Garncarzowate

	Garncarzowate
	Garncarzowate
	Furnariidae
	G.R. Gray, 1840
	; Przedstawiciel rodziny – garncarz rdzawy (Furnarius rufus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	garncarzowate
	Podrodziny
	zobacz opis w tekście

Garncarzowate^[2] (Furnariidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), obejmująca około dwustu trzydziestu^[2] gatunków ptaków, występujących wyłącznie w krainie neotropikalnej^[3]^[4].

Ich nazwa wywodzi się od zwyczaju budowania przez niektóre gatunki należące do tej rodziny, mocnych garncarzowatych, glinianych gniazd. Jednakże większość ptaków z tej grupy buduje klasyczne plecione gniazda na drzewach lub wykopuje tunele w skarpach ziemnych. Niezależnie od typu gniazda, wspólną cechą wszystkich gatunków jest obecność dachu (przykrycia od góry) w budowanych przez nie gniazdach. Składają do 6 białych lub blado ubarwionych jaj.

Badania filogenetyczne prowadzone w ciągu ostatnich lat sugerują włączenie do tej rodziny tęgosterów (Dendrocolaptidae)^[5], które w tradycyjnym ujęciu wyodrębniane są w oddzielną rodzinę.

Do rodziny garncarzowatych należały także żyjące w plejstocenie gatunki z rodzaju Pseudoseisuropsis – Pseudoseisuropsis nehuen, Pseudoseisuropsis cuelloi i Pseudoseisuropsis wintu, odkryte w Urugwaju i Argentynie^[6]. Na podstawie budowy czaszki umieszczono je w rodzinie Furnariidae, możliwe, że należały do tęgosterów (Dendrocolaptinae)^[7]. Pozycji filogenetycznej Pseudoseisuropsis w obrębie garncarzowatych nie określiła jednoznacznie analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Stefaniniego, Gómeza i Tambussi (2016); wynika z niej, że Pseudoseisuropsis mógł być spokrewniony z tęgosterami, należeć do garncarzy lub liściowców albo być bazalnym przedstawicielem garncarzowatych nienależącym do żadnej z podrodzin^[6].

IOC wyróżnia 315 żyjących współcześnie gatunków^[3]; dla porównania, autorzy Handbook of the Birds of the World w 2003 roku wyróżniali 236 gatunków^[8], a obecnie (2019) już 333^[9]. Należy jednak zauważyć, że obie te bazy danych do rodziny garncarzowatych wliczają obecnie tęgostery (Dendrocolaptidae)^[3]^[9].

Podział systematyczny

Do rodziny należą następujące podrodziny^[2]^[10]:

Xenopinae – pełzaczniki
Berlepschiinae – palmołazy – jedynym przedstawicielem jest Berlepschia rikeri – palmołaz
Pygarrhichadinae – drzewołaźce
Philydorinae - liściowce
Pseudocolaptinae – kowalczyki
Furnariinae – garncarze
Synallaxinae – ogończyki

Przypisy

↑ Furnariidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Furnariidae Gray,GR, 1840 - garncarzowate - Horneros, Foliage-gleaners and Spinetails (wersja: 2021-01-03). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-01-27].
↑ ^a ^b ^c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ovenbirds, woodcreepers (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-19].
↑ Ovenbirds (Furnariidae) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2015-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-11)].
↑ MartinM. Irestedt MartinM. i inni, Systematic relationships and biogeography of the tracheophone suboscines (Aves: Passeriformes), „Molecular Phylogenetics and Evolution”, 23 (3), 2002, s. 499–512, DOI: 10.1016/S1055-7903(02)00034-9 .
↑ ^a ^b M. Ignacio Stefanini, Raúl O. Gómez i Claudia P. Tambussi. A new species of the Pleistocene furnariid Pseudoseisuropsis (Aves, Passeriformes). „Journal of Vertebrate Paleontology”, s. e1100630, 2016. DOI: 10.1080/02724634.2016.1100630 (ang.).
↑ Santiago Claramunt & Andrés Rinderknecht. A new fossil Furnariid from the Pleistocene of Uruguay, with remarks on nasal type, cranial kinetics, and relationships of the extinct genus Pseudoseisuropsis. „The Condor”. 107, 2005.
↑ J. del Hoyo, A. Elliot, D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. T. 8. Broadbills to Tapaculos. Lynx Edicions, 2003, s. 162. ISBN 84-87334-50-4.
↑ ^a ^b Remsen, J.V., Jr: Ovenbirds (Furnariidae). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019-10-18.
↑ John H. Boyd III: Furnariidae: Ovenbirds (ang.). W: Aves—A Taxonomy in Flux 3.06 Introduction [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2015-10-28].

