Galaretnica mięsista

	Galaretnica mięsista
	Galaretnica mięsista
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	patyczniaki
Rząd	tocznikowce
Rodzina	Gelatinodiscaceae
Rodzaj	galaretnica
Gatunek	galaretnica mięsista
	Nazwa systematyczna
	Ascocoryne sarcoides (Jacq.) J.W. Groves & D.E. Wilson; Taxon 16(1): 40 (1967)

Galaretnica mięsista (Ascocoryne sarcoides (Jacq.) J.W. Groves & D.E. Wilson) – gatunek grzybów z rzędu tocznikowców (Helotiales)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ascocoryne, Gelatinodiscaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1781 Nicolaus Joseph von Jacquin, nadając mu nazwę Lichen sarcoides. Obecną, uznaną przez Index Fungorum, nazwę nadali mu w roku 1967 James Walton Groves & D.E. Wilson^[1].

Niektóre synonimy naukowe^[2]:

Bulgaria sarcoides (Jacq.) Dicks.
Coryne sarcoides (Jacq.) Tul. & C. Tul. 1865
Helvella sarcoides (J.G. Kühn) G. Winter
Lichen sarcoides Jacq. 1781
Octospora sarcoides (Pers.) Gray 1821
Ombrophila sarcoides (Jacq.) W. Phillips 1887
Peziza sarcoides Pers. 1801
Pirobasidium sarcoides (Jacq.) Höhn. 1902
Scleroderris majuscula Cooke & Massee 1893
Tremella dubia Pers. 1800
Tremella sarcoides With. 1796
Tremella sarcoides (Jacq.) Fr. 1822

Nazwa polska według M.A. Chmiel^[3].

Morfologia

Owocnik

Pojedynczy ma średnicę około 0,5–1,5 cm, owocniki występują jednak w pozrastanych grupach. Pojedynczy ma kształt miseczkowaty lub odwrotnie stożkowaty, jest siedzący lub wyrasta na krótkim trzonku. Powierzchnia gładka, purpurowoczerwona lub fioletowoczerwonawa^[4]. Występują dwa rodzaje owocników: mózgowato pofałdowane, bladoróżowe będące w stadium konidialnym oraz poduszkowate w stadium doskonałym, czyli apotecjum^[5]. Stadium konidialne było dawniej uważane za odrębny gatunek (Coryne sarcoides)^[4].

Miąższ

Galaretowaty, wodnisty, w takim samym kolorze, jak powierzchnia owocnika^[5].

Zarodniki

Bezbarwne, wrzecionowate, o gładkiej powierzchni. Rozmiary: 10–20 × 3–5 μm^[4].

Występowanie i siedlisko

Jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej, w Azji i w Europie^[6].

Występuje grupowo na butwiejącym drewnie drzew liściastych. Owocniki pojawiają się głównie latem podczas wilgotnej pogody, późną jesienią i podczas łagodnej zimy^[5]. Najczęściej występuje na bukach i dębach, na powierzchniach cięcia pni i pniaków^[4]. Zanotowano jednak sporadyczne jego występowanie również na drzewach iglastych^[6].

Znaczenie

Grzyb niejadalny^[4]. Zasadniczo jest saprotrofem, jednak stwierdzono jego występowanie również jako pasożyta na drzewach żywych^[6].

Gatunki podobne

W Europie jest kilka podobnych gatunków, m.in. galaretnica pucharkowata (Ascocoryne cylichnium) i workotrzęsak galaretowaty (Ascotremella faginea)^[4].

Mykodiesel

W 2008 roku zauważono, że A. sarcoides wytwarza szereg lotnych związków organicznych, wliczając w to od 6- do 9-węglowe alkohole, ketony i alkany. Wytwarzana przez grzyba mieszanina, ze względu na swoje chemiczne podobieństwo do istniejących mieszanin paliwa, została nazwana „mykodieslem”^[7]^[8]^[9]. Naukowcy uważają, że ze względu na właściwości chemiczne produktów metabolizmu oraz zdolność do wzrostu na celulozie, gatunek ten jest potencjalnym źródłem biopaliw. Początkowo badany szczep został mylnie zidentyfikowany jako Gliocladium roseum^[10]. W 2012 roku w nadziei na zrozumienie genetycznych podstaw biochemicznych procesów wytwarzania lotnych związków organicznych zsekwencjonowano genom grzyba^[11].

Niektóre z produktów metabolizmu A. sarcoides o dużym potencjale wykorzystania w przemyśle paliwowym^[12].

