Głos Narodu

Głos Narodu
Ilustracja
winieta z 1909
Częstotliwość

dziennik

Państwo

 II Rzeczpospolita

Adres

Kraków

Wydawca

Spółka Wydawnicza "Postęp" (1908); Katolickie Towarzystwo Wydawnicze (1936-1939)

Organ prasowy

niezależny (1893-1908), Stronnictwo Chrześcijańsko-Socjalne (1908), Akcja Katolicka (1936-1939)

Tematyka

polityczno-informacyjna

Pierwszy numer

28 września 1893

Ostatni numer

3 września 1939

Średni nakład

(w 1907) 2 200 egz.

Głos Narodu – dziennik polityczny ukazujący się w Krakowie w latach 1893–1939, przez większość okresu swego istnienia blisko związany z Kościołem katolickim.

Tytuł został założony w listopadzie 1893 r. jako dziennik niezależny, tzn. formalnie nie powiązany z żadną partią polityczną ani z Kościołem, choć od początku ścisłe były jego związki z kurią krakowską (abp Adam Sapieha należał do grona udziałowców spółki wydawniczej). Reprezentował kształtujący się nurt chrześcijańsko-społeczny, popierał stanowisko polityczne Kościoła katolickiego[1].

Redaktorami naczelnymi gazety byli: Józef Rogosz (1893–1896), Kazimierz Ehrenberg (1896–1901), Antoni Beaupré (1901–1908), Marian Dąbrowski (1908–1910; wg innych źródeł - J. K. Mackowski), Antoni Beaupré (1910–1914), Jan Matyasik (1921–1931), ks. Jan Piwowarczyk (1936–1939), Jerzy Turowicz (1939)[2][3]. W latach 1904–1908 stanowił dziennik własność Beauprégo, następnie odkupiony przez spółkę "Postęp" stał się organem Stronnictwa Chrześcijańsko-Socjalnego (zarówno spółka, jak i stronnictwo cieszyły się moralnym i finansowym wsparcie krakowskiej kurii biskupiej)[2]. W II połowie lat 30. wydawcą było Katolickie Towarzystwo Wydawnicze w Krakowie.

W czasie I wojny światowej dziennik opowiedział się po stronie Ententy, wchodząc niejednokrotnie w polemiki z popierającym Habsburgów i rozwiązanie "austro-polskie" konserwatywnym "Czasem". Od początku lat 20. XX w. dziennik wyraźnie zaczął popierać Korfantego i chrześcijańską demokrację, popierał polityczny sojusz tego środowiska z narodową demokracją[1].

"Głos Narodu" potępił zamach majowy i zajął jednoznacznie antypiłsudczykowskie stanowisko po 1926 roku. Odpowiedzialny za taką linię pisma red. Jan Matyasik, sympatyk endecji, utracił stanowisko w 1931, co było związane z kompromisem pomiędzy rządami Sanacji a episkopatem. W efekcie pismo zmieniło stanowisko na umiarkowanie prorządowe. W 1936 przekazano je do dyspozycji Akcji Katolickiej, w założeniu miało stać się gazetą inteligencji katolickiej[1].

W okresie II RP (do 1936) gazeta reprezentowała poglądy klerykalne i antysemickie. Nawoływała do bojkotu sklepów niechrześcijańskich. Jednocześnie krytykowała nazizm oraz rząd i prasę hitlerowskich Niemiec. Chwaliła papieża Piusa XI za walkę z totalizmem III Rzeszy i z pogańskim rasizmem[4][5].

W latach 30. redaktorem odpowiedzialnym dziennika „Głos Narodu” był dr Stanisław Kijak[6][7][8].

Przypisy

  1. ↑ a b c Czesław Lechicki, Prasa katolicka Drugiej Rzeczypospolitej, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, XXIII (2), s. 51-52.
  2. ↑ a b Ewa Banaś, Dzienniki katolickie w Polsce do 1939 roku, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, XXV (1), s. 51.
  3. ↑ Beaupré Antoni, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2015-02-17].
  4. ↑ Głos Narodu. 1939, nr 63.
  5. ↑ Pisownia oryginalna.
  6. ↑ Wydawca. „Głos Narodu”, s. 10, nr 263 z 25 września 1938. 
  7. ↑ Wydawca. „Głos Narodu”, s. 12, nr 314 z 15 listopada 1938. 
  8. ↑ Wydawca. „Głos Narodu”, s. 10, nr 316 z 17 listopada 1938. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Głos Narodu (1907).jpg
winieta krakowskiego dziennik "Głos Narodu"