Gajlity
| ||||
| ||||
Dworek | ||||
Państwo | Polska | |||
---|---|---|---|---|
Województwo | warmińsko-mazurskie | |||
Powiat | lidzbarski | |||
Gmina | Lidzbark Warmiński | |||
Strefa numeracyjna | 89 | |||
Tablice rejestracyjne | NLI | |||
SIMC | 0480112 | |||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||||
54°00′34″N 20°34′38″E/54,009444 20,577222 |
Gajlity (niem. Galitten) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lidzbark Warmiński. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Osada znajduje się w historycznym regionie Warmia.
Wieś położona jest na zachodnim brzegu jeziora Blanki.
Historia
Dawny majątek ziemski, w latach 1748–1780 był w posiadaniu rodu von Hatten, w pierwszej połowie XIX wieku w posiadaniu rodu von Knoblauch, natomiast pod koniec XIX w. – rodziny Langenstrassen. Na początku XX w. majątek był w posiadaniu Richarda Brunka i obejmował blisko 300 ha ziemi uprawnej. W skład dóbr wchodziła mleczarnia parowa (prowadzono hodowlę bydła mlecznego rasy holenderskiej). Do stycznia 1945 właścicielem majątku o powierzchni około 300 ha była rodzina Perk.
Zabytki
- Dwór w Gajlitach wybudowany został na przełomie XVIII i XIX wieku. Jest to budowla wzniesiona na rzucie prostokąta, parterowa, nakryta dachem naczółkowym. Elewacja frontowa zdobiona jest niewielkim tarasem z głównym wejściem do budynku. Od strony parku znajduje się duża weranda. Układ wnętrz jest dwutraktowy, zachowały się schody z ozdobna balustradą oraz oryginalne posadzki.
- Cztery lipy przed pałacem, przy dawnym podjeździe.
- Zabytkowy park graniczy z jeziorem Blanki. Z dawnych zabudowań zachował się spichlerz z częścią mieszkalną. Dwór wraz z najbliższym otoczeniem stanowi obecnie własność prywatną.
- Do zabytków zaliczane są także pozostałości dawnej zabudowy folwarcznej – zachował się spichlerz z 1844 r.
Bibliografia
- Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec „Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich” (Wydanie III poszerzone i uzupełnione), wyd. Studio ARTA, Olsztyn, 2001, ISBN 83-912840-2-6, s. 277–278
Linki zewnętrzne
- Gajlity, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 443 .
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.52 N
- S: 53.07 N
- W: 19.05 E
- E: 22.95 E
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lidzbark County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 54.25 N
- S: 53.96 N
- W: 19.92 E
- E: 20.84 E