. Kościuszki otwarto sanitarne lądowisko.
Turystyka
Przez miasto przebiega Wielkopolska Droga św. Jakuba i Dolnośląska Droga św. Jakuba – odcinek szlaku pielgrzymkowego do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela w Hiszpanii.
Oświata
Głogów jest ważnym regionalnym ośrodkiem naukowym. Mieści się tu wiele szkół ponadgimnazjalnych oraz policealnych. Działa jedyne w zachodniej Polsce szkolne obserwatorium astronomiczne. Rozwija się szkolnictwo wyższe, zarówno na studiach dziennych, zaocznych oraz podyplomowych. W Głogowie funkcjonuje 13 przedszkoli publicznych i 4 przedszkola niepubliczne m.in. „Promyk” i „Jarzębinka”.
Lista szkół w Głogowie:
Szkoły podstawowe:
- Szkoła Podstawowa nr 2, Aleja Wolności 74
- Szkoła Podstawowa nr 3 im. Noblistów Polskich, Plac Mieszka I 22
- Szkoła Podstawowa nr 6 im. Tadeusza Kościuszki, ul. Kościuszki 18
- Szkoła Podstawowa nr 7 im. Stanisława Staszica, ul. Daszyńskiego 11
- Szkoła Podstawowa nr 8 z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana z Głogowa, ul. Morcinka 2
- Szkoła Podstawowa nr 9 im. Polskich Odkrywców, ul. Niedziałkowskiego 10
- Szkoła Podstawowa nr 10 im. Mikołaja Kopernika, ul. Andromedy 62
- Szkoła Podstawowa nr 11 im. Polskich Olimpijczyków, ul. Gwiaździsta 2
- Szkoła Podstawowa nr 12 im. Kawalerów Orderu Uśmiechu, ul. Gomółki 43
- Szkoła Podstawowa nr 13 im. Orląt Lwowskich, ul. Akacjowa 10
- Szkoła Podstawowa nr 14 im. Henryka III Głogowskiego, ul. Królewska 12
- Szkoła Podstawowa Aslan, ul. Piotra Skargi 5[45]
Szkoły ponadpodstawowe:
- I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Krzywoustego, ul. Jedności Robotniczej 10
- II Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika, ul. Daszyńskiego 15
- III Liceum Ogólnokształcące im. Bohaterów Westerplatte, ul. Wita Stwosza 3
- Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących, ul. Perseusza 5
- Technikum nr 6 w Głogowie „Przyrodnicza”, ul. Folwarczna 55
- Zespół Szkół im. Wyżykowskiego, ul. Wita Stwosza 3a
- Zespół Szkół Ekonomicznych im. Jana Pawła II, ul. K. Miarki 1
- Zespół Szkół Samochodowych i Budowlanych im. Leonarda da Vinci, ul. Piastowska 2a
- Zespół Szkół Politechnicznych, Plac Jana z Głogowa 7.
Szkoły artystyczne:
- Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Franciszka Liszta, ul. Jedności Robotniczej 14.
Szkoły policealne:
- Policealna szkoła CERTUS w Głogowie, ul. Obozowa 5
- Policealna Szkoła Biznesu, Plac Jana z Głogowa 7
- Szkoła PASCAL ul. Aleja Wolności 2
Uczelnie:
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Głogowie, ul. Piotra Skargi 5
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[46]:
Budowle świeckie
- miasto – zespół urbanistyczno-krajobrazowy, z XIII w.
- Zamek Książąt Głogowskich (mieszczący Muzeum Archeologiczno-Historyczne) z XIII w., lata 1652–1669, XVIII w., po 1964 r.
- brama Szpitalna, z XIV w.
- fragmenty średniowiecznych murów miejskich, fortyfikacje nowożytne, mur.-ziem., ul. Wały Bolesława Chrobrego, 1657–1720
- fortyfikacje:
- fort Gwiaździsty, ul. Rudnowska, z lat 1747–1749, lat 1870–1874
- budynki forteczne, ul. Wały Bolesława Chrobrego:
- blokhauz nr 1, z 1880 r.
- blokhauz nr 2, z 1860 r.
- schron – szczelina przeciwlotnicza, ul. Bolesława Krzywoustego, z 1930 r.
