Galileo (system nawigacyjny)

Schemat konfiguracji satelitów systemu Galileo

Galileo – europejski system nawigacji satelitarnej, uruchomiony 15 grudnia 2016[1][2]. System jest równoważną alternatywą do amerykańskiego systemu GPS, rosyjskiego GLONASS i chińskiego Beidou, lecz w przeciwieństwie do nich będzie kontrolowany przez instytucje cywilne.

Jego zaletą i powodem, dla którego ma być konkurencją i uzupełnieniem GPS-u, jest mniejszy promień błędu (ma on wynosić ok. 1 m na otwartej częstotliwości i ok. 10 cm na częstotliwości płatnej). Prace nad Galileo przeciągają się w czasie. Początkowo projekt miał kosztować 1,8 mld euro. Szacunki z 2000 roku, mówiły już o 7,7 miliarda €, z czego 2,6 miliarda € miało być ponoszone przez rządy, a reszta przez prywatnych inwestorów. W 2010 think-tank „Open Europe” oszacował całkowity koszt systemu Galileo na 22,2 miliardy euro pokrywane w całości przez rządy. Obecnie na orbicie jest 24 z 30 docelowych satelitów (z czego część ma wadliwie pracujące zegary[3]). W roku 2020 konstelacja Galileo składa się z 3 satelitów typu IOV (In-Orbit-Validation) oraz 21 satelitów FOC (Fully Operational Capability). Dodatkowo na orbitach mimośrodowych krąży pierwsza para satelitów FOC, w przypadku których zawiódł ostatni moduł wynoszenia statków kosmicznych na orbitę[4]. Satelity mimośrodowe posiadają status testowy, jednakże nadają się całkowicie do celów precyzyjnego pozycjonowania i geodezji[5][4].

Budowa systemu

Model satelity Galileo

W latach 80. XX w. zrodził się pomysł budowy w Europie systemu nawigacyjnego. Główną przytaczaną przyczyną był brak zaufania do istniejących systemów, które mogły być w każdej chwili wyłączone lub zakłócone przez ich właścicieli – Departament Obrony USA i Ministerstwo Obrony ZSRR oraz ograniczona dokładność tych systemów.

Pierwsza faza prac zwana fazą definicji rozpoczęła się 19 lipca 1999 i zakończyła 22 listopada 2000. Podczas tej fazy przeanalizowano potrzeby przyszłych użytkowników systemu i określono techniczne, ekonomiczne i programowe aspekty realizacji projektu.

Próba zablokowania projektu przez Amerykanów – list Wolfowitza

W roku 2002 rozpoczęła się druga faza budowy, zwana fazą wdrażania, która planowo miała zakończyć się w 2006 roku. Obejmowała ona szczegółowe zdefiniowanie parametrów technicznych i projekt segmentów: naziemnego, kosmicznego i użytkownika. W pierwszym etapie testów systemu, zakończonym 22 grudnia 2004, dokonano udanych testów segmentu naziemnego. Drugi etap rozpoczął się 28 grudnia 2005 wyniesieniem na orbitę pierwszego testowego satelity systemu, GIOVE-A.

Trzecia faza budowy będzie obejmować umieszczenie wszystkich operacyjnych satelitów na orbitach okołoziemskich oraz pełne uaktywnienie segmentu naziemnego i planowo miała zakończyć się w 2008 roku wraz z oddaniem systemu do użytku publicznego.

W 2007 roku w związku z niemożnością dotrzymania wcześniej ustalonych terminów i znacznym przekroczeniem kosztów datę produkcyjnego uruchomienia systemu przeniesiono na 2012 rok[6][7]. W 2009 roku system nadal nie osiągnął fazy produkcyjnej, a sposób jego prowadzenia został zakwestionowany przez Trybunał Obrachunkowy[8][9].

W październiku 2009 roku poinformowano o redukcji zamówień na satelity Galileo fazy Full Operational Capability (FOC) z 30 do 22 oraz o opóźnieniach w budowie aparatów wcześniejszej fazy In-orbit Validation (IOV). Dwa satelity IOV miały być wystrzelone w listopadzie 2010 roku, a dwa kolejne – w kwietniu 2011 roku (wcześniej zakładano, że wszystkie cztery miały znaleźć się na orbicie w 2010 roku). Opóźnienia związane były z problemami technicznymi przy budowie satelitów oraz kłopotami w dostosowaniu centrum kosmicznego w Gujanie Francuskiej do wymagań rakiety nośnej Sojuz. Nadal nierozwiązany jest ponadto konflikt o częstotliwości pomiędzy Galileo a chińskim systemem Beidou zwanym także Compass[10]. W 2009 roku Komisja Europejska przesunęła datę osiągnięcia pełnej operacyjności systemu na 2016[11]. W 2010 roku po raz kolejny przesunięto datę uruchomienia systemu na lata 2017–2018[12].

