Gabriela Kownacka

Gabriela Kownacka
Ilustracja
Gabriela Kownacka (2006)
Imię i nazwiskoGabriela Anna Kownacka
Data i miejsce urodzenia25 maja 1952
Wrocław
Data i miejsce śmierci30 listopada 2010
Warszawa
Zawódaktorka
Współmałżonek

Waldemar Kownacki
(1975–1985)

Lata aktywności1972–2009
Zespół artystyczny
Teatr Narodowy (1999–2009)
Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi
Faksymile

Gabriela Anna Kownacka z domu Kwasz (ur. 25 maja 1952 we Wrocławiu, zm. 30 listopada 2010 w Warszawie) – polska aktorka teatralna i filmowa.

Życiorys

Była córką Ottokara Kwasza (1922−1992) i Izabelli z domu Tumidajskiej (ur. 1923). W 1971 ukończyła III LO we Wrocławiu i zdała maturę. W tym samym roku dostała się na wydział aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie[1]. Będąc na pierwszym roku studiów, zagrała rolę Zosi w Weselu Andrzeja Wajdy[2][1].

Dyplom ukończenia PWST otrzymała w 1975 z tytułem magister sztuki aktor dramatyczny[1]. W tym samym roku zaangażowała się do Teatru Kwadrat w Warszawie, gdzie zadebiutowała tytułową rolą w sztuce Pepsie Pierrette Bruno, w reżyserii twórcy i dyrektora tego teatru Edwarda Dziewońskiego. Występowała też w Teatrze Telewizji: w 1975 zagrała rolę Maggie w sztuce Arthura Millera Po upadku w reżyserii Andrzeja Łapickiego, zaś w 1976 wystąpiła w roli Marysi w sztuce Roberta Thomasa Spółka morderców w reżyserii Edwarda Dziewońskiego[1].

W 1977 otrzymała Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego za rolę Maggie i hrabianki Rity w Trędowatej Jerzego Hoffmana, a w 1979 tytuł „Gwiazdy Filmowego Sezonu” podczas Lubuskiego Lata Filmowego w Łagowie za rolę Anity w komedii muzycznej Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy. Także w tym samym roku zdobyła nagrodę przewodniczącej komitetu ds. Radia i Telewizji za wybitną współpracę artystyczną z TVP[1].

W latach 1975–78 występowała w stołecznym teatrze Kwadrat. W 1978 otrzymała od Erwina Axera propozycję angażu do Teatru Współczesnego w Warszawie, a potem w 1983 od Jerzego Grzegorzewskiego, który tworzył zespół po objęciu dyrekcji Teatru Studio w Warszawie. Występowała w nim do 1999[1]. W 1998 zagrała gościnnie w Teatrze Narodowym rolę siostry Dory w Halce Spinozie według Witkacego w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. Następnie w latach 1999–2009 była stałą aktorką sceny narodowej[1].

Wystąpiła w ponad 60 rolach Teatru Telewizji i zagrała w ponad 40 spektaklach teatralnych w całym kraju. W 2012 ukazała się książka autorstwa Romana Dziewońskiego pt. Gabi. Gabriela Kownacka[3].

Odznaczenia i nagrody

Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 22 sierpnia 2005 „za zasługi w pracy artystycznej” została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi[4]. W tym samym roku podczas Festiwalu Dobrego Humoru otrzymała statuetkę „Melonika” dla najlepszej aktorki komediowej[5].

W 2006 odcisnęła swoją dłoń na Bursztynowej Promenadzie Gwiazd podczas Festiwalu Gwiazd w Gdańsku[6][1].

Życie prywatne

W latach 1975–1985 była żoną Waldemara Kownackiego. W 1983 urodziła syna Franciszka. Związana była także z operatorem Witoldem Adamkiem i aktorem Krzysztofem Janczarem[2]. W 2007 została ambasadorem drugiej edycji programu „Szkoła bez przemocy”[7]. Zagrała także w reklamie serów Warmia[8].

Choroba i śmierć

W 2004 aktorka zachorowała na raka piersi. Kilkumiesięczne zabiegi chemioterapii i radioterapii dały pozytywny efekt, dzięki czemu mogła powrócić do pracy na planie serialu Rodzina zastępcza[9].

Na przełomie maja i czerwca 2008 nastąpił gwałtowny nawrót choroby i stan zdrowia aktorki bardzo się pogorszył[10]. 9 marca 2009 w Teatrze Narodowym odbył się koncert charytatywny, z którego cały dochód został przeznaczony na leczenie aktorki[11][10].

Zmarła 30 listopada 2010[12]. 7 grudnia 2010 została pochowana na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 41, grób 27)[13]. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli m.in.: Maja Komorowska, Joanna Szczepkowska, Gołda Tencer, Ewa Ziętek, Marian Opania, Wojciech Malajkat oraz obsada serialu Rodzina zastępcza (Piotr Fronczewski, Jarosław Boberek i inni)[14]. Aktor Marcin Hycnar odczytał list pożegnalny w imieniu Jana Englerta – dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie.

Filmografia

Źródło: FilmPolski.pl[1].

Dubbing

Filmy

Gry komputerowe

Przypisy

  1. a b c d e f g h i Gabriela Kownacka. W: FilmPolski.pl [on-line]. filmpolski.pl. [dostęp 2020-04-23].
  2. a b Sonia Miniewicz: Gabriela Kownacka: po prostu Gabi. W: Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2017-05-23. [dostęp 2019-08-11].
  3. Ukazała się książka o Gabrieli Kownackiej. W: Polskie Radio [on-line]. polskieradio.pl, 2012-12-09. [dostęp 2019-08-27].
  4. M.P. z 2005 r. nr 74, poz. 1019 – pkt 5.
  5. VI Festiwal Dobrego Humoru, Interia.pl, 24 kwietnia 2007 [dostęp 2010-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2007-12-02].
  6. Promenada Gwiazd, Instytut Sztuki [dostęp 2010-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2007-01-25].
  7. Nasza akcja > Gabriela Kownacka Ambasador „Szkoły bez przemocy” odpowiada na Państwa pytania. echodnia.eu, 2007-11-26. [dostęp 2019-08-11].
  8. Beata Drewnowska: Gra o mleczne zyski (ang.). W: Rzeczpospolita Polska [on-line]. www.rp.pl, 2008-08-05. [dostęp 2020-04-28].
  9. Gabriela Kownacka wróciła do pracy. e-teatr.pl, 2005-02-11. [dostęp 2020-01-04].
  10. a b Gabriela Kownacka przegrywa walkę z rakiem. W: Super Express [on-line]. se.pl, 2010-04-11. [dostęp 2020-01-04].
  11. Nadzwyczajny koncert dla Gabrysi, komorow.net, 24 marca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-04-17].
  12. Zmarła Gabriela Kownacka. W: TVP Info [on-line]. tvp.info, 2010-11-30. [dostęp 2010-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-05)].
  13. śp. Gabriela Kownacka
  14. „Kochaliśmy ją”. Pogrzeb Gabrieli Kownackiej, Gazeta.pl, 7 grudnia 2010 [dostęp 2010-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-10].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Gabriela Kownacka (grób).jpg
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób aktorki Gabrieli Kownackiej na Cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie
Kownacka Gabriela faksymile.jpg
Kownacka Gabriela faksymile
Gabriela Kownacka.jpg
Autor: Grażyna Gudejko, Licencja: CC BY-SA 3.0
Gabriela Kownacka, a Polish actress.