- ratusz (obecnie siedziba samorządu miejskiego)z XV w., XIX w., z drugiej poł. XX w.
- Teatr im. Andreasa Gryphiusa z lat 1799–1801
- Sąd Rejonowy, ul. Kutrzeby 2, z 1908 r.
Obiekty sakralne
istniejące:
- kolegiata pw. WNMP na Ostrowie Tumskim, gotycka z 1260 r., XIX w., drugiej poł. XX w. (w odbudowie)
- kościół pw. św. Mikołaja, gotycki z XII w., XIV w., XVIII w. (ruiny)
- kościół ewangelicki pw. „Łódź Chrystusowa”, XVIII-wieczny (lapidarium)
- kościół klasztorny jezuitów pw. Bożego Ciała, późnobarokowy wraz ze szczątkiem jezuickiego kolegium z l. 1696–1710, l. 1960–64
- kościół św. Maksymiliana Marii Kolbego
- modernistyczny kościół św. Klemensa Dworzaka
- dom parafialny z kaplicą, ul. Staromiejska 17, z l. 1909–10
- kościół fil. św. Wawrzyńca, późnogotycki w Brzostowie z 1502 r., XVII w., 1804 r.
- cmentarz przy kościele, w Brzostowie
- kościół rzym.kat. par. pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, poewangelicki, neogotycki, ul. Kościelna 1, na osiedlu Krzepów, z l. 1910–11
- kaplica, obecnie kościół fil. pw. św. Heleny, na osiedlu Wróblin Głogowski, z 1810 r.
- dzwonnica, drewniana na osiedlu Wróblin Głogowski.
obiekty niezachowane:
- romański kościół św. Piotra (lapidarium pełniące funkcję pomnika Jana Pawła II)
- XIII-wieczny kościół i klasztor franciszkanów
- XV-wieczna kaplica św. Anny przy Kolegiacie
- XVIII-wieczny kościół garnizonowy
- XVII-wieczny Kościół Pokoju
- XV-wieczny kościół św. Krzyża
- XIX-wieczna synagoga (lapidarium).
Inne obiekty
- Zespół Szkół Zawodowych
- XVII-wieczna fosa i dwa bastiony
- XIX-wieczna wieża „Turm Reduit” (tzw. „Barbakan”)
- XIX-wieczny fort „Luneta”
- pomniki i rzeźby plenerowe:
- Wieża Bismarcka
- Pawilon Goethego
- Fontanna Reutera
- Polskich i Niemieckich Ofiar Wojny
- Koalicji Antyhitlerowskiej
- Pomnik Dzieci Głogowskich
- Jana z Głogowa
- figura św. Jana Nepomucena
- Biblioteka Świętego Pielgrzyma
- pomnik „Ocalić od zapomnienia”, upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej i katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku[47]
- Pomnik Podziemia Niepodległościowego wraz z popiersiami tworzącymi Aleję Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
- place, parki:
- Park Leśny
- Park Nad Strumykiem
- Park Paulinów
- Park Południowy
- Park Słoneczny
- Park Słowiański
- Park Zamkowy
Informację turystyczną na terenie miasta prowadzą: Centrum Informacji Turystycznej mieszczące się przy ul. Koszarowej 1 oraz Wydział Promocji Miasta – Ratusz – Rynek 10.
Kultura i sztuka
Imprezy kulturalne
Głogów jest miejscem wielu ważnych wydarzeń o charakterze kulturalnym, m.in.:
- Międzynarodowe Głogowskie Spotkania Jazzowe,
- koncerty w ramach festiwalu Wratislavia Cantans,
- Ogólnopolski Festiwal Chórów „Silesia Cantat” (wcześniej Zamkowe Spotkania Chóralne),
- Przegląd Kultury Polskiej „Kresy”,
- Mayday Rock Festiwal.
