Galaktyka satelitarna

Galaktyki satelitarne Drogi Mlecznej
Galaktyka Andromedy i jej dwa najbliższe jasne satelity, M32 i M110

Galaktyka satelitarna, galaktyka satelickagalaktyka krążąca wokół innej, większej galaktyki. Duże galaktyki posiadają często bardzo wiele satelitarnych galaktyk karłowatych (Droga Mleczna ma ich ponad 50[1]), ale mogą im towarzyszyć także większe obiekty – np. Galaktyka Trójkąta może być satelitą Galaktyki Andromedy[2].

Oddziaływania galaktyk

Oddziaływanie grawitacyjne dwóch galaktyk może prowadzi do ich wzajemnej deformacji, a nawet zderzenia, wskutek którego obie galaktyki zmienią kształt lub zleją się w jedną całość. Obłoki Magellana, dwie największe galaktyki satelitarne Drogi Mlecznej, były pierwotnie galaktykami spiralnymi z poprzeczką[3], których struktura została zaburzona przez wzajemne oddziaływania grawitacyjne, a w mniejszym stopniu także grawitację naszej Galaktyki[4]. Jednocześnie, choć w mniejszym stopniu, grawitacja Obłoków deformuje zewnętrzną część dysku Drogi Mlecznej[5].

W przypadku dużej różnicy mas centralnej galaktyki i jej małych satelitów często zachodzi zjawisko zwane „galaktycznym kanibalizmem”: satelita zostaje rozciągnięty i rozerwany, tworząc strumień gwiazd i ostatecznie jego gwiazdy zostają włączone w skład większej galaktyki. Takie procesy zostały zaobserwowane w przypadku Drogi Mlecznej i Galaktyki Andromedy[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. Shannon Hall, Missing Galaxies? Now There’s Too Many, Quanta Magazine, 9 stycznia 2019 [dostęp 2021-03-27] (ang.).
  2. Donald Craig Jr.: The Andromeda Galaxy A Guide to the Universe. Lulu.com, s. 53. ISBN 978-1-4116-9746-1.
  3. Freeman, K.C.: The Magellanic Clouds as Late–Type Barred Spirals. W: The World of Galaxies. s. 99–107. DOI: 10.1007/978-1-4613-9356-6_12.
  4. Gurtina Besla, David Martínez-Delgado, Roeland P. van der Marel, Yuri Beletsky i inni. Low Surface Brightness Imaging of the Magellanic System: Imprints of Tidal Interactions between the Clouds in the Stellar Periphery. „The Astrophysical Journal”. 825 (1), s. 20, 2016. DOI: 10.3847/0004-637X/825/1/20. ISSN 0004-637X. (ang.). 
  5. Martin D. Weinberg, Effect of the Magellanic Clouds on the Milky Way disk and VICE VERSA, „arXiv [astro-ph]”, DOI10.48550/arXiv.astro-ph/9811204, arXiv:astro-ph/9811204 [dostęp 2017-11-10].
  6. Wielka Mgławica w Andromedzie - kanibal na skalę galaktyczną, AstroNEWS, 6 lipca 2001 [dostęp 2012-05-06].

Media użyte na tej stronie

M31bobo.jpg
Autor:

Boris Štromar.

Vedran Vrhovac has asked me to share my photographs of Messier objects M8, M31, M46 and M47 for use on Wikipedia. I hereby state that these photos can freely be used for educational and commercial purposes on Wikipedia as long as I'm cited as the author of these photos. Vedran is allowed to modify this photos., Licencja: CC BY 3.0
Messier 31, Andromeda Spiral Galaxy
Satellite Galaxies pl.svg
Autor: Richard Powell, translation by Szczureq, Licencja: CC BY-SA 2.5
Mapa ukazująca galaktyki satelitarne Drogi Mlecznej