21 października 2011, za pomocą rosyjskiej rakiety Sojuz startującej z kosmodromu w Gujanie Francuskiej, zostały wyniesione na orbitę dwa pierwsze satelity IOV[13]. Kolejne dwa satelity zostały umieszczone na orbicie 12 października 2012[14][15].

(c) ESA-Anneke Le Floc'h, CC BY-SA 3.0 igo
Pierwszy operacyjny satelita Galileo, podczas testów akustycznych 11 lipca 2013

Użycie sygnałów od czterech satelitów jednocześnie pozwoliło na sprawdzenie działania całego systemu. W dniu 12 marca 2013 po raz pierwszy udało się ustalić pozycję w oparciu o sygnały nadawane przez konstelację 4 satelitów należących do systemu. Kolejne dwa satelity systemu nawigacji Galileo planowano wyniesienie na orbitę w kwietniu 2013, jednak start miał miejsce dopiero 22 sierpnia 2014. Wkrótce po wystrzeleniu okazało się, że satelity weszły na złą orbitę, możliwe, że wykluczając je z przyszłego użytkowania[16]. 27 marca 2015 roku ESA umieściła kolejne dwa satelity systemu Galileo (FOC-FM3 Adam i FOC-FM4 Anastasia)[17], a 11 września parę (FOC-FM5 Alba i FOC-FM6 Oriana). Potwierdzono również informację, że do końca roku powinny się znaleźć na orbicie satelity z numerami 11 i 12, a gotowe aparaty z numerami 13 i 14 poddawane są testom technicznym[18][19].

Plany Unii Europejskiej zakładały, że do końca 2014 w sumie wyniesione na orbitę będzie 14 tego typu urządzeń[20]. W związku z opóźnieniami, postanowiono udostępnić system do użytku pod koniec 2016 roku z 18 sprawnymi satelitami na orbicie, pełna zdolność operacyjna systemu przewidywana jest na rok 2020[21].

Segment kosmiczny

Segment kosmiczny będzie się składał z 24 satelitów operacyjnych i 6 zapasowych, równomiernie rozmieszczonych na trzech orbitach[22]. Wysokość orbity będzie wynosić 23 222 km, a kąt inklinacji 56°[22]. Satelity będą nadawać 10 sygnałów w trzech pasmach częstotliwości. Sygnały oznaczone numerami 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9 i 10. Pozostałe sygnały będą szyfrowane i dostępne tylko dla użytkowników mających dostęp do serwisu komercyjnego CS i serwisu regulowanego publicznie PRS. Część sygnałów nie będzie zawierać żadnych danych i będzie przeznaczona do wyznaczania poprawki jonosferycznej w celu zwiększenia dokładności. Będzie to istotna przewaga Galileo nad systemem NAVSTAR-GPS dysponującym począwszy od satelitów bloku IIR-M zaledwie trzema częstotliwościami.

  • Serwis otwarty (Open Service – OS) – darmowy serwis przeznaczony do wyznaczania współrzędnych horyzontalnych z dokładnością od 15 do 4 m, wysokości z dokładnością od 35 do 8 m i czasu. W zależności od odbiornika będzie odbierać sygnały:
    • sygnały 9, 10 – odbiorniki jednoczęstotliwościowe
    • sygnały 1, 2, 9, 10 – odbiorniki dwuczestotliwościowe
    • sygnały 1, 2, 3, 4, 9, 10 – odbiorniki trójczęstotliwościowe
  • Serwis bezpieczeństwa życia (Safety of Life Service – SoL) – jego zadaniem będzie rozszerzenie serwisu otwartego o ostrzeżenia o utracie integralności danych. Użytkownik w czasie kilku sekund zostanie powiadomiony o spadku dokładności wyznaczanej pozycji, co ma szczególne znaczenie np. w lotnictwie, transporcie morskim itd.