- Głogowskie Konfrontacje Literackie
- Głogowski Festiwal Szopek Bożonarodzeniowych
Organizacje kulturalne
Na terenie miasta działa wiele instytucji i stowarzyszeń upowszechniających kulturę i sztukę wśród mieszkańców miasta i regionu, a także reprezentujących miasto Głogów na arenie krajowej i międzynarodowej. Do najważniejszych podmiotów działających w sferze kultury, zaliczyć można:
- Miejski Ośrodek Kultury
- Miejska Biblioteka Publiczna
- Muzeum Archeologiczno-Historyczne
- Teatr Miejski im. Andreasa Gryphiusa
- Towarzystwo Ziemi Głogowskiej
- Stowarzyszenie „głogowianie”
- Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Franciszka Liszta w Głogowie
- Głogowskie Stowarzyszenie Literackie
- Centrum Edukacji Kulturalnej i Artystycznej MAYDAY
- Stowarzyszenie „Chór Beati Cantores”
- Zakładowa Orkiestra Dęta „Huty Miedzi Głogów”
- Stowarzyszenie Wolnej Sztuki
- Zespół Tańca ludowego „Cis” przy Zespole Szkół Przyrodniczych
- Muzyczne Stowarzyszenie Ziemi Głogowskiej im. Estelli Wolańskiej
- Spółdzielczy Dom Kultury „PEGAZ”
- Fundacja Odbudowy Teatru im. Andreasa Gryphiusa w Głogowie
- Społeczne Ognisko Muzyczne
- Klub 4 Batalionu Inżynieryjnego (potocznie „Batalionowy”)
- Głogowski Klub Skuterów
- Bractwo Rycerskie Ziemi Głogowskiej.
- Stowarzyszenie Patriotyczny Głogów
Patronem miasta jest św. Mikołaj. Został on patronem miasta z chwilą powstania tu kościoła pw. św. Mikołaja (XIII w.). Przy głogowskiej kolegiacie łączą się dwa etapy szlaku pątniczego do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela w Hiszpanii: wielkopolski oraz dolnośląski.
Religia
Na terenie Głogowa działalność religijna prowadzą następujące kościoły i wspólnoty:
Buddyzm
- Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu:
- Buddyjski Ośrodek Medytacyjny w Głogowie[48]
- Szkoła Zen Kwan Um w Polsce:
- Głogowska Grupa Zen[49]
Chrześcijaństwo
Katolicyzm
- Kościół greckokatolicki:
- parafia św. Michała Archanioła, ul. Staromiejska[50]
- Kościół rzymskokatolicki:
- Głogów należy do metropolii szczecińsko-kamieńskiej oraz do diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. Na terenie miasta znajdują się 2 dekanaty Kościoła rzymskokatolickiego: dekanat Głogów – NMP Królowej Polski i dekanat Głogów – św. Mikołaja[51][52]. Parafie na terenie Głogowa:
- parafia św. Klemensa Dworzaka, ul. Sikorskiego (Śródmieście)[53]
- parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, Pl. Stefana Kardynała Wyszyńskiego (Osiedle Kopernik)[54]
- parafia Miłosierdzia Bożego, ul. Królowej Jadwigi (Osiedle Piastów Śląskich)[55]
- parafia katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, pl. Kolegiacki (Ostrów Tumski)[56]
- parafia św. Maksymiliana Marii Kolbego, ul. Legnicka (Osiedle Kościuszki)[57]
- parafia św. Mikołaja, ul. Powstańców Śląskich (Stare Miasto)[58]
- parafia św. Wawrzyńca, ul. Okrężna (Brzostów)[59]
- parafia Najświętszego Serca Jezusowego, ul. Kościelna (Osiedle Krzepów)[60]
Prawosławie
- Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny:
- parafia św. Maksyma Gorlickiego, ul. Bolesława Krzywoustego[61]
Protestantyzm
- Kościół Chrystusowy w RP:
- Społeczność Chrześcijańska w Głogowie, ul. Piastowska[62]
- Kościół Chrześcijan Baptystów:
- zbór w Głogowie, ul. Chopina[63]
- Kościół Ewangelicko-Augsburski:
- filiał w Głogowie parafii ewangelicko-augsburskiej w Legnicy, ul. Jedności Robotniczej[64]
- Kościół Zielonoświątkowy:
- Zbór „Centrum Ewangelii”, ul. Mickiewicza[65]
- Zbór „Dobra Nowina”, ul. Orzechowa[65]
- Zbór „Słowo Życia”, ul. Budowlanych[65]
Restoracjonizm
- Świadkowie Jehowy:
- Główne miasto na terenie obwodu składającego się z 15 zborów[66]. W samym mieście funkcjonują 4 zbory (Południe, Północ, Wschód (w tym grupa rosyjskojęzyczna), Zachód) i dwie Sale Królestwa: ul. Lipowa 2 i ul. Mechaniczna 32 (z lat 1988–1990)[67]. W okresie zakazu działalności i prześladowań od 1950 roku głogowscy Świadkowie Jehowy organizowali w porze letniej w okolicy miasta coroczne leśne zgromadzenia, np. koło Głogówka, Jakubowa, Grochowic, Jerzmanowej. Drugi zbór w mieście powstał w 1973, kolejne w latach późniejszych. W 1994 na terenie miasta działało 530 głosicieli[66].
