GAZ-22 Wołga

GAZ-22 / M-22 Wołga
Producent	GAZ
Okres produkcji	1962 – 1970
Miejsce produkcji	ZSRR
Następca	GAZ-24 Wołga
Dane techniczne
Segment	E
Typy nadwozia	5-drzwiowy kombi
Silniki	R4 2,5 l – 75, 80 lub 85 KM
Skrzynia biegów	3-biegowa manualna
Napęd	silnik z przodu, napęd tylny
Długość	4800 mm
Szerokość	1800 mm
Wysokość	1620 mm
Rozstaw osi	2700 mm
Masa własna	1560 kg
Zbiornik paliwa	60 l
Liczba miejsc	5
Dane dodatkowe
Pokrewne	GAZ-21 Wołga (sedan)
Konkurencja	FSO Warszawa 203/223K

Widok z boku

GAZ-22 od tyłu.

GAZ-22 z bagażnikiem dachowym, eksploatowany w jednym z krajów arabskich.

GAZ-22 Wołga, początkowo M-22 Wołga – samochód osobowy klasy średniej wyższej z nadwoziem kombi, produkowany w radzieckich zakładach GAZ w Gorkim w latach 1962 – 1970. Była to odmiana kombi pierwszej generacji Wołgi, GAZ M-21.

Historia i rozwój modelu

GAZ M-22 Wołga był odmianą kombi wprowadzonego do produkcji w 1956 roku samochodu średniej wyższej klasy GAZ M-21 Wołga. Skonstruowanie wersji z nadwoziem kombi (według radzieckiej terminologii, uniwersał), wynikało z potrzeb gospodarki narodowej ZSRR, która nie posiadała w tym czasie w produkcji samochodów do przewozu niewielkich partii towarów (jedyny produkowany samochód kombi, Moskwicz 423, miał niewielką ładowność)^[1]. Liczono także na eksport samochodu na rynki zachodnie, gdzie mógł konkurować ceną, przy dużych rozmiarach^[2]. Pierwsze prototypy wersji kombi powstały w 1960 roku, a do początku 1962 roku zbudowano kilka sztuk (według niektórych danych, 5) partii próbnej. Odpowiadały one stylizacją przedniej części produkowanej wówczas drugiej serii Wołgi, z tłoczoną osłoną chłodnicy z dużymi pionowymi podłużnymi otworami i figurką jelenia na masce^[1].

Produkcję seryjną Wołgi kombi, oznaczonej M-22, rozpoczęto latem 1962. Otrzymała ona stylizację odpowiadającą wprowadzonej równolegle do produkcji trzeciej serii Wołgi M-21^[1]. Przede wszystkim, otrzymała nową atrapę chłodnicy, z 37 wąskich chromowanych pionowych pasków, wygiętych na zewnątrz, w chromowanej ramie; usunięto też figurkę skaczącego jelenia i zmodyfikowano przednie kierunkowskazy, zachodzące teraz na boki^[2].

W stosunku do sedana, zmieniono tylną część nadwozia, łącznie z górną częścią tylnych drzwi bocznych. Klapa tylna była dwudzielna, otwierana na dół i do góry. Oparcie tylnej kanapy było składane na płaskie, zwiększając przestrzeń bagażową z 1,6 m² do 2,4 m². Objętość bagażnika wynosiła od 1 m³ do 1,5 m³ przy złożonej kanapie. Podłoga bagażnika oraz rozkładające się na równi z nią oparcie kanapy i dolna klapa bagażnika były wyłożone blachą. Pod unoszoną podłogą bagażnika było umieszczone koło zapasowe i narzędzia. Masa nadwozia była o 100 kg większa, niż w sedanie, a ładowność większa o 75 kg. Z tego powodu, kombi otrzymało wzmocnione resory z tyłu, a także wytrzymalsze opony 7,10-15 zamiast 6,7-15^[1]. Nominalna ładowność wynosiła 5 ludzi i 175 kg ładunku lub 2 ludzi i 400 kg ładunku, lecz w praktyce możliwe było przewożenie ładunków do 600 kg bez ujemnych konsekwencji dla samochodu. Z przodu samochód miał kanapę na całą szerokość, lecz według radzieckich przepisów mogły tam podróżować tylko dwie osoby (w Skandynawii dopuszczono trzy osoby z przodu)^[1]. Istniała w niewielkiej liczbie ośmioosobowa odmiana Wołgi, opracowana przez szwedzkiego importera Konela, z dodatkowym trzecim rzędem siedzeń z dwoma siedzeniami, których oparcia składały się na płasko^[3].