zarezerwowano sześć sygnałów 1, 2, 3, 4, 9, 10

  • Serwis komercyjny (Commercial Service – CS) – Będzie oferował większą dokładność (do 0,8 m w poziomie i do 1 m w pionie) oraz umożliwi przesyłanie wiadomości od stacji naziemnych do użytkowników. Prawdopodobnie też zostanie zapewniona gwarancja jakości funkcjonowania systemu. Dostęp do tego serwisu będzie odpłatny.
  • Serwis regulowany publicznie (Public Regulated Service – PRS) – będzie przeznaczony dla wybranych użytkowników wymagających bardzo wysokiej dokładności i wiarygodności danych. Poza danymi niezbędnymi do określenia pozycji i czasu będzie dostarczał wiadomości związane z bezpieczeństwem narodowym, dotyczące transportu, telekomunikacji i energetyki itd. Dostęp do niego będą miały europejskie instytucje związane z bezpieczeństwem narodowym, organy ścigania.

zarezerwowano dwa sygnały 5 i 6.

  • Serwis poszukiwania i ratowania (Search and Rescue Service – SAR) – umożliwi odebranie sygnału wzywania pomocy wraz z pozycją geograficzną pławy ratunkowej i przekazanie go do służb ratowniczych. Będzie zintegrowany z funkcjonującym już systemem ratownictwa morskiego i lotniczego Cospas-Sarsat.

Satelity GIOVE-A i B

(c) Thilo Kranz/DLR, CC BY 2.0
Start misji Soyuz VS01 z satelitami Galileo, 21 października 2011, z kompleksu ELS w Gujańskim Centrum Kosmicznym.

28 grudnia 2005 z Bajkonuru wystrzelono pierwszego satelitę systemu Galileo, GIOVE-A (GSTB-V2/A). Nazwa zespołu satelitów GIOVE jest akronimem angielskiego określenia Galileo In-Orbit Validation Element („element orbitalnej walidacji [systemu] Galileo”), a równocześnie jest włoską wersją imienia Jowisz. Nazwę tę wybrano jako hołd dla Galileusza, który odkrył pierwsze cztery księżyce Jowisza oraz znalazł sposób wykorzystania ich jako uniwersalnego zegara do określania długości geograficznej w dowolnym punkcie na powierzchni Ziemi.

Roboczą, kodową nazwą satelity, było GSTB-V2/A – akronim określenia Galileo System Testbed.

Główne cele umieszczenia GIOVE-A na orbicie: faktyczne wykorzystanie przydzielonych systemowi częstotliwości radiowych (wymóg nałożony w koncesji przez ITU), sprawdzenie działania rubidowego zegara satelity oraz charakterystyki orbity.

Następny satelita, GIOVE-B (GSTB-V2/B), który został wystrzelony 27 kwietnia 2008, miał na pokładzie drugi zegar, oparty na maserze wodorowym i ulepszone urządzenia nadawcze. Satelita ma wymiary ok. 2,4 × 1 × 1 m i masę 700 kg.

Pełna lista satelitów

#SatelitaNumer[23]
(imię)[24]
Data
startu (UTC)
Miejsce
startu
Rakieta nośnaNr
lotu
PRN
[25][26]
Slot
[25][26]
Stan[25]Uwagi
1GIOVE-AGSAT00012005-12-28
05:19
Bajkonur 31/6Sojuz-FG/
Fregat
P15000-015TestTestWyłączony
30 czerwca 2012
Technologiczny.
2GIOVE-BGSAT00022008-04-26
22:16
Bajkonur 31/6Sojuz-FG/
Fregat
P15000-016TestTestWyłączony
23 lipca 2012
Technologiczny
3Galileo-IOV PFMGSAT0101
(Belgia   Thijs)
2011-10-21
10:30
Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-01E11B05W użyciuUżywany do weryfikacji sygnału[27].
4Galileo-IOV FM2GSAT0102
(Bułgaria Natalia)
2011-10-21
10:30
Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-01E12B06W użyciuUżywany do weryfikacji sygnału[27].
5Galileo-IOV FM3GSAT0103
(Czechy David)
2012-10-12
18:15
Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-03E19C04W użyciuUżywany do weryfikacji sygnału[27].
6Galileo-IOV FM4GSAT0104
(Dania Sif)
2012-10-12
18:15
Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-03E20C05NiedostępnyProblemy z zasilaniem już 27 maja 2014 doprowadziły do całkowitej utraty transmisji sygnałów E5 i E6, brak również E1.[26][28]
7Galileo-FOC FM1GSAT0201
(Niemcy Doresa)
2014-08-22
12:27
Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-09E18Ext01Wyłącznie do testówWystrzelony na niewłaściwą orbitę; przesunięty w grudniu 2014.[29]
8Galileo-FOC FM2GSAT0202
(Estonia Milena)
2014-08-22
12:27
Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-09E14Ext02Wyłącznie do testówWystrzelony na niewłaściwą orbitę; przesunięty w marcu 2015.[30]
9Galileo-FOC FM3GSAT0203
(Irlandia Adam)
2015-03-27
21:46
Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-11E26B08W użyciuDostępny od 2015-12-03[25]
10Galileo-FOC FM4GSAT0204
(Grecja Anastasia)
2015-03-27
21:46
Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-11E22B03W użyciuDostępny od 2015-12-04[25]
11Galileo-FOC FM5GSAT0205
(Hiszpania Alba)
2015-09-11
02:08
Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-12E24A08W użyciuDostępny od 2016-01-28[31]
12Galileo-FOC FM6GSAT0206
(Francja Oriana)
2015-09-11
02:08
Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-12E30A05W użyciuDostępny od 2016-01-28[32]
13Galileo-FOC FM8GSAT0208
(Cypr Andriana)
2015-12-17
11:51
Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-13E08C07W użyciuDostępny od 2016-04-22[33]
14Galileo-FOC FM9GSAT0209
(Łotwa Liene)
2015-12-17
11:51
Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-13E09C02W użyciuDostępny od 2016-04-22[34]
15Galileo-FOC FM10GSAT0210
(Litwa Danielė)
2016-05-24 08:48Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-15E01A02W użyciuDostępny od 2016-12-01[35]
16Galileo-FOC FM11GSAT0211
(Luksemburg Alizée)
2016-05-24 08:48Kourou ELSSojuz-STB/
Fregat-MT
VS-15E02A06W użyciuDostępny od 2016-12-01[36]
17Galileo-FOC FM7GSAT0207
(Włochy Antonianna)
2016-11-17 13:06Kourou ELA-3Ariane 5ESVA-233E07C06W użyciuWystrzelony z wykorzystaniem zasobnika mieszczącego 4 satelity jednocześnie[37].
18Galileo-FOC FM12GSAT0212
(Węgry Lisa)
2016-11-17 13:06Kourou ELA-3Ariane 5ESVA-233E03C08W użyciu
19Galileo-FOC FM13GSAT0213
(Malta Kimberley)
2016-11-17 13:06Kourou ELA-3Ariane 5ESVA-233E04C03W użyciu
20Galileo-FOC FM14GSAT0214
(Holandia Tijmen)
2016-11-17 13:06Kourou ELA-3Ariane 5ESVA-233E05C01W użyciu
21Galileo-FOC FM15GSAT0215
(Austria Nicole)
2017-12-12 18:36Kourou ELA-3Ariane 5ESVA-240E21A03Dopuszczany do użytku
22Galileo-FOC FM16GSAT0216
(Polska Zofia)
E25A07W użyciuod 02.08.2018
23Galileo-FOC FM17GSAT0217
(Portugalia Alexandre)
E27A04W użyciuod 02.08.2018
24Galileo-FOC FM18GSAT0218
(Rumunia Irina)
E31A01W użyciuod 02.08.2018
25Galileo-FOC FM19GSAT0219
(Słowenia Tara)
2018-07-25Kourou ELA-3Ariane 5ESVA-244E36B04testowany
Planowane starty
26Galileo-FOC FM20GSAT0220
(Słowacja Samuel)
2018-07-25Kourou ELA-3Ariane 5ES
27Galileo-FOC FM21GSAT0221
(Finlandia Anna)
2018-07-25Kourou ELA-3Ariane 5ES
28Galileo-FOC FM22GSAT0222
(Szwecja Ellen)
2018-07-25Kourou ELA-3Ariane 5ES
29Galileo-FOC FM23GSAT0223
(Wielka Brytania Patrick)
2020+Kourou ELA-4Ariane 62
Cyt. za: Gunter’s Space Page[38][39]

Segment naziemny

W jego skład wchodzą dwa niezależne segmenty: naziemny segment kontroli satelitów GCS (Ground Control System) mający kontrolować stan techniczny satelitów i uzupełniać braki w konfiguracji satelitów oraz naziemny system kontroli funkcjonowania całego systemu GMS (Galileo Mission System). W skład segmentu GCS wchodzi pięć stacji sterujących zapewniających ciągłą kontrolę i dwukierunkową łączność ze wszystkimi satelitami systemu. Segment GSS jest zbudowany z kilkudziesięciu stacji śledzących GSS (Ground Sensor Station) rozmieszczonych na całym świecie, co pozwoli na nieustanną obserwację wszystkich satelitów[40]. Zgromadzone dane są przekazywane do stacji kontrolnych GCC (ang. Galileo Control Center), gdzie następuje ich analiza i na tej podstawie jest generowana depesza nawigacyjna przekazywana do satelitów za pośrednictwem 10 stacji ULS (ang. Up-Link Station).

