Gamma Ceti
| γ Cet | |||||||||||||||||
 Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | Wieloryb | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja | 02h 43m 18,039s[1] | ||||||||||||||||
| Deklinacja | +03° 14′ 08,94″[1] | ||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | 0,04097 ± 0,00063[1]″ | ||||||||||||||||
| Odległość | 79,6 ± 1,2 ly 24,41 ± 0,38 pc | ||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | 3,47[1]m | ||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | −146,10 ± 0,71[1] mas/rok | ||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) | −146,12 ± 0,55[1] mas/rok | ||||||||||||||||
| Prędkość radialna | −4,90 ± 0,90[1] km/s | ||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | karły | ||||||||||||||||
| Typ widmowy | A2 Vn / F4 V[1] | ||||||||||||||||
| Masa | ~2 / 1,3 M☉[2] | ||||||||||||||||
| Temperatura | 8700[2] / ? K | ||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Gamma Ceti (Kaffaljidhma, γ Cet) – gwiazda w konstelacji Wieloryba, w odległości ok. 80 lat świetlnych od Słońca.
Nazwa
Gwiazda nosi tradycyjną nazwę Kaffaljidhma, która wywodzi się z języka arabskiego. Wyrażenie الكف الجذماء Al Kaff al Jidhmah oznacza „część dłoni” i wywodzi się z arabskiego wyobrażenia ręki umalowanej henną (główną częścią był gwiazdozbiór Kasjopei). Pierwotnie odnosiło się do asteryzmu złożonego z gwiazd α, γ, δ, λ, μ, ξ¹ i ξ² Ceti, później było stosowane do gwiazdy Alfa Ceti (Menkar), a współcześnie odnosi się wyłącznie do Gamma Ceti[2][3]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zatwierdziła użycie nazwy Kaffaljidhma dla określenia tej gwiazdy[4].
Właściwości fizyczne
Jest to układ podwójny, złożony z gwiazd o jasnościach 3,540[5] i 6,119m[6] (jasność całego układu wynosi 3,47m[1]). Na sferze niebieskiej są one odległe od siebie o 2,9 sekundy kątowej[7]. Krążą wokół wspólnego środka masy, dzieli je odległość co najmniej 70 au, a okres orbitalny to ponad 320 lat[2].
Składnik A jest białą gwiazdą ciągu głównego o typie widmowym A2[1]. Świeci 19 razy jaśniej od Słońca, jest też od niego około dwukrotnie masywniejszy. Temperatura jego powierzchni to ok. 8700 K[2]. Składnik B o typie widmowym F jest chłodniejszy, jego jasność przewyższa słoneczną 1,6 raza, a masa 1,3 raza. Gwiazdy te w przyszłości skończą życie jako para białych karłów[2].
W odległości co najmniej 21 000 au od tego układu znajduje się trzecia, mniejsza gwiazda typu widmowego K5 o jasności 10,1m, która charakteryzuje się identycznym ruchem własnym, czyli prawdopodobnie jest związana grawitacyjnie z tym układem. Ze względu na znaczną odległość w przyszłości perturbacje ze strony innych gwiazd mogą oddzielić ją od centralnej pary[2].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j Gamma Ceti w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g Jim Kaler: KAFFALJIDHMA (Gamma Ceti) (ang.). STARS. [dostęp 2017-02-16].
- ↑ Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 197.
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2018-12-03].
- ↑ Gamma Ceti A w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Gamma Ceti B w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Kaffaljidhma (ang.). Alcyone ephemeris. [dostęp 2017-02-16].
Media użyte na tej stronie
Autor: Szczureq, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gwiazdozbiór Wieloryba. Mapa została stworzona przy pomocy programu PP3 autorstwa Torstena Brongera. Wersję wektorową stworzył Szczureq według wzoru z wersji rastrowej, której autorem jest BlueShade.