Głogownik
 Głogownik Frasera | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | eukarionty |
|---|---|
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny zielone |
| Nadgromada | rośliny telomowe |
| Gromada | rośliny naczyniowe |
| Podgromada | rośliny nasienne |
| Nadklasa | okrytonasienne |
| Klasa | Magnoliopsida |
| Nadrząd | różopodobne |
| Rząd | różowce |
| Rodzina | różowate |
| Rodzaj | głogownik |
| Nazwa systematyczna | |
| Photinia Lindl. Trans. Linn. Soc. London 13: 103 (1821)[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
P. arbutifolia Lindley[4] | |
_Photinia_serrulata_-%e6%b4%9b%e9%99%bd%e8%a5%bf%e8%8b%91%e5%85%ac%e5%9c%92_Luoyang_Botanical_Garden%2c_China-_(9237372611).jpg)
Photinia glabra
Głogownik (Photinia Lindl.) – rodzaj roślin należący do rodziny różowatych. Liczy w zależności od ujęcia systematycznego od ok. 40 do ok. 60[5][6] gatunków (problematyczna jest zarówno klasyfikacja wewnątrzrodzajowa, jak i relacje względem blisko spokrewnionych rodzajów). Zasięg rodzaju obejmuje Himalaje oraz południowo-wschodnią i wschodnią Azję[7], z centrum zróżnicowania w Chinach, gdzie rosną 43 gatunki, w tym 32 endemity[5]. Jeden gatunek – Photinia arbutifolia (w alternatywnym ujęciu Heteromeles arbutifolia) występuje w Kalifornii i północno-zachodnim Meksyku[8][3]. Rośliny z tego rodzaju rosną w różnego typu lasach oraz na stokach na obszarach górskich[8].
Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne, zwłaszcza dla młodych, intensywnie czerwono zabarwionych liści[8].
Morfologia
Photinia villosa
- Pokrój
- Krzewy i drzewa osiągające do 15 m wysokości[8]. Pędy są wzniesione, nagie, starsze o korze szarej, pozbawione są krótkopędów i cierni[6].
- Liście
- Zimozielone lub sezonowe[7], skrętoległe, pojedyncze, krótkoogonkowe, wsparte wolnymi i odpadającymi przylistkami. Blaszka eliptyczna do jajowatej, o długości od 3 do 20 cm, cienka lub skórzasta, płaska, zwykle piłkowana, rzadko całobrzega[5][6].
- Kwiaty
- Zebrane po 150–300 w szczytowe, złożone, baldachogroniaste lub spłaszczone wiechowate kwiatostany. Hypancjum kubeczkowate, dzwonkowate do walcowatego osiąga do 2 mm średnicy i zwykle jest nagie. Działek kielicha jest 5, są one zagięte, trójkątne. Płatków korony jest także 5, są one zawsze białe, zaokrąglone do eliptycznych. Cała korona rzadko przekracza średnicę 12 mm. Pręciki, których jest ok. 20, są podobnej długości lub krótsze od płatków. Zalążnie tworzy 2–5 owocolistków przyległych lub przyrośniętych w środkowej części do hypancjum, tworzących odpowiadającą liczbie owocolistków liczbę szyjek słupka. W każdym owocolistku powstaje jeden lub dwa zalążki[5][6].
- Owoce
- Pozorne określane mianem głogowatych – ich nibyowocnia powstaje z mięśniejącego dna kwiatowego, otaczającego właściwe owoce – jednonasienne orzeszki. Owoce pozorne są kulistawe, jajowate lub elipsoidalne o długości 4–8 mm, rzadziej do 12 mm, po dojrzeniu barwy czerwonej lub czarnej. Na szczycie z trwałymi, rozpostartymi działkami. W każdej komorze rozwija się 1–2 nasiona[5][6].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Pyreae, podrodziny Spiraeoideae (dawniej Pomoideae) z rodziny różowatych Rosaceae[9] lub (w innym ujęciu) do podplemienia Malinae, plemienia Maleae, podrodziny Amygdaloideae w tej samej rodzinie[10].