Korzyści dla gospodarki

Systemy nawigacji satelitarnej są wykorzystywane w wielu dziedzinach gospodarki, w tym do monitoringu sieci energetycznych, logistyce, zarządzaniu ruchem lotniczym czy ratownictwie. Szacuje się, że 6–7% europejskiego PKB zależy od zastosowań nawigacji satelitarnej. Rynek samych technologii satelitarnych wart jest 124 miliardy euro. Dzięki systemowi Galileo, do 2020 roku ma wzrosnąć do 250 miliardów euro[41].

Zobacz też

Przypisy

  1. Galileo begins serving the globe. Europejska Agencja Kosmiczna, 2016-12-05. (ang.).
  2. Europejski system nawigacji satelitarnej Galileo wystartuje już jutro, „Komputer Świat” [dostęp 2016-12-14].
  3. Galileo ma problem z zegarami. Co dalej z rozbudową europejskiego systemu nawigacji satelitarnej? [dostęp 2017-04-09].
  4. a b Krzysztof Sośnica i inni, Validation of Galileo orbits using SLR with a focus on satellites launched into incorrect orbital planes, „Journal of Geodesy”, 92 (2), 2018, s. 131–148, DOI10.1007/s00190-017-1050-x, ISSN 0949-7714 [dostęp 2022-01-28] (ang.).
  5. Tomasz Hadas, Kamil Kazmierski, Krzysztof Sośnica, Performance of Galileo-only dual-frequency absolute positioning using the fully serviceable Galileo constellation, „GPS Solutions”, 23 (4), 2019, s. 108, DOI10.1007/s10291-019-0900-9, ISSN 1080-5370 [dostęp 2022-01-28] (ang.).
  6. Sławomir Kosieliński: Orientuj się na kosmos. Computerworld, 2006.
  7. Galileo ma duże problemy. IDG, 2007.
  8. Europejski Trybunał Obrachunkowy kwestionuje projekt Galileo. Heise, 3 lipca 2009. [dostęp 2009-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 lipca 2009)].
  9. Special Report on the management of the Galileo programme’s development and validation phase. Trybunał Obrachunkowy. [dostęp 2009-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-28)].
  10. Koniec konfliktu między Compassem i Galileo? – Geoforum, 25 sierpnia 2009 r.
  11. Komisja Europejska tnie zamówienia na Galileo – Geoforum, 20 października 2009 r.
  12. Galileo wciąż uziemiony. Computerworld, 2010.
  13. První družice systému Galileo jsou na oběžné dráze. Zbývá jen krok. iDNES, 21 października 2011.
  14. Keeping up the Arianespace launcher family pace: Soyuz orbits two Galileo satellites. Arianespace, 12 października 2012.
  15. PAP: Europejska Agencja Kosmiczna wystrzeliła kolejne satelity systemu Galileo. Nauka w Polsce (PAP), 2012-10-16. [dostęp 2015-09-15]. (pol.).
  16. Krzysztof Kanawka: Nieudany start satelitów Galileo FOC-1 i FOC-2. Kosmonauta.net, 2014-08-23. [dostęp 2014-08-25]. (pol.).
  17. Krzysztof Czart: Kolejne dwa satelity systemu Galileo na orbicie. [dostęp 2015-09-15]. (pol.).
  18. JK: Już 10 satelitów Galileo na orbicie. geoforum.pl, 11 września 2015. [dostęp 2015-09-15].
  19. Krzysztof Kanawka: Galileo FOC-5 i FOC-6 na orbicie. Kosmonauta.net, 2015-09-11. [dostęp 2015-09-15]. (pol.).
  20. Testing of Galileo satellite navigation system can begin. europa.eu, 13 października 2012.
  21. RMF FM., Galileo już zlokalizowany. Od jutra oficjalnie działa [dostęp 2016-12-15].
  22. a b What is Galileo?. ESA. [dostęp 2016-12-18]. (ang.).
  23. Orbital and Technical Parameters. European GNSS Service Centre, 2015-06-01. [dostęp 2015-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-26)].
  24. The history of Galileo. [dostęp 2016-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-23)].
  25. a b c d e Constellation Information – European GNSS Service Centre. European GNSS Service Centre, 24 września 2015. [dostęp 2015-09-24].
  26. a b c The Almanac: GPS World. GPS World, styczeń 2015. [dostęp 2015-01-14].