[itis-1] Furnariidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[eko-2] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Furnariidae Gray,GR, 1840 - garncarzowate - Horneros, Foliage-gleaners and Spinetails (wersja: 2021-01-03). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-01-27].

[ioc-3] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ovenbirds, woodcreepers (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-19].

[ibc-4] Ovenbirds (Furnariidae) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2015-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-11)].

[5] MartinM. Irestedt MartinM. i inni, Systematic relationships and biogeography of the tracheophone suboscines (Aves: Passeriformes), „Molecular Phylogenetics and Evolution”, 23 (3), 2002, s. 499–512, DOI: 10.1016/S1055-7903(02)00034-9 .

[wintu-6] M. Ignacio Stefanini, Raúl O. Gómez i Claudia P. Tambussi. A new species of the Pleistocene furnariid Pseudoseisuropsis (Aves, Passeriformes). „Journal of Vertebrate Paleontology”, s. e1100630, 2016. DOI: 10.1080/02724634.2016.1100630 (ang.).

[7] Santiago Claramunt & Andrés Rinderknecht. A new fossil Furnariid from the Pleistocene of Uruguay, with remarks on nasal type, cranial kinetics, and relationships of the extinct genus Pseudoseisuropsis. „The Condor”. 107, 2005.

[hbw8-8] J. del Hoyo, A. Elliot, D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. T. 8. Broadbills to Tapaculos. Lynx Edicions, 2003, s. 162. ISBN 84-87334-50-4.

[hbwa-9] Remsen, J.V., Jr: Ovenbirds (Furnariidae). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019-10-18.

[tif-10] John H. Boyd III: Furnariidae: Ovenbirds (ang.). W: Aves—A Taxonomy in Flux 3.06 Introduction [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2015-10-28].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

barglikowce (Acanthisitti)	bargliki
tyrankowce (Tyranni)	brodawniki szerokodzioby nosoczuby oliwczyki kurtaczki gorzykowate bławatnikowate bekardowate ostrodzioby królówki krzykaczyki szerokodziobki tęczaki muchotyranikowate tyrankowate obrożniki mrówkożery chronkowate kusaczki krytonosowate mrówkowody liściarki tęgosterowate garncarzowate
śpiewające (Oscines)	lirogony gąszczaki altanniki korołazy chwostkowate kolcopiórki miodojady lamparciki buszówkowate ziemnodrozdy stadniaki pieszaki liszkojady maoryski kowaliczki trzaskacze koralniczki czubce górniki jagodniki wireonkowate fletówki wilgowate szuflodziobki ostroloty łuskowczyki krępaczki wangowate gołogłowy paskowniki dzierzbiki satynki wachlarzówki dziwogony monarki modrogłówki cudowronki skałowrony czarniaki dzierzby krukowate płatkonosy jagodziaki koralniki miodniki długobiegi sępowronki skałoskoczki skalinkowate aksamitniki owadówki sikory remizy skowronki wąsatki nikatory krótkosterki chwastówkowate trzciniaki świerszczaki mimiki madagaskarniczki skąpoogonki jaskółkowate świstunki pokrzewczyki raniuszki skotniczkowate bilbile pokrzewki ogoniatki szlarniki tymaliowate dżunglaki sikorniki pekińczyki mysikróliki palmowce jemiołuszki jedwabniczki jagodówki persówki reliktowce pomurniki kowaliki pełźce pełzacze siwuszki strzyżyki perłopiórki pluszcze bąkojady przedrzeźniacze szpakowate muchołówkowate drozdowate dudkowce górodrozdy kwiatówki nektarniki turkuśniki zieleniki złotogłówki tybetańczyki wikłaczowate astryldowate wdówki płochacze wróble pliszkowate łuszczakowate tanagrzce poświerki trznadle pasówki lasówki słowikówki kacykowate hispaniole zeledonki platynki trelniki antyle hispaniolczyki kardynały tanagrzyki tanagrowate

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Garncarzowate

Podział systematyczny

Przypisy

Media użyte na tej stronie