Głusko

Głusko

osada
Jezioro Ostrowiec niedaleko Głuska
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	strzelecko-drezdenecki
Gmina	Dobiegniew
Liczba ludności (2006)	180
Strefa numeracyjna	95
Kod pocztowy	66-522[1]
Tablice rejestracyjne	FSD
SIMC	0180203
Położenie na mapie gminy Dobiegniew Głusko
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Głusko
Położenie na mapie województwa lubuskiego Głusko
Położenie na mapie powiatu strzelecko-drezdeneckiego Głusko
53°02′50″N 15°56′41″E/53,047222 15,944722

Siedziba Nadleśnictwa Głusko

Głusko (niem. Steinbusch) – osada w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, w gminie Dobiegniew. Siedziba sołectwa (w skład którego wchodzą także osady Sitnica, Moczele, Ostrowite, Podszkle, Kamienna Knieja i Żeleźnica).Osada liczy ok. 210 mieszkańców, a całe sołectwo – ok. 340 mieszkańców.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Położenie

Leśna osada położona ok. 15 km na południowy wschód od Dobiegniewa w południowej części Drawieńskiego Parku Narodowego, opodal rzeki Drawy. Siedziba sołectwa i nadleśnictwa. Nad Drawą, 1 km na płd.-zach. od osady znajduje się zabytkowa Elektrownia Wodna Kamienna z końca XIX w. W odległości 1,5 km na płn.-wsch. od osady znajduje się jezioro Ostrowiec (387 ha), największe w Drawieńskim Parku Narodowym. Przepływa przez nie Płociczna, lewy dopływ Drawy^[2].

Historia

Osada wzmiankowana w XIII w. jako własność opactwa cysterskiego w Bierzwniku. Osada została prawdopodobnie opuszczona, gdyż XVI w. ponownie założył tu wieś Rüdiger Wedel. W XIX w. w Głusku działał wzorcowy majątek Fryderyka von Sydow, znany m.in. z browaru, gorzelni, dwóch młynów i huty szkła. Majątek znany był z hodowli owiec i bydła mlecznego, produkowano lokalną odmianę sera – tzw. ser głuskowski^[3]. Czyniono próby uprawy winorośli. Od spadkobierców von Sydowa majątek przeszedł na własność kasy leśnej i przekształcono go w nadleśnictwo, które w 1921 r. obejmowało ponad 7000 ha^[4]. Obecnie osada jest zapleczem punktu informacyjnego Drawieńskiego Parku Narodowego i Siedziby Nadleśnictwa. Nadleśnictwo Głusko składa się 8 leśnictw (po reorganizacji w styczniu 2014 r.).

Od 1987 r. sołtysem Głuska pozostaje Marek Wardziak^[5].

Zabytki

• skrzydło wsch. i pn. dawnego czworobocznego budynku dworskiego z XIX w., w miejscu skrzydła zach. jest nowszy dwór z pocz. XX w. Przed wojną mieściła się tu Pruska Szkoła Leśnictwa, potem zakład karny i bursa OHP, a obecnie nadleśnictwo^[6]. W gabinecie nadleśniczego zachowano i wyeksponowano przekrój starej konstrukcji stropu budynku, z izolacyjną warstwą szyszek. Za dworem niewielki park (pow. 2,0 ha) z 1 poł. XIX w. Rosną w nim dwa pomnikowe cisy.
• kościół MB Częstochowskiej, neogotycki, zbudowany w drugiej poł. XIX w. z wykorzystaniem murów dawnego browaru. Mury budowli wykonane są z kamienia łamanego, a nadbudowane fragmenty ścian z cegły ceramicznej, z której wybudowano także wieżę. Wnętrze nawy przykryte gwiaździstym sklepieniem ceramicznym. Nie zachował się ołtarz główny, po którym pozostała murowana arkadowa mensa. Ambona z pocz. XX w., neogotycka chrzcielnica z piaskowca z końca XIX w., bogato zdobiona ornamentyką roślinną. Na wieży dzwon z 1931 r. Stoi obok dworu
• interesujące skupienie zabytków dawnej techniki wiejskiej: Na pd. od osady, na grobli między kanałem z Rybakówki a zapuszczonym stawem, w zrujnowanym budyneczku resztki dawnego wodociągu wiejskiego z początków XX wieku. Woda spływająca z kanału do stawu obracała nadsiębierne koło wodne napędzające pompę pompująca wodę do zbiornika na wzgórzu za nadleśnictwem. Do dziś zachowało się koło i pompa, odlana w Zakładach Mechanicznych w Choszcznie.
• resztki dawnego tzw. Kanału Sicieńskiego – kilkudziesięciokilometrowego kanału zbudowanego w XIX w. do nawadniania łąk, przebiegają przez osadę
• trzy stanowiska dziewiętnastowiecznych hut szkła – można znaleźć rozproszone kawałki materiału szklarskiego, wśród pól i ugorów na pd. od osady (k. Rybakówki i w pobliżu odgałęzień obu dróg do elektrowni Kamienna)
• pomnik ofiar I wojny światowej, odrestaurowany przez Nadleśnictwo Głusko, na pd. od osady przy drodze do Starego Osieczna na wyspie stawu - przejście łukowym mostkiem, w kompleksie stawów rybnych, tzw. Rybakówka
• aleja wiązowa przy drodze do Drawna, a przy drodze do Starego Osieczna aleja dębowa. Ostatni dąb po lewej stronie ma 405 cm obwodu^[7].
• w okolicy elektrownia Wodna Kamienna.

Inne

W centrum osady funkcjonuje punkt informacji turystycznej Drawieńskiego Parku Narodowego. Lokalna potrawa – grzyby w pomidorach, tzw. "grzybki sołtysowej" zdobyła ogólnokrajowe wyróżnienie w konkursie „Nasze kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów”^[8].

Zobacz też

• Głusko Duże
• Głusko Małe
• Kamienna Knieja

Przypisy