Sport
Piłka nożna
W mieście swoją siedzibę ma powstały w 1946 roku „Chrobry” Głogów, którego sukcesami są m.in. 6. miejsce w I lidze, gra w barażach o Ekstraklasę oraz 1/2 finału Pucharu Polski. Klub rozgrywa domowe mecze na Stadionie Miejskim przy ul. Wita Stwosza 3 w Głogowie.
Piłka Ręczna
W Głogowie mieści się siedziba Chrobry Głogów (piłka ręczna), zespół rozgrywa mecze w Superliga polska w piłce ręcznej mężczyzn. Klub rozgrywa domowe spotkania na Hali widowiskowo-sportowej im. Ryszarda Matuszaka w Głogowie.
Media
W Głogowie działają:
- Rozgłośnie radiowe
- Radio Elka Głogów – 89,6 FM
- Radio Plus Głogów – 107,3 FM
- Prasa:
- Tygodnik Głogowski
- Głos Głogowa – Tygodnik Lokalny
- Głogowiak Extra
- Gazeta Lubuska
- Telewizja:
- TV Master – program lokalny w sieci telewizji kablowej dawniej: TV GŁOGOWSKA
- Portale:
- myglogow.pl
- glogow.naszemiasto.pl
Współpraca międzynarodowa
Dzięki aktywnej współpracy głogowskiego samorządu, szkół, stowarzyszeń oraz wielu głogowian z podobnymi podmiotami w miastach partnerskich, Głogów został wyróżniony przez Radę Europy[68]:
- Dyplomem Rady Europy (1998),
- Honorową Flagą Rady Europy (2000),
- Honorową Plakietą Rady Europy (2003).
Miasta partnerskie:(w nawiasie podany jest rok rozpoczęcia współpracy z danym miastem)
- Eisenhüttenstadt – Niemcy (1972)
- Middelburg – Holandia (1990)
- Laholm – Szwecja (1994)
- Langenhagen – Niemcy (1996)
- Okręg Amber Valley – Wielka Brytania (1999)
- Kamieniec Podolski – Ukraina (2004)
- Riesa – Niemcy (2005)
Głogowianie
Głogów piastowski
- Henryk I Brodaty
- Konrad I głogowski
- Henryk III głogowski
- Kasper Elyan (1435-1486) – pierwszy drukarz na Śląsku, który w 1475 roku wydrukował we Wrocławiu pierwszy druk w języku polskim[69].