  27. a b c Galileo IOV Factsheet. ESA, 2013-02-15. [dostęp 2015-07-29].
  28. Notice Advisory to Galileo Users (NAGU) 2014014. European GNSS Service Centre, 2014-05-02. [dostęp 2015-09-14]. Cytat: „Galileo Satellite GSAT0104 (all signals) is unavailable since 2014-05-27 beginning 12:30 UTC until further notice.”
  29. Galileo satellite recovered and transmitting navigation signals. ESA, 2014-12-03. [dostęp 2014-12-08].
  30. Sixth Galileo Satellite reaches corrected orbit. ESA, 2015-03-13. [dostęp 2015-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-23)].
  31. Notice advisory to Galileo users (NAGU) 2016002. GSA. [dostęp 2016-01-30].
  32. Notice advisory to Galileo users (NAGU) 2016001. GSA. [dostęp 2016-01-30].
  33. NOTICE ADVISORY TO GALILEO USERS (NAGU). www.gsc-europa.eu. [dostęp 2016-04-27].
  34. NOTICE ADVISORY TO GALILEO USERS (NAGU). www.gsc-europa.eu. [dostęp 2016-04-27].
  35. NOTICE ADVISORY TO GALILEO USERS (NAGU) 2016055 | European GNSS Service Centre. www.gsc-europa.eu. [dostęp 2016-12-06].
  36. NOTICE ADVISORY TO GALILEO USERS (NAGU) 2016056 | European GNSS Service Centre. www.gsc-europa.eu. [dostęp 2016-12-06].
  37. Ariane 5: Accommodating Galileo. myinternalreferral.com, 17 maja 2014. [dostęp 2015-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 lipca 2015)]. Cytat: „First of all, we are having to design a new dispenser to accommodate the four satellites in the best way possible, optimising the way the loads transmitted by the launcher are filtered out,” explains Marie-Paule Gense, head of development programmes for the Ariane 5 ECA and ES versions at Les Mureaux. „Nothing similar exists in this configuration.”
  38. Gunter Dirk Krebs: Galileo-IOV PFM, FM2, FM3, FM4. Gunter’s Space Page, 2014-07-31. [dostęp 2015-07-29].
  39. Gunter Dirk Krebs: Galileo 5, ..., 26 (Galileo-FOC FM1, ..., FM22). Gunter’s Space Page, 2015-03-27. [dostęp 2015-07-29].
  40. Galileo - The PRS (Public Regulated Service) Brochure, [w:] Brochures and leaflets – Satellite navigation – Enterprise and Industry [pdf], ec.europa.eu [dostęp 2022-01-28] [zarchiwizowane 2015-05-03].
  41. Galileo will boost economy and make life of citizens easier. europa.eu, 21 października 2011.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of India.svg
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Galileo satellites configuration.jpg
Obraz przedstawia konfigurację satelitów systemu GALILEO w kosmosie względem Ziemi
Galileo launch on Soyuz, 21 Oct 2011 (6266227357).jpg
(c) Thilo Kranz/DLR, CC BY 2.0
Start misji Soyuz VS01 z satelitami Galileo, 21 października 2011, z kompleksy ELS w Gujańskim Centrum Kosmicznym.
Zwolnienie ramion podtrzymujących rakietę. Jedna z czterech wysokich wierz odgromowych jest widoczna po lewej, oraz krótsze wierze oświetleniowe są widoczne przy prawej i lewej krawędzi zdjęcia. Sublimujący lód z rakiety jest rozwiewany przez wiatr. Duża chmura z prawej to gazy wylotowe z rakiety.
Galileo satellite in LEAF for acoustic testing ESA295941.jpg
(c) ESA-Anneke Le Floc'h, CC BY-SA 3.0 igo
The first Galileo Full Operational Capability satellite, the Proto-Flight Model, in full flight configuration for acoustic testing in ESTEC's Large European Acoustic Facility, LEAF on 11 July 2013. One of the sound horns of the LEAF is seen reflected in the satellite's folded-up solar arrays. 
GalileoSatModel.jpg
Autor: Pouyana, Licencja: CC BY-SA 3.0
Galileo Satellite Model hanging on the roof of Galileo Control Center in GSOC
Galileo - Wolfowitz - Letter.png
Letter from Paul Wolfowitz to EU ministers, calling for abandonment of the Galileo GNSS