Galina Wiszniewska

Galina Wiszniewska
Галина Павловна Вишневская
Ilustracja
Galina Wiszniewska w 2008 roku
Imię i nazwisko

Galina Pawłowna Wiszniewskaja (z domu Iwanowa)

Data i miejsce urodzenia

25 października 1926
Leningrad, ZSRR

Data i miejsce śmierci

11 grudnia 2012
Moskwa

Typ głosu

sopran

Gatunki

opera, operetka

Zawód

śpiewaczka, aktorka

Aktywność

1944–2007

Powiązania

Teatr Bolszoj

Współpracownicy
Mstisław Rostropowicz
Odznaczenia
Ludowy Artysta ZSRR Ludowy Artysta RFSRR Zasłużony Artysta RFSRR
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy Order „Za zasługi dla Ojczyzny” III klasy Order Lenina Medal „Za obronę Leningradu” Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Strona internetowa
Z mężem Mstisławem Rostropowiczem w 1975 roku

Galina Pawłowna Wiszniewska (ros. Галина Павловна Вишневская; ur. 25 października 1926 w Leningradzie, zm. 11 grudnia 2012 w Moskwie) – radziecka i rosyjska śpiewaczka operowa, operetkowa i aktorka.

Życiorys

Galina Wiszniewska urodziła się w Leningradzie jako Galina Pawłowna Iwanowa. Ojciec – Rosjanin, matka – pół Polka, pół Cyganka, o czym sama pisze we wspomnieniach. Niemal całe dzieciństwo spędziła w Kronsztadzie. W czasie wojny, jako jedyna z całej rodziny przeżyła blokadę Leningradu. W wieku 16 lat służyła w leningradzkich oddziałach OPL. Wojna spowodowała, że uzyskała tylko wykształcenie podstawowe – edukację zakończyła na siedmiu klasach[1].

Obdarzona wyjątkowym głosem, w 1944 roku została przyjęta do chóru Leningradzkiego Teatru Komedii Muzycznej, gdzie wkrótce zaczęła wykonywać partie solowe. Nazwisko Wiszniewska przyjęła i zachowała po pierwszym mężu – Gieorgiju Wiszniewskim – marynarzu floty wojennej, z którym rozwiodła się po zaledwie dwóch miesiącach małżeństwa. Po raz drugi wyszła za mąż za Marka Rubina – dyrektora teatru operetki, w którym śpiewała. W latach 1951–1952, po opuszczeniu operetki, brała lekcje śpiewu u Wiery Gariny. W roku 1952 przeszła przez eliminacje do grupy stażystów Teatru Bolszoj – została przyjęta pomimo braku ukończonego konserwatorium muzycznego.

Szybko zdobyła sobie uznanie i na deskach tego teatru przez następne lata jako jego primadonna zaśpiewała ponad 30 partii solowych. Występowała na najsłynniejszych scenach operowych świata i z najsłynniejszymi dyrygentami XX wieku, m.in.: Herbertem von Karajanem, Otto Klempererem, Igorem Markevitchem, Krzysztofem Pendereckim, Hermannem Abendrothem i oczywiście swoim mężem Mstisławem Rostropowiczem z którym tworzyła sceniczny duet przez blisko 30 lat (początkowo jako z pianistą, a później jako z dyrygentem). Partnerowała m.in.: Plácido Domingo, Dietrichowi Fischer-Dieskau, Nicolai Geddzie, Franco Corelli i Birgit Nilsson.

Wielu kompozytorów pisało swoje dzieła specjalnie dla niej (m.in. Dmitrij Szostakowicz, Benjamin Britten). W 1996 roku Marcel Landowski napisał operę Galina, która oparta została na losach artystki. Anna Achmatowa, po usłyszeniu jej głosu, poświęciła jej jeden ze swoich wierszy (Żenskij gołos). W roku 1955, po zaledwie czterech dniach znajomości, wyszła za mąż (po raz trzeci) za dyrygenta Mstisława Rostropowicza, z którym w udanym związku przeżyła ponad pół wieku. Wraz z nim w 1974 roku została zmuszona do opuszczenia ZSRR za poparcie udzielone dysydentowi Aleksandrowi Sołżenicynowi[2]. Obydwoje żyli w USA i we Francji oraz podróżowali, utrzymując się ze spektakli wystawianych w największych teatrach i salach operowych świata. W 1978 roku zostali decyzją prezydium Rady Najwyższej ZSRR pozbawieni radzieckiego obywatelstwa oraz wszelkich odznaczeń i nagród. W 1990 roku decyzję tę anulowano, dzięki czemu Wiszniewska triumfalnie powróciła do ZSRR. Przywrócono jej wszystkie tytuły oraz mianowano profesorem honorowym Konserwatorium Moskiewskiego. Było to już jednak po jej oficjalnym rozstaniu ze sceną operową w 1982 roku[2].