- Jan z Głogowa (†1507) – astronom, matematyk i filozof scholastyczny, przedstawiciel przyrodoznawczego nurtu albertyzmu, nauczyciel Mikołaja Kopernika
Glogau
- Georg Gustaw Fülleborn (1769–1803) – filozof i filolog
- Andreas Gryphius (ur. 1616–1664) – niemiecki poeta i dramaturg
- Gedeon Goedel – żołnierz Księstwa Warszawskiego, burmistrz Aleksandrowa Łódzkiego i Tomaszowa Mazowieckiego
- Helmut Körnig (1905-1973) – lekkoatleta (sprinter), trzykrotny medalista olimpijski
- Wilhelm Kube – gauleiter i gubernator Białorusi w czasie II wojny światowej
- Eduard Munk (1803–1871) – filolog
- Salomon Munk (1803–1867) – orientalista
- Joachim Pastorius (1611–1681) – polski nadworny historyk królów Władysława IV Wazy i Jana II Kazimierza oraz lekarz, sekretarz królewski i pisarz
- Johann Pol (2 poł. XVI w. – po 1622) – rzeźbiarz głogowski czasów manieryzmu
- Arthur von Posadowsky-Wehner (1845–1932) – polityk pruski, wicekanclerz Cesarstwa Niemieckiego
- Bernard Rosa – zakonnik, cysters, opat Krzeszowa
- Arnold Zweig (1887-1968) – niemiecki pisarz i aktywny pacyfista
Głogów po 1945 roku
- Andrzej Chichłowski (ur. 1957) – aktor
- Sylwester Chruszcz (ur. 1972) – prezes Ligi Polskich Rodzin, eurodeputowany
- Jerzy Górski (ur. 1954) – polski sportowiec, mistrz świata w podwójnym triathlonie z 1990
- Czesław Litwin (ur. 1955) – poseł na sejm V kadencji
- Tomasz Markowski (ur. 1975) – polski szachista
- Marcin Narwojsz (ur. 1976) – piłkarz GKS Jastrzębie
- Telemach Pilitsidis (ur. 1941) – malarz i poeta
- Joanna Piwowar (ur. 1981) – kompozytorka i poetka
- Michał Przysiężny (ur. 1984) – tenisista
- Władysław Rak (ur. 1954) – poseł na sejm III i IV kadencji
- Elżbieta Romanowska (ur. 1983) – aktorka
- Zbigniew Rybka (ur. 1958) – współtwórca Międzynarodowych Głogowskich Spotkań Jazzowych oraz pomysłodawca i współzałożyciel PWSZ w Głogowie – prezydent Głogowa w latach 1998–2006
- Jan Zubowski (ur. 1957) – poseł, były prezydent Głogowa
- Ewa Drozd (ur. 1963) – posłanka na Sejm VI i VII kadencji
- Radosław Kawęcki – sportowiec, mistrz świata na 200 m stylem grzbietowym, mistrz Europy juniorów
Zobacz też
- Kina w Głogowie
- Piastowie głogowscy
- burmistrzowie i prezydenci Głogowa
- starostowie powiatu głogowskiego
- Most Tolerancji
- Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy
- Honorowi Obywatele Miasta Głogowa
- Cmentarz żydowski w Głogowie
Przypisy
- ↑ Stan, ruch naturalny i wędrówkowy ludności w roku według podziału administracyjnego, stan w dniu 31.12.2021, Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2022-09-03] (pol.).
- ↑ Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
- ↑ Głogów w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-08-20] (pol.).
- ↑ Lista miast w Polsce (spis miast, mapa miast, liczba ludności, powierzchnia, wyszukiwarka), Polska w liczbach [dostęp 2021-08-19] (pol.).
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 26 lipca 2013, ISSN 1505-5507 .
- ↑ a b c Uchwała nr XV/10/88 Miejskiej Rady Narodowej w Głogowie z dnia 28 października 1988 r.
- ↑ Uchwała nr XLIV/380/2006 Rady Miejskiej w Głogowie z dnia 24 października 2006 r.
- ↑ Głogów w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-06] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b c Raport demograficzny na dzień 31.12.2010 r. [dostęp 2011-10-29].
- ↑ a b Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
- ↑ Głogów – etymologia nazwy. [dostęp 2011-10-29].
- ↑ a b Heinrich Adamy , Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 10, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Maria Malec , Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Warszawa: PWN, 2003, ISBN 83-01-13857-2, OCLC 749146226 .
- ↑ „Thietmari meseburgensis episcopi chronicon”, Fridericus Kurze, Hannoverae, Impensis Bibliopolii Hahniani, 1889, s. 58.
- ↑ a b Dominik Nowakowski „Siedziby książęce i rycerskie księstwa głogowskiego w średniowieczu”, PAN O/Wrocław, Wrocław 2008, s. 330.
- ↑ Etymologia nazwy miasta na stronach Głogowa.
- ↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 176. ISBN 978-83-910595-2-4.
- ↑ a b Georg Korn, „Breslauer Urkundenbuch”, Erster Theil, Breslau, Verlag von Wilhelm Gottlieb Korn 1870, s. 10.
- ↑ Georg Korn, „Breslauer Urkundenbuch”, Erster Theil, Breslau, Verlag von Wilhelm Gottlieb Korn 1870, s. 96.
- ↑ Gustav Adolf Stenzel 1854 ↓, s. 131.
- ↑ „Monumenta Poloniae Historica”, Tom IV, Akademia Umiejętności w Krakowie, Lwów 1884, „Vita Sanctae Hedwigis”, s. 549.
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online.
- ↑ H. Markgraf, J.W. Schulte, „Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis”, Breslau 1889.
- ↑ Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 11.
- ↑ Głogów – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Tom II, s. 604.
- ↑ Głogowa Dolna – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Tom II, s. 605.
- ↑ LacusCurtius: Ptolemy’s Geography – Book II, Chapter 10. [dostęp 2011-10-29]. (ang.).
- ↑ J. J. Hofmanns ‘Lexicon universale’. [dostęp 2011-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-25)]. (niem.).
- ↑ Grodzisko średniowieczne z XI – XII wieku na Ostrowie Tumskim w Głogowie. – Glogopedia – Internetowa Encyklopedia Ziemi Głogowskiej.
- ↑ M. Kara, M. Krąpiec: 2000 Możliwości datowania metodą dendrochronologiczną oraz stan badań dendrochronologicznych wczesnośredniowiecznych grodzisk z terenu Wielkopolski, Dolnego Śląska i Małopolski, [w:] „Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy”, red. H. Samsonowicz, Kraków, s. 303–327.
- ↑ Thietmar z Merseburga: Thietmari Merseburgensis episcopi chronicon. Kraków: 2002, s. 383,537.
- ↑ Jak trafnie ocenia ówczesną sytuację R. Holtzmann, w „Geschichte der sächsischen Kaiserzeit”, s. 414, Na zdobycie grodów siły niemieckie były zbyt słabe. W tych warunkach jedyną możliwością, która pozostawała Niemcom, było złupienie kraju, co też postanowiono, a następnie wykonano, by ratować prestiż Niemiec przed kompromitacją.
- ↑ a b H. Polaczkówna , „Ród Wezenborgów w Polsce i jego pierwotne gniazdo” w [Rocznik Towarzystwa Historycznego we Lwowie Tom VII 1924-1925], 1926 .
- ↑ Ciurlok 2018 ↓, s. 75.
- ↑ Ciurlok 2018 ↓, s. 76.
- ↑ a b Ciurlok 2018 ↓, s. 81.
- ↑ Störtkuhl Beate, Moderne Architektur in Schlesien 1900 – 1939, 2013, s. 114.
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas , Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 409 .
- ↑ Буневич Д.С. Партийная система Польши. История. Современность. Перспективы., „Международные отношения”, 2 (2), 2013, s. 156–162, DOI: 10.7256/2305-560x.2013.02.7, ISSN 2305-560X [dostęp 2019-04-22] .
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 402.
- ↑ Wojciech Jankowski, Mały przewodnik po Polsce, Wydawnictwo Sport i Turystyk Warszawa 1983 ISBN 83-217-2329-2, s. 120.
- ↑ Uchwała Rady Miejskiej w Głogowie: pomoc regionalna – nr VIII/66/2007 z dnia 27 czerwca 2007 r.. [dostęp 2011-10-29].
- ↑ Uchwała Rady Miejskiej w Głogowie: pomoc de minimis – nr VIII/67/2007 z dnia 27 czerwca 2007 r.. [dostęp 2011-10-29].
- ↑ Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna – Podstrefa: Głogów. [dostęp 2011-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-04)].
- ↑ SZKOŁA PODSTAWOWA ASLAN » KONTAKT, SZKOŁA PODSTAWOWA ASLAN [dostęp 2020-05-15] (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 17, 18. [dostęp 2012-09-05].
- ↑ Odsłonięcie pomnika i zasadzenie dębów. gazetalubuska.pl, 2010-09-17. [dostęp 2010-10-19]. (pol.).
- ↑ Buddyjski Ośrodek Medytacyjny w Głogowie. buddyzm.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Ośrodki i grupy. zen.pl. [dostęp 2022-08-10].