Stosowano silniki o tej samej pojemności 2445 cm³, lecz o różnej mocy: 75, 80, 85 KM^[1]. Bazowy silnik miał 75 KM i stopień sprężania 6,7, jednostki 80 KM i 85 KM były wzmocnione przede wszystkim na eksport, o stopniu sprężania 7,15 i 7,65^[2].

W 1965 roku samochód podlegał niewielkiej modernizacji pod względem technicznym, wraz z sedanem, m.in. wzmocniono podłużnice ramy. Zewnętrzną różnicą stały się dwa wzdłużne przetłoczenia na dachu dla zwiększenia sztywności nadwozia^[1]. Bazowy model został oznaczony GAZ-22W, a w ulepszonym eksportowym wykonaniu - GAZ-22M^[1]. Warto zauważyć, że dopiero od 1962 w nazwie samochodu M-22 oficjalnie pojawił się skrót nazwy zakładów, a od 1965 roku zrezygnowano w ogóle z litery "M", oznaczającej "Mołotowiec" (fabryka GAZ nosiła do 1957 roku imię Mołotowa)^[2][4].

Oprócz bazowej wersji kombi, produkowano od początku wersję karetki pogotowia GAZ M-22B. Przedział medyczny był w niej oddzielony przeszkloną przegrodą od przedziału kierowcy i mieścił nosze oraz dwa fotele personelu medycznego, jeden za drugim. W przedziale kierowcy były dwa indywidualne fotele. Oprócz wyposażenia i specjalnego oświetlenia (standardowo lampa z czerwonym krzyżem na dachu, świecąca do przodu i reflektor-szperacz z lewej strony), karetka różniła się zawieszeniem i oponami jak w sedanie GAZ M-21, co zwiększało komfort jazdy^[5]. Koło zapasowe przechowywane było pionowo, w niszy za lewymi tylnymi drzwiami. Wersja eksportowa z lepszym wyposażeniem i wystrojem nosiła oznaczenie GAZ M-22BM. Po modernizacji w 1965 roku zwykła wersja karetki została oznaczona GAZ-22D, a wersja eksportowa - GAZ-22Je^[5].

Produkcję Wołgi GAZ-22 zakończono równocześnie z sedanem, w czerwcu 1970 r^[1]. Zbudowano ogółem 639 478 Wołg pierwszego modelu, sedan i kombi^[6].

Sprzedaż i eksploatacja

Pomimo zapotrzebowania, samochody GAZ M-22 nie były w ogóle co do zasady sprzedawane na rynek prywatny, gdyż samochody kombi kojarzone były przez władze z prywatną wytwórczością, nie popieraną w ustroju komunistycznym. Samochody sprzedawane w ZSRR przeznaczano dla gospodarki narodowej (przedsiębiorstwa państwowe, organizacje, instytucje, sklepy itp.)^[1]. Dopiero po zakończeniu produkcji w 1970 roku i wymianie samochodów na nowe, używane Wołgi kombi były sprzedawane dla użytkowników prywatnych, głównie pracowników użytkujących je instytucji^[1].

Istotna część produkcji była eksportowana, w tym także na rynek krajów zachodnich, co było szczególnie istotne dla gospodarki radzieckiej, starającej się uzyskiwać waluty wymienialne. Z uwagi na solidną konstrukcję i dobry stosunek ceny do wielkości i ładowności, pewną popularnością cieszyły się m.in. w krajach skandynawskich^[1]. Specjalnie dla krajów o ruchu lewostronnym, jak Wielka Brytania, Szwecja, Cypr, Indie i Indonezja, opracowano wersje eksportowe M-22P. Oprócz umieszczenia stanowiska kierowcy po prawej stronie, różniły się one umieszczeniem dźwigni zmiany biegów w podłodze. Wyprodukowano jednak takich samochodów niewiele – ponad 100, łącznie z sedanami^[3].

Przypisy

Bibliografia

• GAZ M-22 «Wołga», Awtoliegiendy SSSR Nr 18, DeAgostini, 2009, ISSN 2071-095X (ros.)
• GAZ-21R «Wołga», Awtoliegiendy SSSR Nr 73, DeAgostini, 2011, ISSN 2071-095X (ros.)