Gancarz
 Zimowy widok od strony Ponikwi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość | 798 lub 802[1] m n.p.m. |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 49°48′38,1″N 19°25′21,2″E/49,810583 19,422556 | |
Gancarz (798 m) – szczyt we wschodniej części Beskidu Małego. Znajduje się w północno-zachodnim grzbiecie Gronia Jana Pawła II w Beskidzie Małym, pomiędzy Czubą a Czołem. Północne stoki Gancarza opadają do doliny Rzyczanki, natomiast w północno-wschodnim kierunku odchodzi od Gancarza boczny grzbiet oddzielający dolinę Choczenki od doliny Ponikiewki. Mający trzy grzbiety Gancarz wznosi się więc nad trzema miejscowościami i trzema dolinami: Rzyki w dolinie Rzyczanki, Kaczyna w dolinie Choczenki i Ponikiew w dolinie Ponikiewki[2][3].
Aleksy Siemionow, autor opracowania Ziemia Wadowicka uważa, że nazwa góry pochodzić może od nazwiska Gancarz, bowiem w 1712 r. w Koszarawie mieszkali zarębnicy: Walek Gancarz, Bartek Gancarz, Tomek Gancarz i komornik Szymon Gancarz[4].
Obecnie Gancarz jest całkowicie porośnięty lasem, dawniej jednak był znacznie bardziej bezleśny. Kazimierz Sosnowski w swoim „Przewodniku po Beskidach Zachodnich” pisze, że jego szczyt był doskonałym punktem widokowym i z tego powodu licznie był odwiedzany przez turystów. Uznawany był za wygasły wulkan[4].
W 1900 r. Jakub Sikora, gospodarz wsi Chocznia postawił na Gancarzu drewniany krzyż, który jednak z czasem uległ zbutwieniu. W 1931 roku zastąpiono go metalowym o wysokości 636 cm. Obecnie do krzyża tego raz w roku, z okazji Święta Podwyższenia Krzyża (we wrześniu) mieszkańcy okolicznych miejscowości urządzają religijną pielgrzymkę, a przy krzyżu na polowym ołtarzu odbywa się msza[4]. Wzdłuż szlaku turystycznego ustawione są stacje drogi krzyżowej, a ostatni, stromy odcinek od Czuby na szczyt Gancarza miejscowi nazywają Golgotą. Na północnym stoku dokonano niewielkiej wycinki, dzięki czemu spod krzyża jest widok na położoną w dole miejscowość Kaczyna.
- Szlaki turystyczne
Andrychów – Pańska Góra – Czuby – Przełęcz Biadasowska – Wapienica – Przykraźń – skrzyżowanie Panienka – Susfatowa Góra – Przełęcz Kaczyńska – Narożnik – przełęcz Sosina – Czuba – Gancarz – Czoło – Przełęcz pod Gancarzem – Groń Jana Pawła II[3]
Przypisy
- ↑ Gancarz Beskid Mały - Serwis internetowy Beskidu Małego. [dostęp 2022-08-19].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2015-04-01].
- ↑ a b Beskid Mały. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass. ISBN 978-83-7605-329-5.
- ↑ a b c Zbigniew Kubień. Gancarz – "Wygasły wulkan" krzyżem zwieńczony. [dostęp 2015-08-15].
 Krzyż na Gancarzu | .jpg) Widok z Gancarza |
Media użyte na tej stronie
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Zielony szlak turystyczny.
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E