Gajlity

Gajlity
osada
Ilustracja
Dworek
Państwo Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiatlidzbarski
GminaLidzbark Warmiński
Strefa numeracyjna89
Tablice rejestracyjneNLI
SIMC0480112
Położenie na mapie gminy wiejskiej Lidzbark Warmiński
Mapa konturowa gminy wiejskiej Lidzbark Warmiński, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gajlity”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Gajlity”
Położenie na mapie powiatu lidzbarskiego
Mapa konturowa powiatu lidzbarskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Gajlity”
Ziemia54°00′34″N 20°34′38″E/54,009444 20,577222
Spichlerz w Gajlitach

Gajlity (niem. Galitten) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lidzbark Warmiński. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Osada znajduje się w historycznym regionie Warmia.

Wieś położona jest na zachodnim brzegu jeziora Blanki.

Historia

Dawny majątek ziemski, w latach 1748–1780 był w posiadaniu rodu von Hatten, w pierwszej połowie XIX wieku w posiadaniu rodu von Knoblauch, natomiast pod koniec XIX w. – rodziny Langenstrassen. Na początku XX w. majątek był w posiadaniu Richarda Brunka i obejmował blisko 300 ha ziemi uprawnej. W skład dóbr wchodziła mleczarnia parowa (prowadzono hodowlę bydła mlecznego rasy holenderskiej). Do stycznia 1945 właścicielem majątku o powierzchni około 300 ha była rodzina Perk.

Zabytki

  • Dwór w Gajlitach wybudowany został na przełomie XVIII i XIX wieku. Jest to budowla wzniesiona na rzucie prostokąta, parterowa, nakryta dachem naczółkowym. Elewacja frontowa zdobiona jest niewielkim tarasem z głównym wejściem do budynku. Od strony parku znajduje się duża weranda. Układ wnętrz jest dwutraktowy, zachowały się schody z ozdobna balustradą oraz oryginalne posadzki.
  • Cztery lipy przed pałacem, przy dawnym podjeździe.
  • Zabytkowy park graniczy z jeziorem Blanki. Z dawnych zabudowań zachował się spichlerz z częścią mieszkalną. Dwór wraz z najbliższym otoczeniem stanowi obecnie własność prywatną.
  • Do zabytków zaliczane są także pozostałości dawnej zabudowy folwarcznej – zachował się spichlerz z 1844 r.

Bibliografia

  • Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec „Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich” (Wydanie III poszerzone i uzupełnione), wyd. Studio ARTA, Olsztyn, 2001, ​ISBN 83-912840-2-6​, s. 277–278

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Lidzbark County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lidzbark County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.25 N
  • S: 53.96 N
  • W: 19.92 E
  • E: 20.84 E