- ↑ Parafia Greckokatolicka pw. Św. Michała Archanioła w Głogowie. grekokatolicy.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Parafie – dekanat Głogów-NMP Królowej Polski. diecezjazg.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Parafie – dekanat Głogów-św. Mikołaja. diecezjazg.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Głogów - pw. św. Klemensa. diecezjazg.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Głogów - pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski. diecezjazg.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Głogów - pw. Miłosierdzia Bożego. diecezjazg.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Głogów - pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. diecezjazg.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Głogów - pw. św. Maksymiliana Marii Kolbe. diecezjazg.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Głogów - św. Mikołaja. diecezjazg.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Głogów - pw. św. Wawrzyńca. diecezjazg.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Głogów - pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. diecezjazg.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Dekanat lubiński. orthodox.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Wspólnoty lokalne. chrystusowi.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Zbory. baptysci.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Głogów. luteranie.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ a b c Znajdź Kościół. kz.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ a b Dariusz Hybel , Encyklopedia Ziemi Głogowskiej, um.gov.pl [dostęp 2017-03-08] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] .
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-22] .
- ↑ Europejskie laury za aktywną współpracę partnerską. [dostęp 2011-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-11-09)].
- ↑ „Oycze nasz: modlitwa pańska z rozmaitych rękopismow i druków starożytnych w języku polskim i innych dialektach słowiańskich.”, Jerzy Samuel Bandtkie, Wrocław, 1826.
Bibliografia
- Gustav Adolf Stenzel: Liber Fundationis Claustri Sanctae Mariae Virginis in Henrichow. Breslau: Josef Max & Komp., 1854.
- Praca zbiorowa: Słownik starożytności słowiańskich t. 2 F-K, cz. 1 F-H, hasło „Gaj”. Warszawa: Ossolineum, 1964, s. 78.
- Jarosław Kuczer: Szlachta w życiu społeczno-gospodarczym księstwa głogowskiego w epoce habsburskiej (1526-1740). Zielona Góra: 2007.
- Jarosław Kuczer, Wojciech Strzyżewski: Spisy dóbr ziemskich księstwa głogowskiego 1671–1727. Warszawa: 2007.
- Hendel Z., Głogów wczesnośredniowieczny w świetle badań archeologicznych, [w:] Głogowskie Zeszyty Naukowe 3, 1993, s. 25–43
- Hendel Z., „Wyniki badań ratowniczych przeprowadzonych w latach 1992–1993 w Głogowie na Ostrowie Tumskim, stan. nr 2", [w:] Dolnośląskie Wiadomości Prahistoryczne 3, 1995, s. 159–190.
- Kozaczewski T., Głogów średniowieczny do końca XIII w., Głogów, 2006
- Lasota C., Pogorzelski W., Wiśniewski Z., „Ostrów Tumski w Głogowie w świetle badań archeologicznych przeprowadzonych w 1990 r.”, [w:] Dolnośląskie Wiadomości Prahistoryczne 3, 1995, s. 133–158
- Jerzy Ciurlok: O drukarzach, drukarniach i drukach śląskich. Mikołów, Katowice: Regionalny Instytut Kultury w Katowicach, 2018. ISBN 978-83-952024-1-4.
Linki zewnętrzne
- Strona internetowa miasta Głogowa
- Portal przedwojennego miasta Głogowa
- Kolegiata pw. Wniebowzięcia NMP w Głogowie – historia. kolegiata.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-04-29)].
- Głogowski Serwis Samorządowy
- Głos Głogowa – Tygodnik Lokalny
- Historia Żydów w Głogowie na portalu Wirtualny Sztetl
- Głogowa Dolna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 605 ., s. 605
- Archiwalne widoki i publikacje związane z miejscowością w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Flaga województwa dolnośląskiego
Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750
Herb Kamiennej Góry
Herb Jedliny-Zdroju
Herb gminy Kamieniec Ząbkowicki
Herb Lądka-Zdroju
Herb Piechowic
Herb gminy Sobótka
Herb gminy miasta Stronie Śląskie
Herb województwa dolnośląskiego (od 2009)
Coat of arms of the Prussian province of Silesia
Autor: MARTYNA, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Głogów - obwarowania miejskie: fosa (zabytek nr A/2643/668)
Autor: Martaglogow, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Stare Miasto w Głogowie w oddali wieża ratuszowa i wieża kościelna
Autor: PrzemoW, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Zakładowa Orkiestra Dęta Huty Miedzi "Głogów".
