Głuponie
| Artykuł | 52.3831000°N 16.3052900°E |
|---|---|
| - błąd | 0 m |
| WD | 52°23'N, 16°19'E, 52°22'58"N, 16°18'32"E |
| - błąd | 2294 m |
| Odległość | 816 m |
| wieś | |
 (c) silu, CC BY-SA 3.0 pl Dwór w Głuponiach (2011) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | 597[1] |
| Strefa numeracyjna | 61 |
| Kod pocztowy | 64-316[2] |
| Tablice rejestracyjne | PNT |
| SIMC | 0587548 |
Położenie na mapie gminy Kuślin _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Kuślin") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowotomyskiego  | |
 52°22′59,1600″N 16°18′19,0440″E/52,383100 16,305290 | |
Głuponie (daw. Głupoń) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Kuślin[3]. Nazwa Głuponie została urzędową w 1966 roku. Na zachód od wsi rozciągają się lasy[4].
Wieś szlachecka położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[5].
Historia
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1408 roku[6]. Wieś była własnością szlachecką, m.in. Głupońskich i Watów, a od 1493 r. wchodziła w skład dóbr lwóweckich. W 1765 od Koszutskich zakupili ją Urbanowscy z Chudobczyc. Jeszcze w XVIII wieku objęli ją Sczanieccy[6]
Leon Plater w XIX-wiecznej książce pod tytułem "Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księtwa Poznańskiego" (wyd. 1846) zalicza Głuponie do wsi większych w ówczesnym powiecie bukowskim, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski)[7]. Głuponie należały do okręgu bukowskiego. Wieś była siedzibą majętności prywatnej, której właścicielem był wówczas Stanisław Sczaniecki[7]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 371 mieszkańców i 31 dymów (domostw)[7]. W XIX wieku przeszła w ręce rodziny Hardtów[6].
Pod koniec XIX wieku wieś liczyła 46 domów i 379 mieszkańców, wśród których 263 było katolikami, 113 ewangelikami a 3 żydami[8]. W użyciu były wtedy nazwy Głupoń i Głuponie[8]. W skład dominium wchodził jeszcze folwark Tomaszewo[8].
W 1902 r. majątek przeszedł w ręce niemieckie.
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Głuponie, po jej zniesieniu w gromadzie Kuślin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego[9]. W 1988 Głuponie zamieszkiwało 616 mieszkańców, a w 2011 – 597[1].
Zabytki
W rejestrze zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa umieszczono głupoński dwór z lat 1765-1778 w stylu późnego baroku[6][10]. W jego sąsiedztwie znajduje się oficyna oraz zabudowania gospodarcze z końca XIX wieku[6]. Dwór został wybudowany dla Józefa Urbanowskiego i przebudowany na przełomie XIX i XX wieku oraz odnowiony w latach 1973-1975[6].
Pod koniec XX wieku na wschód od wsi istniał wiatrak-koźlak z 1741 roku[4][6].
Przypisy
- ↑ a b woj. wielkopolskie >> pow. nowotomyski >> gmina Kuślin. Wszystkie dane dla miejscowości Głuponie. [w:] Bank Danych Lokalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-01-22].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 318 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 528, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-01-22].
- ↑ a b Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 436. ISBN 83-7079-589-7.
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 5.
- ↑ a b c d e f g Paweł Anders: Nowy Tomyśl i okolice. Oddział Poznań: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej, 1985, s. 28. (pol.).
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 198-201.
- ↑ a b c Głupoń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 616.
- ↑ Jan Maj, Alicja Dziewulska: Mapa topograficzna Polski N-33-129/130: Poznań. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 1997. ISBN 83-7135-150-X.
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 125. [dostęp 2015-01-22].
Linki zewnętrzne
- Głuponie, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu [online], Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Osada leśna | |
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Kuślin, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Autor:
Mapa powiatu nowotomyskiego, Polska
(c) silu, CC BY-SA 3.0 pl
Głuponie, dwór, mur., XVIII w. (zabytek nr rejestr. 117/A)