Gaszyn
| wieś | |
 Kościół pw. Najświętszej Marii Panny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2019) | 1028[1] |
| Strefa numeracyjna | 43 |
| Kod pocztowy | 98-300[2] |
| Tablice rejestracyjne | EWI |
| SIMC | 0717910 |
Położenie na mapie gminy Wieluń _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Wieluń") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu wieluńskiego  | |
 51°11′49″N 18°33′28″E/51,196944 18,557778 | |
_ID_614796.jpg)
Gaszyn – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Wieluń.
Położenie
Wieś leży przy drodze krajowej nr 45 z Kluczborka do Wielunia, 3 km od Wielunia.
Historia
Miejscowość historycznie należy do ziemi wieluńskiej. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIV wieku. Wymieniona w dokumentach zapisanych po łacinie w 1323 pod nazwami „Gazyn, Guszyno, Gaschino, Gasin”[3].
Wieś została odnotowana w historycznych dokumentach prawnych i podatkowych. W 1498 miejscowość leżała w dystrykcie wieluńskim (łac. distr. Viel.). W 1520 należała do parafii wieluńskiej. W latach 1511-1513 we wsi odnotowano pół łana. W 1518 miała 3 łany powierzchni. W 1552 w Gaszynie gospodarowało 19 kmieci. We wsi stały także 2 młyny z czego jeden opustoszały. Z nazwiska wymieniono dwóch właścicieli J. i W. Golskich, którzy mieli jeden łan. W 1553 odnotowano Wierzchlejskich posiadaczy 3 łanów. W 1520 wspomniano 2 łany dziekana wieluńskiego, a także pobór czynszu po 30 groszy. We wsi gospodarowali wówczas również zagrodnicy[3].
Z Gaszyna wywodziła się zasłużona dla Śląska rodzina Gaszynów h. Berszten II. Sprowadzili oni na górę św. Anny reformatów i zbudowali dla nich obiekty sakralne. W kępie starych drzew, nad strugą stoi prawie niewidoczny z szosy kościół NMP. Świątynia drewniana typu wieluńskiego, zbudowana w XVI wieku, konstrukcji zrębowej, nakryta wysokim gontowym dachem z sygnaturką. Do fasady kościoła przylega wieża dzwonna konstrukcji słupowej. Większość wyposażenia jest z okresu baroku. Ołtarz główny późnorenesansowy z 1 poł. XVII w. Blacha trumienna z 1672 r. Jakuba Gaszyńskiego.
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gaszyn, po jej zniesieniu w gromadzie Ruda. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego. W 2014 roku Gaszyn miał 918 mieszkańców.
Zabytki
Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[4] na listę zabytków wpisany jest obiekt:
- kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny, drewniany, pocz. XVI w., nr rej.: 937/118/A – Kl.IV-680/835/67
Części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0717927 | Krajków | część wsi |
| 0717933 | Osice | część wsi |
| 0717940 | Śliwa | część wsi |
| 0717956 | Źródła | część wsi |
Przypisy
- ↑ Ludność Gminy Wieluń.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 253 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rosin 1963 ↓.
- ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-19].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany, [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. (pol.).
Bibliografia
- Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Gaszyn”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 80-81.
- Ruszkowski A. „Sieradz i okolice”, Sieradz 2000, ISBN 83-902323-4-0.
- Wieluńskie Towarzystwo Naukowe, „Gaszyn. Szkice z dziejów wsi”, Wieluń 2018, ISBN 978-83-948025-1-6.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.45 N
- S: 50.78 N
- W: 17.95 E
- E: 20.75 E
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Original author: Artur Jan Fijałkowski “WarX” on CC-BY-SA-2.5
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gaszyn, kościół NMP, pocz. XVI