Gajrowskie

Gajrowskie
— wieś —
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	giżycki
Gmina	Wydminy
Sołectwo	Gajrowskie
Strefa numeracyjna	87
Tablice rejestracyjne	NGI
SIMC	0772240
Położenie na mapie gminy Wydminy Gajrowskie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gajrowskie
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Gajrowskie
Położenie na mapie powiatu giżyckiego Gajrowskie
54°04′11″N 22°09′32″E/54,069722 22,158889

Gajrowskie (niem. Friedrichsheyde, od 1938 r. Friedrichsheide) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Wieś założona w 1709 roku w ramach osadnictwa szkatułowego, na podstawie umowy zawartej 23 lutego tegoż roku z burgrabią i dzierżawcą komory w Połomie -Fryderykiem Jacksteinem, który nabył 10 włók i 9 morgów lasu. Po 7 latach wolnizny, oprócz zapłaty czynszu w wielkości 12 marek rocznie od włóki, nowy właściciel miał zapłacić 10 marek za prawo korzystania z pastwisk w puszczy. Po jednorazowej zapłacie 100 marek uzyskał również prawo wyszynku, ale wiązała się z tym jeszcze dodatkowa opłata "od każdej beczki trunku drogiego 6 marek od szpuntu". Jackstein korzystał również z prawa do połowu ryb na własny użytek w jeziorze Litygajno.

W roku 1800 miejscowość ta należała do parafii Świętajno, w wieku XX – do Orłowa w powiecie giżyckim, gdzie mieścił się też urząd pocztowy. Niemiecka nazwa wsi Friedrichsheide nadana została przez władze niemieckie dopiero w roku 1938 w ramach akcji germanizacyjnej.

16 lutego 1946 roku w wyniku obławy grupy operacyjnej NKWD-UB-MO w okolicy wsi, została rozbita III Brygada Wileńska NZW, licząca ok. 180 żołnierzy. W walce zginęło oraz zostało zamordowanych 16-22 partyzantów, 2 aresztowano. Jednym z poległych był Władysław Jurasow, pseudonim Wiarus.^[1] Po stronie NKWD odnotowano 2 zabitych funkcjonariuszy.

Przypisy

Bibliografia:

• Olecko Czasy, ludzie, zdarzenia Tekst: Ryszard Demby

Linki zewnętrzne

• Friedrichsheide 2), powiat olecki, obacz ''Gajrówka'' lub ''Gerejówki'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 411 .

Gmina Wydminy

• Siedziba gminy:Wydminy

Wsie	Cybulki Czarnówka Gajlówka Gajrowskie Gawliki Wielkie Grądzkie Hejbuty Malinka Mazuchówka Okrągłe Orłowo Pańska Wola Pietrasze Radzie Ranty Siedliska Siemionki Sucholaski Szczepanki Szczybały Orłowskie Talki Wężówka Wydminy Zelki
Osady	Berkowo Biała Giżycka Dudka Gawliki Małe Gębałki Grodkowo Krzywe Łękuk Mały Pamry Pańska Wola Rostki Róg Orłowski Skomack Mały
Integralne części wsi	Ernstowo Franciszkowo Kowalewskie Rydze Siejba Wólka Cybulska