Gaj (województwo małopolskie)

Gaj
wieś
Ilustracja
Widok miejscowości z kładki nad Zakopianką (DK 7) w kierunku północno-wschodnim.
W głębi po lewej widoczny Kraków, w głębi po prawej maszt RTCN Kraków Chorągwica, pośrodku, nieco z prawej wieża kościoła.
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

krakowski

Gmina

Mogilany

Liczba ludności (2006)

1601

Strefa numeracyjna

12

Kod pocztowy

32-031[1]

Tablice rejestracyjne

KRA

SIMC

0326670

Położenie na mapie gminy Mogilany
Mapa konturowa gminy Mogilany, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Gaj”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Gaj”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Gaj”
Ziemia49°57′22″N 19°54′07″E/49,956111 19,901944

Gajwieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Mogilany.

Przez miejscowość przechodzi DK 7 (fragment międzynarodowej trasy E77), stanowiąca na tym odcinku część Zakopianki.

Nazwa

Nazwa Gaj wywodzi się od gaju[2]staropolskiej nazwy małego liściastego lasu, która pierwotnie oznaczała wydzieloną część lasu lub mały odosobniony zalesiony obszar używany do celów kultowych. Gaj pełnił wśród Słowian podobne funkcje jak w innych kulturach pogańskich[3].

Części wsi

Części wsi[4][5]: Brzyczyna, Gaik, Kotarbówki, Pod Górą, Podlesie, Przymiarki, Psiepole, Psina, Rudawa, Wzgórze, Zadziela, Za Lasem, Zimnucha.

Historia

Nazwa notowana po raz pierwszy w spisanych po łacinie dokumentach z XIV wieku w latach 1325–1327 jako de Gay[2].

Na początku 1801 roku Gaj wraz z Brzyczyną Górną został wykupiony przez Andrzeja Bema, ojca generała Józefa Bema. Rodzina Bemów zamieszkała w Krakowie, ale w Gaju młody Józef Bem spędzał co roku wakacje[6].

W latach 1975–1998 w województwie krakowskim.

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[7]:

  • Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

Turystyka

Przez Gaj przechodzi zielony szlak turystyczny: szlak turystyczny zielony Szlak Generała Józefa Bema: Borek Fałęcki (Kraków) – KobierzynSidzinaLibertów – Gaj – MogilanyLas BronaczowaRadziszów (stacja kolejowa)[8]

Galeria

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 249 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. a b Malec 2002 ↓, s. 80.
  3. Praca zbiorowa 1964 ↓.
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. GUS. Rejestr TERYT
  6. Kovács 2009 ↓, s. 14.
  7. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.
  8. Tadeusz Galarowski, Mogilany – zarys monograficzny, PAN Kraków – Nauka Dla Wszystkich nr 270, Ossolineum 1976.

Bibliografia

  • Maria Malec: Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski. Warszawa: PWN, 2002.
  • Praca zbiorowa: Słownik starożytności słowiańskich t. 2 F – K, cz. 1 F – H, hasło „Gaj”. Warszawa: Ossolineum, 1964, s. 78.
  • István Kovács: Józef Bem. Bohater wiecznych nadziei. Warszawa: Rytm, 2009. ISBN 978-83-7399-328-0.
  • Atlas okolic Krakowa, Kraków: Compass, 2005, s. 77, ISBN 83-60240-11-6.

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
KościółNarodzeniaNajświętszejMaryiPanny-POL, Gaj.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gaju - gmina Mogilany, powiat krakowski, województwo małopolskie. Widok zewnętrzny, od strony południowo-zachodniej.
Gaj-WidokNaPółnocnyWschód-GminaMogilany-POL, Gaj.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Gaj, miejscowość w gminie Mogilany, powiecie krakowskim, województwie małopolskim. Widok z kładki dla pieszych nad Zakopianką (droga krajowa nr 7) w kierunku północno-wschodnim.
Kraków County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kraków County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.34 N
  • S: 49.87 N
  • W: 19.50 E
  • E: 20.37 E
Gaj-Zakopianka(DrogaKrajowaNr7)-WidokNaPółnocnyWschód-POL, Gaj.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Gaj, miejscowość w gminie Mogilany, powiecie krakowskim, województwie małopolskim. Widok z kładki dla pieszych nad Zakopianką (droga krajowa nr 7) w kierunku północno-wschodnim, zabudowania miejscowości wzdłuż drogi.
Gaj-Zakopianka(DrogaKrajowaNr7)-WidokNaPołudnie-POL, Gaj.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Gaj, miejscowość w gminie Mogilany, powiecie krakowskim, województwie małopolskim. Widok z kładki dla pieszych nad Zakopianką (droga krajowa nr 7) w kierunku południowym, zabudowania miejscowości wzdłuż drogi.