Gaspar Noé

Gaspar Noé
Ilustracja
(c) Olivier Strecker, CC BY-SA 3.0

Gaspar Noé (2012)
Data i miejsce urodzenia

27 grudnia 1963
Buenos Aires, Argentyna

Zawód

reżyser, scenarzysta, operator, montażysta, producent filmowy

Współmałżonek

Lucile Hadžihalilović

Lata aktywności

od 1985

podpis

Gaspar Noé (ur. 27 grudnia 1963[1] w Buenos Aires) – argentyńsko-francuski[2] reżyser, scenarzysta, operator, montażysta i producent filmowy[3]. Autor głośnego thrillera z Monicą Bellucci i Vincentem Casselem Nieodwracalne (2002)[4], a także Wkraczając w pustkę (2009), Love (2015) czy Climax (2018).

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Buenos Aires[5] w Argentynie jako syn argentyńskiego artysty malarza Luisa Felipe Noé'go (ur. 26 maja 1933)[6][7][8]. Jego matka, nauczycielka języka angielskiego w Argentynie, miała irlandzkie korzenie. Jego rodzice byli ateistami[9].

W 1976 wraz z rodziną wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, aby w tym czasie uniknąć niebezpiecznej sytuacji politycznej w Argentynie. Przez krótki czas przebywał w Nowym Jorku, zanim wraz z rodziną przeniósł się do Francji. Zamieszkał w Paryżu, gdzie w wieku 17 lat ukończył tamtejsze École Louis-Lumière.

Kariera

Zaczynał od filmów krótkometrażowych, m.in. Carne (1991), za które otrzymał nagrody na festiwalach w Avignon i Cannes. W 1998 wyreżyserował swój pełnometrażowy debiut fabularny Sam przeciw wszystkim, będący sequelem Carne. Bardzo głośny okazał się jego drugi film, czyli Nieodwracalne (2002)[10]. Kontrowersje wzbudzała głównie kilkunastominutowa scena brutalnego gwałtu, a także ukazanie morderstwa za pomocą gaśnicy[11].

Jednym źródłem inspiracji Noé'go był film 2001:Odyseja kosmiczna Stanleya Kubricka[12], do którego czasami nawiązywał w swoich pracach[13].

W 2003 wyreżyserował teledysk do piosenki „Protège Moi” zespołu Placebo. Klip nie został oficjalnie wydany ze względu na odważne sceny erotyczne.

W 2013 był autorem projektu okładki debiutanckiego albumu Night Time, My Time amerykańskie piosenkarki Sky Ferreira[14][15].

W 2015 zrealizował w 3D film Love, który premierowo pokazano na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes. Tam też, trzy lata później, Noé pokazał w sekcji Quinzaine des Réalisateurs film Climax, zdobywając Art Cinema Award.

Życie prywatne

Poślubił Lucile Eminę Hadžihalilović, francuską reżyserkę i scenarzystkę.

W 2019 doznał niemal śmiertelnego krwotoku śródmózgowego, co częściowo zainspirowało fabułę jego dramatu Vortex (2021)[16].

Nagrody i nominacje

RokNagrodaKategoriaTytułRezultat
1991Avignon Film FestivalPrix TournageCarneWygrana
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w CannesSACD AwardWygrana
1992Międzynarodowy Festiwal Filmowy w PortoNajlepszy filmNominacja
1998Kataloński Międzynarodowy Festiwal Filmowy w SitgesNajlepszy scenariuszSam przeciw wszystkim (Seul contre tous)Wygrana
Kataloński Międzynarodowy Festiwal Filmowy w SitgesNajlepszy filmNominacja
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w CannesMercedes-Benz AwardWygrana
Międzynarodowy Festiwal Filmowy Molodist w KijowieNajlepszy fikcyjny film pełnometrażowyNominacja
Międzynarodowy Festiwal Filmów Frankofońskich w NamurzeZłoty BayardNominacja
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w SztokholmieBrązowy KońNominacja
Festiwal Filmowy w SarajewieMiędzynarodowa Federacja Krytyków FilmowychWygrana
1999Buenos Aires International Festival of Independent CinemaNajlepszy filmNominacja
2001Boston Underground Film FestivalNajlepszy film festiwalowyWygrana
2002Międzynarodowy Festiwal Filmowy w SztokholmieBrązowy KońNieodwracalne (Irreversible)Wygrana
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w CannesZłota PalmaNominacja
2004Bodil AwardsNajlepszy nieamerykański filmNominacja
2009Kataloński Międzynarodowy Festiwal Filmowy w SitgesNagroda specjalna JuryWkraczając w pustkę (Enter the Void)Wygrana
Kataloński Międzynarodowy Festiwal Filmowy w SitgesNajlepszy filmNominacja
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w CannesZłota PalmaNominacja
2015Międzynarodowy Festiwal Filmowy w CannesQueer PalmLoveNominacja
Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych CamerimageNajlepszy film 3DWygrana
2018Międzynarodowy Festiwal Filmowy w CannesArt Cinema AwardClimaxWygrana

Filmografia

  • 1985: Tanga dla Gardela (El exilio de Gardel: Tangos) - obsada aktorska
  • 1985: Tintarella di luna (film krótkometrażowy) - reżyseria
  • 1987: Pulpe amère (film krótkometrażowy) - reżyseria
  • 1991: Carne - scenariusz, reżyseria
  • 1995: Le rocher d'Acapulco - obsada aktorska - jako Jean-Marc (głos)
  • 1996: Doberman (Dobermann) - obsada aktorska
  • 1998: Sodomici (Sodomites; film krótkometrażowy) - scenariusz, reżyseria
  • 1998: Sam przeciw wszystkim (Seul contre tous) - scenariusz, reżyseria, montaż
  • 2002: Nieodwracalne (Irreversible) - scenariusz, reżyseria, zdjęcia, montaż
  • 2006: We Fuck Alone, segment filmu Destricted
  • 2009: Wkraczając w pustkę (Enter the Void) - scenariusz, reżyseria, montaż
  • 2009: 42, segment filmu 42 One Dream Rush
  • 2012: 9 meses... ¡De condena!
  • 2012: Ritual, segment filmu 7 dni w Hawanie (7 días en la Habana),
  • 2015: Love - scenariusz, reżyseria, producent, montaż, obsada aktorska
  • 2018: Climax - scenariusz, reżyseria, montaż
  • 2019: Lux Æterna - scenariusz, reżyseria
  • 2021: Vortex - scenariusz, reżyseria

Teledyski

RokTytułArtysta
1998„Insanely Cheerful”Bone Fiction
2002„Stress”Thomas Bangalter (ze ścieżki dźwiękowej Irréversible)
2003„Outrage”
2004„Je Suis si Mince”Arielle
„Protège-Moi”Placebo
2012„Applesauce”Animal Collective
„Love in Motion”SebastiAn
We No Who U RNick Cave and the Bad Seeds

Przypisy

  1. Gaspar Noé. AlloCiné. [dostęp 2016-08-22]. (fr.).
  2. Gaspar Noé. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).
  3. Gaspar Noé. Listal. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).
  4. Gaspar Noé. MYmovies. [dostęp 2016-08-22]. (wł.).
  5. Gaspar Noé. SensaCine.com. [dostęp 2016-08-22]. (hiszp.).
  6. Luis Felipe Noé. Fundación Konex. [dostęp 2019-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-13)]. (hiszp.).
  7. Biografia de Luis Felipe Noé. Biografías y Vidas. [dostęp 2016-08-22]. (hiszp.).
  8. Luis Felipe Noé (Argentinian, 1933). MutualArt.com. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).
  9. Olympia Le-Tan: Interview Gaspar Noe. Purple. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).
  10. Interview: Talking Sex & Cinema With ‘Love 3D’ Director Gaspar Noé. Indie Wire. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).
  11. 3D hardcore porn film featuring explicit orgies, nudity and a transvestite prostitute. „Daily Mail”. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).
  12. Top 10 Favorite Films of Mind-Bending Director Gaspar Nóe. Nofilmschool. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).
  13. Seven Things That Inspire Gaspar Noé. „The New York Times”. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).
  14. Sky Ferreira's Sex Appeal Is What Pop Music Needs Right Now. La Weekly. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).
  15. Get to know Gaspar Noe, the most controversial film-maker of modern times. HungerTV. [dostęp 2016-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-05)]. (ang.).
  16. Gaspar Noé ujawnił, że był bliski śmierci. Reżyser przeżył udar mózgu. Onet.pl. [dostęp 2021-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-20)]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Gaspar Noé signature.jpg
Autor: ManoSolo13241324, Licencja: CC BY-SA 4.0
Signature du réalisateur Gaspar Noé.
Gaspar Noé 2012.jpg
(c) Olivier Strecker, CC BY-SA 3.0
Gaspar Noé au festival de Cannes