Gabčíkovo

Gabčíkovo
Bős
Ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Słowacja

Kraj

 trnawski

Powiat

Dunajská Streda

Burmistrz

Iván Fenes[1]

Powierzchnia

52,396[2] km²

Wysokość

116 m n.p.m.

Populacja
• liczba ludności


5232
(1 stycznia 2021)

Nr kierunkowy

031

Kod pocztowy

930 05

Tablice rejestracyjne

DS

Położenie na mapie kraju trnawskiego
Mapa konturowa kraju trnawskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gabčíkovo”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Gabčíkovo”
Ziemia47°54′N 17°35′E/47,900000 17,583333
Strona internetowa

Gabčíkovo (do 1948 Beš, węg. Bős, niem. Bösch) – miasto i gmina w południowej Słowacji, w powiecie Dunajská Streda, w kraju trnawskim. Położone jest w południowej części Žitnego ostrova. Liczy ponad 5 tysięcy mieszkańców.

Historia

Gabčíkovo jest jedną z najstarszych miejscowości dawnych Wielkich Węgier – wspomina o nim dokument z 1102 pod nazwą Beys. Od 1468 miało prawo do organizowania cotygodniowych jarmarków. W XVI wieku osiedlono w miejscowości niemieckich kolonistów – prawdopodobnie pod wpływem jakiejś epidemii dotychczasowa populacja została mocno przetrzebiona. W wyniku tej kolonizacji przez jakiś okres różne części gminy nosiły różne nazwy – był Magyarbős (Węgierski Bős) oraz Németbős (Niemiecki Bős). Z biegiem czasu obie społeczności zżyły się ze sobą, ale niemieckie ślady na długo pozostały w nazewnictwie (niektóre w określeniach potocznych do dzisiaj). Od XIII wieku aż do zniesienia poddaństwa w 1848 ówczesny Bős był w rękach rodu Amade.

W XIX wieku miejscowość przeżywała rozwój gospodarczy – funkcjonował tutaj browar i cukrownia. W okresie Wiosny Ludów doszło do niewielkiej bitwy pomiędzy żołnierzami habsburskimi a honvedami węgierskimi. Z kolei w 1861 i 1867 gminę spustoszył pożar.

W 1910 na 2823 mieszkańców było 2805 Węgrów. Mimo to po I wojnie światowej miasto przekazano Czechosłowacji. Na krótko powróciło do Węgier w latach 1938-1945, po czym ponownie znalazło się w Czechosłowacji. W 1948 zmieniono historyczną nazwę na obecną, dla uczczenia Jozefa Gabčíka, jednego z zamachowców, którzy zabili Reinharda Heydricha.

W 1997 odbyło się referendum, które miało zadecydować czy miejscowość ponownie będzie miała prawa miejskie. Wyniki jednak nie były wiążące, ponieważ zbyt mała liczba uprawnionych wzięła w nim udział. W 2001 miejscowość zajmowała 5239 hektarów, a w 1399 domach mieszkały 5084 osoby (4598 Węgrów, 417 Słowaków, 31 Czechów, 4 Morawian, 4 Romów, 1 Ukrainiec, 2 Rusinów, 1 Niemiec i 4 Polaków[3]).

1 stycznia 2016 roku Gabčíkovo ponownie otrzymało status miasta[4][5].

Atrakcje turystyczne

Zapora wodna Gabčíkovo
  • Zapora wodna Gabčíkovo (Vodné dielo Gabčíkovo, Bős–nagymarosi vízlépcső) na Dunaju,
  • pałac rodu Amade z XVIII wieku,
  • kościół katolicki z XIV wieku,
  • niewielkie kąpielisko termalne.

Przypisy

  1. ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
  2. ↑ Registre obnovenej evidencie pozemkov. Úrad geodézie, kartografie a katastra SR, 2017-08-10. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
  3. ↑ Dejiny obce. [w:] Strona oficjalna gminy [on-line]. [dostęp 2007-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. (słow.).
  4. ↑ UZNESENIE NÁRODNEJ RADY SLOVENSKEJ REPUBLIKY z 24. novembra 2015 k návrhu na vyhlásenie obce Gabčíkovo za mesto. slov-lex.sk. [dostęp 2019-06-25]. (słow.).
  5. ↑ Gabčíkovo a Turany sa stanú mestami. minv.sk, 2015-11-25. [dostęp 2019-06-25]. (słow.).
Miejscowości powiatu Dunajská Streda
Miasta
Wsie

Powiat Dunajská Streda

Media użyte na tej stronie