W różnych ujęciach włączane są tutaj lub wyodrębniane jako osobne rodzaje: Stranvaesia Lindl., Pourthiaea Decne., Heteromeles M.Roem.[3][5][6], w szerokim ujęciu włączano tu nawet rodzaj aronia Aronia[8].
- Photinia amphidoxa (C.K.Schneid.) Rehder & E.H.Wilson
- Photinia anlungensis T.T.Yu
- Photinia arbutifolia Lindl.
- Photinia berberidifolia Rehder & E.H.Wilson
- Photinia bodinieri H. Léveillé
- Photinia brandisii Stapf
- Photinia chihsiniana K.C.Kuan
- Photinia chingiana Hand.-Mazz.
- Photinia chingshuiensis (T.Shimizu) T.S.Liu & H.J.Su
- Photinia crassifolia H.Lév.
- Photinia cucphuongensis T.H.Nguyên & Yakovlev
- Photinia davidiana (Decne.) Cardot
- Photinia fokienensis (Finet & Franch.) Franch. ex Cardot
- Photinia × fraseri Dress – głogownik Frasera
- Photinia glabra (Thunb.) Jacob-Makoy
- Photinia griffithii Decne.
- Photinia guerreris J.B.Phipps
- Photinia hirsuta Hand.-Mazz.
- Photinia impressivena Hayata
- Photinia integrifolia Lindl.
- Photinia lanuginosa T.T.Yu
- Photinia lasiogyna (Franch.) C.K.Schneid.
- Photinia lindleyana Wight & Arn.
- Photinia lochengensis T.T.Yu
- Photinia loriformis W.W.Sm.
- Photinia matudae Lundell
- Photinia megaphylla T.T.Yu & T.C.Ku
- Photinia mexicana Hemsl.
- Photinia microcarpa Standl.
- Photinia oblongifolia Standl.
- Photinia pilosicalyx T.T.Yu
- Photinia podocarpifolia T.T.Yu
- Photinia prionophylla (Franch.) C.K.Schneid.
- Photinia prunifolia (Hook. & Arn.) Lindl.
- Photinia pustulata Lindl.
- Photinia serratifolia (Desf.) Kalkman
- Photinia sorbifolia W.B.Liao & W.Guo
- Photinia stenophylla Hand.-Mazz.
- Photinia taishunensis G.H.Xia, L.H.Lou & S.H.Jin
- Photinia tushanensis T.T.Yu
- Photinia undulata (Decne.) Cardot
- Photinia villosa (Thunb.) DC. – głogownik kosmaty
- Photinia wrightiana Maxim.
- Photinia zhejiangensis P.L.Chiu
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-26] (ang.).
- ↑ a b c d Photinia Lindl.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-25].
- ↑ Photinia Lindley. W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-12-25].
- ↑ a b c d e f g Lu Lingdi, Stephen A. Spongberg: Photinia. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-12-25].
- ↑ a b c d e f Guy L. Nesom: Photinia Lindley. W: Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-12-25].
- ↑ a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ a b c d e Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 259. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ D. Potter i inni, Phylogeny and classification of Rosaceae, „Plant Systematics and Evolution”, 266, 2007, s. 5–43, DOI: 10.1007/s00606-007-0539-9.
- ↑ Genus Photinia Lindl.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2021-12-25].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
Media użyte na tej stronie
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Photinia villosa kz02.jpg
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Photinia villosa in botanical garden of the Bulgarian Academy of Sciences, Sofia
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Photinia villosa in botanical garden of the Bulgarian Academy of Sciences, Sofia
石楠(千年紅) Photinia serrulata -洛陽西苑公園 Luoyang Botanical Garden, China- (9237372611).jpg
Autor: 阿橋 HQ, Licencja: CC BY-SA 2.0
石楠(千年紅) Photinia serrulata [洛陽西苑公園 Luoyang Botanical Garden, China]
Autor: 阿橋 HQ, Licencja: CC BY-SA 2.0
石楠(千年紅) Photinia serrulata [洛陽西苑公園 Luoyang Botanical Garden, China]