Gardenia tahitańska

Gardenia tahitańska
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

marzanowate

Rodzaj

gardenia

Gatunek

gardenia tahitańska

Nazwa systematyczna
Gardenia taitensis DC.[3]
Prodr. 4:380. 1830
Samolot z logo Air Tahiti Nui

Gardenia tahitańska (Gardenia taitensis DC.) – gatunek rośliny z rodziny marzanowatych. Występuje na wyspach południowego Pacyfiku. Narodowy kwiat Tahiti, gdzie znany jest jako tiare tahiti (język tahitański: "kwiat Tahiti"). Kwiat gardenii stanowi godło zarówno Tahiti, jak i Wysp Cooka, znajduje się także w logo tahitańskich linii lotniczych Air Tahiti Nui. Pierwszy opis botaniczny tego gatunku sporządził Georg Forster, przyrodnik biorący udział w drugiej wyprawie Jamesa Cooka. Roślina znajduje zastosowanie ze względu na swe walory ozdobne, jak i kosmetyczne.

Morfologia i biologia

Pokrój
Zimozielony krzew.
Liście
Naprzeciwległe, krótkoogonkowe, odwrotnie jajowate i całobrzegie.
Kwiaty
Wyróżniają się okazałą koroną z sześciu (do ośmiu, rzadko nawet więcej) białych płatków, pręcików sześć, słupek pojedynczy. Kwitnie przez cały rok, ale szczególnie intensywnie w okresie od września do kwietnia.
Siedlisko
Rośnie w miejscach dobrze nasłonecznionych, zarówno na stromych zboczach nadmorskich, jak i na zboczach gór.

Zastosowanie

  • Poprzez macerację kwiatu w oleju kokosowym otrzymuje się w Polinezji kosmetyk do pielęgnacji skóry i włosów, zwany monoi.
  • Do zwyczaju należy witanie gości poprzez ofiarowanie girlandy (zwanej tiara Tahiti). Kwiaty noszone są również włosach jako ozdoba przez miejscowe kobiety, za prawym uchem przez kobiety niezamężne, za lewym przez mające partnera.

Lokalne nazwy

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-27] (ang.).
  3. ↑ Gardenia taitensis DC. (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-12-14].

Bibliografia

  • Jean-Claude Celhay: Plants and flowers of Tahiti. Papeete, tahiti: Societe nouvelle des du pacifique, 1981, s. 80-81. ISBN 2-85700-093-6.

Media użyte na tej stronie

Starr 070221-4641 Gardenia sp..jpg
(c) Forest & Kim Starr, CC BY 3.0
Gardenia taitensis (flower and leaves). Location: Maui, Lahaina Aquatic Center