Gajusz Duiliusz
| ||
| Miejsce urodzenia | Starożytny Rzym | |
| Data śmierci | ~231 p.n.e. | |
| Przebieg służby | ||
| Siły zbrojne | Flota rzymska | |
| Stanowiska | dowódca floty rzymskiej | |
| Główne wojny i bitwy | I wojna punicka | |
Gajusz Duiliusz (łac. Gaius Duilius, żył w III wieku p.n.e.) – rzymski polityk i wojskowy, konsul w 260 roku p.n.e., zwycięzca w bitwie morskiej pod Mylae w czasie pierwszej wojny punickiej.
Życiorys
Pochodził z rodu Duiliuszów o plebejskich korzeniach. W 260 roku p.n.e. został, jako homo novus, wybrany konsulem razem z Gnejuszem Korneliuszem Scypionem[1]. Po wzięciu tego ostatniego do niewoli przez Kartagińczyków w bitwie koło Wysp Liparyjskich Gajusz Duiliusz przejął dowodzenie flotą rzymską. W bitwie pod Mylae (dzisiejsze Milazzo) zastosował po raz pierwszy ruchome pomosty do abordażu (tzw. kruki, łac. corvus), które wbijając się w pokład okrętów kartagińskich uniemożliwiły im użycie taranów, zaś Rzymianom pozwoliły na walkę wręcz na szczepionych jednostkach. Wygrana pod Mylae była pierwszym zwycięstwem rzymskiej floty w historii[2].
Jako zwycięski wódz Gajusz Duiliusz odbył w 259 roku p.n.e. triumf w Rzymie, zaś na jego cześć wzniesiono na Forum Romanum kolumnę, ozdobioną dziobami okrętów (tzw. columna rostrata, po wygranej bitwie pod Mylae motyw dziobu okrętu pojawił się także na rzymskich monetach)[3]. Ze zdobyczy wojennych Gajusz Duiliusz ufundował świątynię Janusa na rzymskim Forum Holitorium[1]. W 258 roku p.n.e. został, wraz z Lucjuszem Korneliuszem Scypionem, wybrany cenzorem.
Posąg Gajusza Duiliusza znajdował się, wśród wyobrażeń innych zwycięskich wodzów rzymskich, w bocznym portyku świątyni Marsa Mściciela na Forum Augusta[4].
Przypisy
- ↑ a b Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: 1988. S. 206. ISBN 83-01-03529-3.
- ↑ Bernard Nowaczyk: Kartagina 149-146 p.n.e. Warszawa: 2008. Ss. 41, 66. ISBN 978-83-11-11270-4.
- ↑ Maria Jaczynowska: Historia starożytnego Rzymu. Warszawa: 1982. S. 85. ISBN 83-01-00268-9.
- ↑ Jerzy Ciechanowicz: Rzym: Ludzie i budowle. Warszawa: 1987. Ss. 217-218. ISBN 83-06-01503-7.