W Rosji rozpoczęła występy jako aktorka dramatyczna na scenie MChAT-u. Zagrała również główne role w dwóch filmach: Prowincjonalny benefis z 1993 i Aleksandra z 2007 roku. W 2002 roku została szefową założonego przez siebie w Moskwie Centrum Śpiewu Operowego Galiny Wiszniewskiej. W 2006 roku objęła funkcję przewodniczącej jury Międzynarodowego Otwartego Konkursu Artystów Operowych Galiny Wiszniewskiej. W 1984 roku wydała w Stanach Zjednoczonych w języku angielskim swoją autobiografię, która po roku 1991 została przetłumaczona na kilka języków, w tym również i na polski (Galina. Historia mojego życia)[3]. Nagrała wiele płyt. Królowie i prezydenci składali jej swe hołdy. Jak napisała jedna z polskich autorek, została „gwiazdą” nie tylko na ziemi, ale i na niebie – planetoidę nr 4919 w Układzie Słonecznym nazwano na jej cześć – (4919) Vishnevskaya.

Premiery sceniczne

RokDziełoPartiaScena
1953Eugeniusz OnieginTatianaTeatr Bolszoj
1954FidelioLeonoraTeatr Bolszoj
1955ŚnieżkaKupawaTeatr Bolszoj
1957IX symfonia Beethovenawokal
1957Poskromienie złośnicyKatarzynaTeatr Bolszoj
1957Wesele FigaraCherubinTeatr Bolszoj
1957Madame ButterflyMadame ButterflyTeatr Bolszoj
1958AidaAidaTeatr Bolszoj
1958Requiem VerdiegowokalMoskiewska Filharmonia Państwowa
1959Dama pikowaLizaTeatr Bolszoj
1959Wojna i pokójNataszaTeatr Bolszoj
1961Satyry Szostakowiczawokal
1962FalstaffAlicja FordTeatr Bolszoj
1962FaustMałgorzataTeatr Bolszoj
1962Kamienny gośćDonna AnnaTeatr Bolszoj
1962Missa Solemnis BeethovenawokalEdynburg
1962Pieśni i tańce śmierci Musorgskiegowokal
1962Los człowiekaZinkaTeatr Bolszoj
1963Requiem wojenne BrittenawokalLondyn
1963II symfonia MahlerawokalWiedeń
1964La TraviataViolettaTeatr Bolszoj
1964TurandotLiuLa Scala
1964PaździernikMarynaTeatr Bolszoj
1965Głos ludzkikobieta telefonującaTeatr Bolszoj
1965Echo poety Brittenawokal
1965IV symfonia Mahlerawokal
1967Pieśni Szostakowicza do wierszy Aleksandra Błokawokal
1969XIV symfonia Szostakowiczawokal
1969OtelloDesdemonaKonserwatorium Moskiewskie
1970Semen KotkoZofiaTeatr Bolszoj
1970Carska niewiastaMarfaTeatr Bolszoj
1971ToscaFloria ToscaTeatr Bolszoj
1972Pieśni Bez słońca MusorgskiegowokalMoskiewska Filharmonia Państwowa
1973Francesca da RiminiFrancescaTeatr Bolszoj
1974GraczPolinaTeatr Bolszoj
1976MakbetLady MakbetEdynburg
1979Un enfant appelle LandowskiegowokalWaszyngton
1981Te Deum PendereckiegowokalWaszyngton
1983La Prison LandowskiegowokalAix-en-Provence
1984Requiem PendereckiegowokalWaszyngton

Nagrody, tytuły i odznaczenia

Filmografia

  • 1966 – Katierina Izmajłowa;
  • 1993 – Prowincjonalny benefis
  • 2007 – Aleksandra (ros. Александра).

Przypisy

  1. Rakowa...
  2. a b Olga Deszko: Miłość do Rosji – to siła potężna. [w:] Biuletyn OKMO „Trubadur”, Nr 3(16)/2000 [on-line]. lipiec-wrzesień 2000. [dostęp 2011-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-05-02)]. (pol.).
  3. Olga Deszko: Polskie spotkania z Galiną Wiszniewską. [w:] Biuletyn OKMO „Trubadur”, Nr 1(18)/2001 [on-line]. styczeń-marzec 2001. [dostęp 2011-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-27)]. (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

People Artist of the USSR1.jpg
Знак «Народный артист СССР». Изображение с удостоверения к знаку.
RSFSR Nar artist.png
Знак «Народный артист РСФСР»
Order of Lenin Ribbon Bar.svg
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
Mstislav Rostropovich and Galina Vishnevskaya NYWTS cropped.jpg
Mstislav Rostropovich, half-length portrait, with Bolshoi opera star Galina Vishnevskaya / World-Telegram & Sun photo by Stanley Wolfson.
Defleningrad.png
Ribbon to the Soviet Medal for the Defense of Leningrad
Orden for Service III.png
Ribbon bar of Order of Merit Before the Fatherland 3st
MEDAL-ARTIST RF.jpg
Autor: Ю. Чернавский, Licencja: CC BY-SA 3.0
Medal Narodowy Artysta RFSRR
Ordre des Arts et des Lettres Officier ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .