Galina Ustwolska

Galina Ustwolska
Гали́на Ива́новна Уство́льская
Imię i nazwisko

Galina Iwanowna Ustwolska

Data i miejsce urodzenia

17 czerwca 1919
Piotrogród

Pochodzenie

rosyjskie

Data i miejsce śmierci

22 grudnia 2006
Petersburg

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna

Zawód

kompozytor, pedagog

Strona internetowa

Galina Iwanowna Ustwolska (ros. Гали́на Ива́новна Уство́льская; ur. 17 czerwca 1919 w Piotrogrodzie, zm. 22 grudnia 2006 w Petersburgu)[1][2] – rosyjska kompozytorka i pedagog.

Życiorys

W latach 1937–1939 uczyła się w szkole muzycznej przy Konserwatorium w Leningradzie. W 1939 rozpoczęła studia kompozytorskie w tymże konserwatorium pod kierunkiem Dmitrija Szostakowicza[1] i Maksimiliana Sztajnberga[2], które przerwała z powodu wojny, a następnie kontynuowała w latach 1945–1947[1][2][3].

W 1947 podjęła studia podyplomowe, które ukończyła w 1950[1][2]. Równocześnie, do 1975[2] (lub 1977[1]) prowadziła klasę kompozycji w macierzystej Alma Mater[1][2][3]. Na jej zajęcia chętnie uczęszczali najbardziej uzdolnieni uczniowie, wśród których byli kompozytorzy Siergiej Baniewicz i Boris Tiszczenko[2].

Na zainteresowanie muzyką Ustwolskiej istotny wpływ miały koncerty poświęcone jej muzyce, towarzyszące festiwalom w Heidelbergu (1988) oraz w Amsterdamie i Kolonii (I poł. lat 90.)[4]. W Polsce po raz pierwszy zaprezentowano jej muzykę w 1962 na festiwalu Warszawska Jesień[1].

W 1993 otrzymała tytuł Zasłużonego Działacza Sztuk Federacji Rosyjskiej[5].

Twórczość

We wczesnych utworach Ustwolskiej widoczny jest neoklasycystyczny wpływ Szostakowicza (w Koncercie na fortepian, 1946), który zostaje jednak dość szybko zastąpiony szorstkim patetyzmem w tragicznym stylu Musorgskiego czy Mahlera[2]. W dojrzałym okresie jej twórczości prym wiedzie silny, ascetyczny styl z radykalnymi środkami kompozycyjnymi, nie mieszczący się w głównym nurcie życia muzycznego. Władze radzieckie uznały, że utwory Ustwolskiej, mimo że niekomunikatywne, surowe i hermetyczne, nie są jednak awangardowe, zatem nie zostały potępione[1][2].

Ustwolska tworzyła muzykę głęboką, emocjonalną, pełną napięć i kontrastów (szczególnie dynamicznych od ppppp do fffff), a przy tym – jak to sama określiła – „duchową w swojej naturze”. Szostakowicz tak zachwycał się muzyką Ustwolskiej, że włączył niektóre z jej pomysłów do swoich dzieł; na przykład drugi temat finału jej Trio na klarnet, skrzypce i fortepian (1949) pojawia się w jego V Kwartecie smyczkowym op. 92 oraz w Suicie op. 145 (nr 11, Bessmiertije)[2].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[1][3][6])

  • Koncert na fortepian, orkiestrę smyczkową i kotły (1946)
  • Sonata nr 1 na fortepian (1947)
  • Son Stiepana Razina, bylina na bas i orkiestrę (1949)
  • Trio na klarnet, skrzypce i fortepian (1949); wyk. pol. Warszawska Jesień (2004)
  • Oktet na 2 oboje 4 skrzypiec, kotły i fortepian (1949–1950); wyk. pol. Warszawska Jesień (1990)
  • Sonata nr 2 na fortepian (1949)
  • Suita Pionierskaja (1950)
  • Sonata nr 3 na fortepian (1952)
  • Sonata na skrzypce (1952); wyk. pol. Warszawska Jesień (1962)
  • 12 preludiów na fortepian (1953)
  • Symfonia nr 1 na orkiestrę, 2 głosy chłopięce solo, chór chłopięcy; słowa: G. Rodari (1955); wyk. pol. Warszawska Jesień (2001)
  • Sonata nr 4 na fortepian (1957)
  • Poemat symfoniczny Podwig gieroja (1957)
  • Poemat symfoniczny Ogni w stiepi (1958)
  • Bolszoj duet na eiolonvxrl i fortepian (1959); wyk. pol. Warszawska Jesień (1986)
  • Duet na skrzypce i fortepian (1964); wyk. pol. Warszawska Jesień (1991)
  • Kompozycja nr 1 Dona Nobis Pacem na flet piccolo, tubę i fortepian (1970–1971)
  • Kompozycja nr 2 Dies Irae na 8 kontrabasów, perkusję i fortepian (1972–1973)
  • Kompozycja nr 3 Benedictus, Qui Venit na 4 flety, 4 fagoty i fortepian (1974–1975)
  • Symfonia nr 2 Istinnaja wiecznaja błogost na chłopięcego spikera i orkiestrę; słowa: Hermannus Contractus (1979); wyk. pol. Warszawska Jesień (2001)
  • Symfonia nr 3 Iisusie, Miessija, spasi nas! na chłopięcego spikera i orkiestrę; słowa: Hermannus Contractus (1983); wyk. pol. Warszawska Jesień (2001)
  • Symfonia nr 4 Molitwa na alt, trąbkę, tam-tam i fortepian; słowa: Hermannus Contractus (1985–1987); wyk. pol. Warszawska Jesień (2001)
  • Sonata nr 5 na fortepian (1986); wyk. pol. Warszawska Jesień (1991)
  • Sonata nr 6 na fortepian (1988)
  • Symfonia nr 5 Amen na chłopięcego spikera, obój, trąbkę, tubę, skrzypce i perkusję (1989–1990); wyk. pol. Warszawska Jesień (2001)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Janicka-Słysz 2009 ↓, s. 200.
  2. ↑ a b c d e f g h i j Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Lyudmila Kovnatskaya: Ustvol′skaya, Galina Ivanovna. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2019-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-23)]. via Oxford University Press. (ang.).
  3. ↑ a b c Chodkowski 1995 ↓, s. 924.
  4. ↑ Galina Ustwolska. [w:] Warszawska Jesień [on-line]. [dostęp 2019-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-22)]. (pol.).
  5. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 18.12.1993 г. № 2187. kremlin.ru. [dostęp 2020-04-12]. (ros.).
  6. ↑ Sikorski 2004 ↓.

Bibliografia

  • Małgorzata Janicka-Słysz: Ustwolska Galina Iwanowna. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 11: T–V część biograficzna. Kraków: PWM, 2009, s. 200. ISBN 978-83-224-0905-3. (pol.).
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
  • Hans Sikorski: Ustvol'skaya, Galina Ivanovna. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. U. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Closed Access logo alternative.svg
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.