Gankowa Przełęcz

Gankowa Przełęcz
Ilustracja
Widok od południowej strony
Państwo Słowacja
Wysokośćok. 2388 m n.p.m.
PasmoKarpaty, Tatry Wysokie
Sąsiednie szczytyGanek, Rumanowy Szczyt
Data zdobycia7 lipca 1877
Pierwsze wejścieL. Świerz, J. Wala
Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gankowa Przełęcz”
Ziemia49°10′28,3″N 20°06′15,9″E/49,174528 20,104417
Gankowa Przełęcz od północy

Gankowa Przełęcz (słow. Ganková štrbina, Štrbina Ganku, niem. Ganekscharte, węg. Ganek-rés, ok. 2388 m n.p.m.) – przełęcz w głównej grani Tatr, pomiędzy Gankiem (Gánok, 2462 m) a północno-zachodnim wierzchołkiem Rumanowego Szczytu (Rumanov štít, 2428 m)[1].

Jest to szeroka przełęcz o dwóch siodłach rozdzielonych małą kopką. Przejście między nimi jest łatwe. Minimalnie niższe jest siodło północno-zachodnie. Do Dolinki Rumanowej z obydwu siodełek opadają żlebki łączące się około 50 m poniżej grani. Poniżej ich miejsca połączenia jest mało strome piarżysko i Rumanowa Ławka. Dolna część ściany poniżej Rumanowej Ławki jest skalista, stroma i są w niej dwa żleby rozdzielone szeroką grzędą. Lewy jest przedłużeniem żlebków spod siodełek przełęczy. Jest wąski, ma charakter komina i są w nim dwa progi. Prawy żleb jest szerszy, mniej stromy, a le jego boczne ściany są strome. Około 30 m poniżej Rumanowej Ławki jest w nim urwisty próg przecięty wąskim kominem. Powyżej Rumanowej Ławki przekształca się w depresję podchodząca pod przełączkę między zachodnim i środkowym wierzchołkiem Rumanowego Szczytu[2].

Do Doliny Kaczej z Gankowej Przełęczy opada olbrzymia depresja o deniwelacji około 600 m. Jej środkowa część to Żleb Stanisławskiego[2].

Nazwa przełęczy pochodzi od sąsiedniego szczytu Ganku[1].

Taternictwo

Na Gankowej Przełęczy

Najłatwiejsze wejście na Gankową przełęcz jest z Dolinki Rumanowej (droga nr 2)[2].

Pierwsze wejścia na przełęcz
Historia

Ze Żlebem Stanisławskiego i jego okolicami wiążą się trzy dramatyczne taternickie wydarzenia. Opisał je w trzech opowiadaniach Wawrzyniec Żuławski w „Tragediach tatrzańskich”:

  • w czasie próby pierwszego zimowego przejścia Północno-wschodniego Filara Ganku z wycieńczenia zmarł słynny taternik Wincenty Birkenmajer („Śmierć Birkenmajera”). Przypadek ten taternicy nazywają błędem Birkenmajera;
  • tragiczny koniec zespołu Andrzej Nunberg-Jerzy Woźniak („W ścianach Rumanowego i Ganku”);
  • dramatyczna, ale szczęśliwie zakończona wyprawa Ruth Hale, Witolda Henryka Paryskiego i Ludwika Januszewicza w sierpniu 1937 r. („Gdy Tatry ogarnie powódź”)[2].
Drogi wspinaczkowe
  1. Północno-wschodnią depresją (Żlebem Stanisławskiego); V w skali tatrzańskiej, czas przejścia 7 godz.
  2. Z Dolinki Rumanowej przez Rumanową Ławkę; 0, 45 min
  3. Wprost z Dolinki Rumanowej prawym żlebem; 0+, 30 min
  4. Wprost z Dolinki Rumanowej (Ponura afera); IV+, 2 godz.[2]

Przypisy

  1. a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  2. a b c d e f Władysław Cywiński, Ganek, t. 16, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2011, ISBN 83-7104-011-3.
  3. Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IX. Rumanowa Przełęcz – Wschodnie Żelazne Wrota, Warszawa: Sport i Turystyka, 1962.

Media użyte na tej stronie

Mountain pass 12x12 ne.svg
oriented mountain pass symbol : n ne e se
Gankowa Przełęcz G2017.jpg
Autor: Adam Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gankowa Przełęcz
Żłobisty Rumanowy T33.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok ze stoków Przełęczy pod Osterwą
Dolina Kacza T40.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Doliny Litworowej