Gabowe Grądy
wieś | |
Molenna Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego w Gabowych Grądach | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna | 87 |
Kod pocztowy | 16-300[3] |
Tablice rejestracyjne | BAU |
SIMC | 0752852[4] |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
53°45′06,0″N 22°57′50,5″E/53,751667 22,964028 |
Gabowe Grądy – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie augustowskim, w gminie Augustów[4][5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Nazwa wsi wzięła się od słów grąd (czyli piaszczysta wyspa na bagnie) i gabina (czyli inaczej wiąz). Wieś jest właściwie całkowicie zamieszkana przez staroobrzędowców, którzy osiedlili się w tym miejscu w XIX wieku[6] i jest jednym z trzech głównych ich skupisk w Polsce. W 1943 wieś została spalona przez oddziały SS[6].
Miejscowość jest siedzibą jednej z 4 parafii Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego oraz jedynej parafii Staroprawosławnej Cerkwi Staroobrzędowców.
Obiekty
- zabytkowa drewniana molenna Zaśnięcia Bogurodzicy Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego z 1948, nr rej.: 580 z 10 marca 1989[7],
- murowana molenna Św. Mikołaja Cudotwórcy Staroprawosławnej Cerkwi Staroobrzędowców z 2015-2016
- cmentarz staroobrzędowców,
- szkoła podstawowa z nauczaniem w języku rosyjskim.
W miejscowości działa także składający się ze staroobrzędowców zespół folklorystyczny Riabina[8].
Historia
Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności, przeprowadzonego w 1921 r., miejscowość liczyła 222 mieszkańców (117 kobiet i 105 mężczyzn) zamieszkałych w 41 domostwach. Większość mieszkańców wsi (w liczbie 216 osób) zadeklarowała wyznanie staroobrzędowe; natomiast pozostali (w liczbie 6 osób) podali wyznanie rzymskokatolickie. Pod względem narodowościowym przeważali ci mieszkańcy, którzy zadeklarowali rosyjską przynależność narodową (203 osoby), pozostali w liczbie 19 osób zgłosili polską przynależność narodową. W owym czasie miejscowość nosiła nazwę Grabowy Grąd i znajdowała się w gminie Kolnica[9].
Przypisy
- ↑ Wieś Gabowe Grądy w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-11-25] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 249 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b Gabowe Grądy. [dostęp 2009-08-21].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 .
- ↑ Zespół staroobrzędowców Riabina – ASKS, www.asks.pl [dostęp 2018-11-27] (pol.).
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 4 (13).
Linki zewnętrzne
- Grabowy-grąd, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 789 .
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.50 N
- S: 52.17 N
- W: 21.45 E
- E: 24.10 E
Autor: Nastawnik2, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cerkiew Staroobrzędowców
Autor:
Mapa powiatu augustowskiego, Polska
Autor:
Mapa gminy Augustów, Polska
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 4.0
pomnik w Gabowych Grądach, woj. podlaskie