Gabriel V (patriarcha Serbii)

Gabriel

Gavrilo Dožić Гaврилo Дoжић
Patriarcha Serbii
Kraj działania	Jugosławia
Data i miejsce urodzenia	17 maja 1881 Vrujci
Data i miejsce śmierci	7 maja 1950 Belgrad
Miejsce pochówku	Cerkiew katedralna świętego Michała Archanioła w Belgradzie
Patriarcha Serbii
Okres sprawowania	1938–1950
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Serbski Kościół Prawosławny
Chirotonia biskupia	4 grudnia 1911
Wybór patriarchy	21 lutego 1938

Gabriel V, imię świeckie Gavrilo Dožić, Гaврилo Дoжић (ur. 17 maja 1881 we Vrujci, zm. 7 maja 1950 w Belgradzie) – serbski duchowny prawosławny, patriarcha Serbskiego Kościoła Prawosławnego w latach 1938–1950.

Życiorys

Po ukończeniu szkoły w rodzinnej miejscowości kontynuował naukę w Belgradzie. W 1909 ukończył studia teologiczne na uniwersytecie ateńskim, tam też obronił pracę doktorską z teologii prawosławnej. 1 grudnia 1911 został wybrany nowym metropolitą eparchii raszko-prizreńskiej (chirotonia w dniu 4 grudnia 1911), awansowanej wkrótce potem do rangi archidiecezji.

W latach 1915–1918 był internowany przez władze austro-węgierskie w Ceglédzie. W listopadzie 1918 należał do grupy inicjatorów zjednoczenia Cerkwi czarnogórskiej i serbskiej.

W latach 1920–1938 sprawował urząd metropolity Czarnogóry i Przymorza. 21 lutego 1938 został wybrany 51. patriarchą Serbskiego Kościoła Prawosławnego. Udało mu się zakończyć konflikt pomiędzy rządem Jugosławii a Serbskim Kościołem Prawosławnym, dotyczącym konkordatu ze Stolicą Apostolską, zdejmując z premiera Stojadinovicia klątwę nałożoną przez patriarchę Barnabę. W marcu 1941 należał do zwolenników przewrotu antyrządowego, skierowanego przeciwko układowi o przystąpieniu Jugosławii do Osi.

6 kwietnia 1941, po niemieckich bombardowaniach Belgradu opuścił stolicę i schronił się w klasztorze Rakovica, a następnie w klasztorze Ostrog, skąd został przewieziony przez Niemców do Belgradu i umieszczony w areszcie domowym. W 1944 trafił do obozu koncentracyjnego w Dachau, ale już w grudniu 1944 został zwolniony i internowany w Wiedniu^[1]. Powrócił do kraju w listopadzie 1946. Był co prawda przeciwnikiem komunizmu, nie zgadzał się na wyodrębnienie Kościoła macedońskiego, ale do końca życia nie wystąpił oficjalnie przeciwko nowym władzom^[2].

Pochowany w soborze św. Michała Archanioła w Belgradzie.

Przypisy

Bibliografia

• Yugoslavism: histories of a failed idea, 1918–1992, DejanD. Djokić, London: Hurst, 2003, ISBN 1-85065-663-0, OCLC 51093251 .
• Transformation des Rechts in Ost und West: Festschrift für Prof. Dr. Herwig Roggemann zum 70. Geburtstag, HerwigH. Roggemann, DirkD. Fischer, Berlin: BWV Verlag, 2006, s. 687, ISBN 3-8305-1197-3, OCLC 76824980 .