Nazwa	Wzór	Liczba oktanowa	Temperatura wrzenia
2-metylo-butan	C₅H₁₂	91	28
propylocyklopropan	C₅H₁₂	92	69
3-metylo-heksan	C₇H₁₆	75	92
3-etylo-1,4-heksadien	C₈H₁₄	84	109
6-metylo-hepten	C₈H₁₆	84	113
3,3-dimetylo-heksan	C₈H₁₈	72	112
1,2,4,5-tetrametylo-benzen	C₁₀H₁₄	104	197
d-limonen	C₁₀H₁₆	104	177
4,5-dimetylo-nonan	C₁₁H₂₄	55	182
3-metylo-undekan	C₁₂H₂₆	5	210
dodekan	C₁₂H₂₆	-40	216

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum [dostęp 2020-12-10] .
↑ Species Fungorum [dostęp 2013-11-12] .
↑ AlicjaA. Chmiel AlicjaA., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f BarbaraB. Gumińska BarbaraB., WładysławW. Wojewoda WładysławW., Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0 .
↑ ^a ^b ^c AndreasA. Gminder AndreasA., Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3 .
↑ ^a ^b ^c KallioK. T. KallioK., TamminenT. P. TamminenT., Decay of spruce (Picea abies [L.] Karst.) in the Åland Islands, „Acta Forestalia Fennica”, 138, 1974, s. 1–42 .
↑ AlokA. Jha AlokA., Tree fungus could provide green transport fuel, „The Guardian”, 3 listopada 2008, ISSN 0261-3077 [dostęp 2017-04-02] .
↑ GaryG. Strobel GaryG., The story of mycodiesel, „Current Opinion in Microbiology”, 19, s. 52–58, DOI: 10.1016/j.mib.2014.06.003 [dostęp 2017-04-02] .
↑ Oil Creation Theory Challenged by Fuel-Making Fungus, „Live Science” [dostęp 2017-04-02] .
↑ Meghan A.M.A. Griffin Meghan A.M.A. i inni, Volatile organic compound production by organisms in the genus Ascocoryne and a re-evaluation of myco-diesel production by NRRL 50072, „Microbiology”, 156 (12), 2010, s. 3814–3829, DOI: 10.1099/mic.0.041327-0 [dostęp 2017-04-02] .1 stycznia
↑ Tara A.T.A. Gianoulis Tara A.T.A. i inni, Genomic Analysis of the Hydrocarbon-Producing, Cellulolytic, Endophytic Fungus Ascocoryne sarcoides, „PLOS Genetics”, 8 (3), 2012, e1002558, DOI: 10.1371/journal.pgen.1002558, ISSN 1553-7404, PMID: 22396667, PMCID: PMC3291568 [dostęp 2017-04-02] .
↑ NatashaN. Mallette NatashaN. i inni, Evaluation of Cellulose as a Substrate for Hydrocarbon Fuel Production by Ascocoryne sarcoides; (NRRL 50072) (PDF), „Journal of Sustainable Bioenergy Systems”, 4 (1), s. 33–49, DOI: 10.4236/jsbs.2014.41004 [zarchiwizowane z adresu 2017-09-23] .

[if-1] Index Fungorum [dostęp 2020-12-10] .

[sf-2] Species Fungorum [dostęp 2013-11-12] .

[chm-3] AlicjaA. Chmiel AlicjaA., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4 .

[gum-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f BarbaraB. Gumińska BarbaraB., WładysławW. Wojewoda WładysławW., Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0 .

[gmin-5] AndreasA. Gminder AndreasA., Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3 .

[kal-6] KallioK. T. KallioK., TamminenT. P. TamminenT., Decay of spruce (Picea abies [L.] Karst.) in the Åland Islands, „Acta Forestalia Fennica”, 138, 1974, s. 1–42 .

[al-7] AlokA. Jha AlokA., Tree fungus could provide green transport fuel, „The Guardian”, 3 listopada 2008, ISSN 0261-3077 [dostęp 2017-04-02] .

[ga-8] GaryG. Strobel GaryG., The story of mycodiesel, „Current Opinion in Microbiology”, 19, s. 52–58, DOI: 10.1016/j.mib.2014.06.003 [dostęp 2017-04-02] .

[cre-9] Oil Creation Theory Challenged by Fuel-Making Fungus, „Live Science” [dostęp 2017-04-02] .

[me-10] Meghan A.M.A. Griffin Meghan A.M.A. i inni, Volatile organic compound production by organisms in the genus Ascocoryne and a re-evaluation of myco-diesel production by NRRL 50072, „Microbiology”, 156 (12), 2010, s. 3814–3829, DOI: 10.1099/mic.0.041327-0 [dostęp 2017-04-02] .1 stycznia

[gi-11] Tara A.T.A. Gianoulis Tara A.T.A. i inni, Genomic Analysis of the Hydrocarbon-Producing, Cellulolytic, Endophytic Fungus Ascocoryne sarcoides, „PLOS Genetics”, 8 (3), 2012, e1002558, DOI: 10.1371/journal.pgen.1002558, ISSN 1553-7404, PMID: 22396667, PMCID: PMC3291568 [dostęp 2017-04-02] .

[na-12] NatashaN. Mallette NatashaN. i inni, Evaluation of Cellulose as a Substrate for Hydrocarbon Fuel Production by Ascocoryne sarcoides; (NRRL 50072) (PDF), „Journal of Sustainable Bioenergy Systems”, 4 (1), s. 33–49, DOI: 10.4236/jsbs.2014.41004 [zarchiwizowane z adresu 2017-09-23] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne