Galaktyka nieregularna

Galaktyka nieregularna NGC 1427A w gwiazdozbiorze Erydana

Galaktyki nieregularne (Irr – od ang. Irregular) – galaktyki, które nie mają określonego symetrycznego kształtu. Większość z nich ma względnie niewielkie rozmiary, a ich prototypem jest Mały Obłok Magellana. W wielu z nich znajdują się obszary, w których tworzą się gwiazdy[1].

Wyróżnia się dwa typy galaktyk nieregularnych:

  • Irr I, określane też czasami jako skrajne galaktyki spiralne – posiadają pewną strukturę, jednak nie da się ich sklasyfikować do żadnego podtypu galaktyk spiralnych lub eliptycznych.
  • Irr II – galaktyki nieposiadające widocznej struktury.

Wyróżnia się też karłowate galaktyki nieregularne (dIrrs).

Galaktyki nieregularne są zniekształcone i porozrywane, bogate w gaz, pył i nowe gwiazdy. Ponieważ są aktywne gwiazdotwórczo przetaczają się przez nie olbrzymie fale formowania gwiazd. Często to zawierają rozległe różowe, wodorowe mgławice emisyjne, w których powstają nowe gwiazdy. Niektóre z galaktyk nieregularnych zawierają śladową strukturę w postaci centralnej poprzeczki, a czasem też zaczątków ramion spiralnych, co świadczy o ewolucji galaktyk nieregularnych do spiralnych[2]. Supernowe pojawiają się w całej ich objętości, a oprócz tego występuje na nich promieniowanie gamma.

Galaktyki nieregularne stanowią 4% ogółu znanych galaktyk[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. Praca zbiorowa: KOSMOS. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2012, s. 167. ISBN 978-83-7670-323-7.
  2. Encyklopedia Wszechświat. Praca zbiorowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 294, 297, 298. ISBN 978-83-01-14848-5.
  3. Marek Substyk: Atlas Nieba 2000.0. AstroCD, Sylwia Substyk, s. 0. ISBN 978-83-932019-3-8.


Media użyte na tej stronie

Irregular galaxy NGC 1427A (captured by the Hubble Space Telescope).jpg
The irregular galaxy NGC 1427A will not survive long as an identifiable galaxy, passing through the Fornax cluster at nearly 600 kilometers per second (400 miles per second). Galaxy clusters, like the Fornax cluster, contain hundreds or even thousands of individual galaxies. Within the Fornax cluster, there is a considerable amount of gas lying between the galaxies. When the gas within NGC 1427A collides with the Fornax gas, it is compressed to the point that it starts to collapse under its own gravity. This leads to formation of the myriad of new stars seen across NGC 1427A, which give the galaxy an overall arrowhead shape that appears to point in the direction of the galaxy's high-velocity motion. The tidal forces of nearby galaxies in the cluster may also play a role in triggering star formation on such a massive scale.