(c) Fetish at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Kościół garnizonowy w Głogowie
Autor: Kso, Licencja: CC BY-SA 3.0
Widok Głogowa z wieży zamkowej.
A - Komin nieczynnej elektrociepłowni na Widziszowie
B - Cukrownia
C - Zespół Szkół Ekonomicznych
D - Maszt antenowy przy budynku starej poczty
E - PWSZ w Głogowie
F - Osiedle Piastów Śląskich z kościołem Miłosierdzia Bożego
G - Kościół Bożego Ciała (XVII-XVIII w.)
H - wieża ratuszowa
I - ruiny kościoła farnego św. Mikołaja (XIII-XV w.)
J - gmach Sądu Rejonowego
K - osiedle Hutnik
L - Pomnik Dzieci Głogowskich
M - południowa część zrekonstruowanych umocnień miejskich
N - bloki przy ul. Daszyńskiego
O - Biblioteka Świętego Pielgrzyma - lapidarium kościoła św. Piotra / pomnik Jana Pawła II
P - Osiedle Kościuszki
Q - zachodnia część zrekonstruowanych umocnień miejskich
R - Osiedle Chrobry
S - hotel Qubus
T - Plac Jana z Głogowa
U - bloki przy ul. Głowackiego
W - Zespół Szkół ZawodowychHistorische Ansicht von Glogau in Schlesien (heute Glogów in Polen). Stahlstich.
Zespół Szkół Zawodowych w Głogowie.
Autor: Wrocławski Bibliofil, Licencja: CC BY-SA 4.0
Most kolejowy w Głogowie na pocztówce z obiegu wysłanej 17 VI 1918 r. Av. "Glogau. Oderpartie mit Eisenbahnbrücke". Wydawca (?): "B.D.G". Pocztówka znajduje się w zbiorze prywatnym Roberta Pieńkowskiego z Wrocławia (Wrocławski Bibliofil)
Autor: Karolina Walczuk, Licencja: CC BY 2.5
Platan w Parku Leśnym w Głogowie
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Głogowa, 2014
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ruiny Kościoła pw. Św. Mikołaja w Głogowie. Zdjęcie ze strony Fryvolic Art, zrobione w roku 2002, uddostępnione przez autora na licencji GFDL i CC-BY-SA 2.0.
Autor: Yanekku s - Vectorization by Yanek Skowroński 「ヤネック」, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Herb Gminy Głogów
Autor: Wooocash, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Blokhauz przy ulicy Wały Bolesława Chrobrego, z nadbudowaną cerkwią p.w. św. Maksymiliana Gorlickiego
Autor: Mateuszl, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na zewnątrz Teatru Miejskiego im. Andreasa Gryphiusa w Głogowie.
Historyczna mapa Wielkopolski w epoce piastowskiej wykonana przez Dr. T. Szulca i zamieszczona w 4. tomie Kodeksu dyplomatycznego Wielkopolski
Autor: MARTYNA, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Głogów - obwarowania miejskie: mury obronne przy zamku (zabytek nr A/2643/668)
Autor: Zetem, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kolegiata (katedra Panny Marii) Głogów, Plac Kolegiacki 1, Głogów
Autor: Weronika Kraszewska, Licencja: CC BY 2.5
Kościół p.w. Miłosierdzia Bożego w Głogowie - ściana frontowa
Pomnik Dzieci Głogowskich i Biblioteka Świętego Pielgrzyma z wieży zamku. Widok z lotu ptaka. Pomnik Dzieci Głogowskich - widok z wieży zamkowej.
Autor: Zetem, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Głogów, ul. Brama Brzostowska 1 - zamek książęcy, XIII, XX
Autor: Kso, Licencja: CC BY-SA 3.0
Południowy brzeg Odry, w Głogowie na wysokości dworca PKP
Autor: Kazimierz S. Ożóg, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Panorama Głogowa z wieży zamkowej
Autor: Insidious789, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ratusz Starego Miasta, Zamek Książąt Głogowskich, Kolegiata NMP, Stare Miasto, Pomnik Dzieci Głogowskich, Most Tolerancji