Gauliga

Logo Gauligi

Gauliga – najwyższa w hierarchii klasa ligowych rozgrywek piłkarskich w Niemczech pomiędzy 1933 a 1945 rokiem.

Historia

Zgodnie z hitlerowską polityką centralizacji rozgrywki piłkarskie podlegały centralnemu urzędowi jakim był Urząd ds. Piłki Nożnej (Fachamt Fuβball; pełna nazwa brzmiała: Fachamt 2 - Fußball, Rugby, Kricket) będący częścią Niemieckiego Związku Rzeszy ds. Ćwiczeń Fizycznych (Reichsbund für Leibesübungen)[1]. Efektem tej centralizacji było utworzenie Gauligi - scentralizowanego systemu rozgrywek piłkarskich o mistrzostwo Niemiec, które składały się z dwóch rund:

  • rundy regionalnej - rozgrywanej w Okręgach (Gau)
  • rundy centralnej - gdzie zwycięzcy okręgów rywalizowali między sobą.
Podział Niemiec na pierwsze 16 Gaulig
Podział Niemiec na okręgi polityczne (Gau)

Po utworzeniu systemu Gaulig w 1933 powstało pierwsze szesnaście lig, których kształt najczęściej pokrywał się z kształtem okręgów politycznych (Gau):[2]
1. Gauliga Ostpreußen (Prusy Wschodnie)
2. Gauliga Pommern (Pomorze)
3. Gauliga Berlin-Brandenburg (Berlin-Brandenburgia)
4. Gauliga Schlesien (Śląsk)
5. Gauliga Sachsen (Saksonia)
6. Gauliga Mitte (Środek)
7. Gauliga Nordmark (Marchia Północna)
8. Gauliga Niedersachsen (Dolna Saksonia)
9. Gauliga Westfalen (Westfalia)
10. Gauliga Niederrhein (Nadrenia)
11. Gauliga Mittelrhein (Środkowy Ren)
12. Gauliga Hessen (Hesja)
13. Gauliga Südwest (Południowy Zachód)
14. Gauliga Baden (Badenia)
15. Gauliga Württemberg (Wirtembergia)
16. Gauliga Bayern (Bawaria)

Po Anschlussie Austrii (1938) i przyłączaniu Sudetów (1939) utworzono dwie nowe ligi:[2]
17. Gauliga Ostmark/Donau-Alpenland (Wschodnia Marchia (w 1941 zmieniła nazwę na Dunaj-Kraj Alpejski))
18. Gauliga Sudetenland Kraj Sudetów

Po zdobyczach terytorialnych w roku 1939 i 1940 powstały kolejne:[2]
14a. Gauliga Elsass (Alzacja)
19. Gauliga Danzig-Westpreußen (Gdańsk-Prusy Zachodnie)

W 1941 Gauligę śląską podzielono na:[2]
21. Gauliga Niederschlesien (Dolny Śląsk)
23. Gauliga Oberschlesien (Górny Śląsk)
Gauligę Środkowego Renu na:

  • Gauliga Köln-Aachen
  • Gauliga Moselland

a Gauligi Hesja i Południowy Zachód przeorganizowano w trzy nowe:[2]

  • Gauliga Kurhessen
  • Gauliga Hessen-Nassau
  • Gauliga Westmark

W 1942 Gauligę Marchii Północnej podzielono na:[2]

  • Gauliga Hamburg
  • Gauliga Schleswig-Holstein
  • Gauliga Mecklenburg

Gauligę Bawarii na:[2]

  • Gauliga Nordbayern
  • Gauliga Südbayern

a Gauligę Dolnej Saksonii na:[2]

  • Gauliga Weser-Ems
  • Gauliga Südhannover-Braunschweig

W 1943 z dwóch ostatnich lig wydzielono trzecią:[2]

  • Gauliga Osthannover

Mistrzowie Gaulig

Lista mistrzów poszczególnych Gaulig w latach 1934–1945[3]:

Prusy WschodnieMarchia PółnocnaHesja
1934Preußen Danzig1934Eimsbütteler TV1934Borussia Fulda
1935Yorck Boyen Insterburg1935Eimsbütteler TV1935FC Hanau 93
1936Hindenburg Allenstein1936Eimsbütteler TV1936FC Hanau 93
1937Hindenburg Allenstein1937Hamburger SV (4.)1937Spielverein 06 Kassel
1938Yorck Boyen Insterburg1938Hamburger SV (4.)1938FC Hanau 93
1939Hindenburg Allenstein1939Hamburger SV (4.)1939CSC 03 Kassel
1940VfB Königsberg1940Eimsbütteler TV1940CSC 03 Kassel
1941VfB Königsberg1941Hamburger SV1941Borussia Fulda
1942VfB Königsberg1942Eimsbütteler TV
1943VfB KönigsbergHesja-Kassel
1944VfB KönigsbergHamburg1942Borussia Fulda
1943SC Victoria Hamburg1943Spielverein 06 Kassel
Gdańsk-Prusy Zachodnie1944Luftwaffen-SV Hamburg (2.)1944Borussia Fulda
1941Preußen Danzig1945Hamburger SV
1942HUS Marienwerder (Kwidzyn)Południowy Zachód
1943SV Neufahrwasser (Gdańsk/Nowy Port)Meklemburgia1934Kickers Offenbach
1944Luftwaffen-SV Danzig1943TSG Rostock1935Phönix Ludwigshafen
1944Luftwaffen-SV Rerik1936Wormatia Worms
Kraj Warty1937Wormatia Worms
1942Polizei LitzmannstadtSzlezwik-Holsztyn1938Eintracht Frankfurt
1943DMW Posen1943Holstein Kiel (3.)1939Wormatia Worms
1944SDW Posen1944Holstein Kiel1940Kickers Offenbach
1941Kickers Offenbach
Generalne GubernatorstwoDolna Saksonia
1942LSV Boelcke Krakau1934Werder BremaMarchia Zachodnia
1943Adler Deblin1935Hannover 9619421. FC Kaiserslautern
1944LSV Mölders Krakau1936Werder Brema1943FV Saarbrücken (2.)
1937Werder Brema1944zjednoczenie wojenne
Pomorze1938Hannover 96 (1.)FV Saarbrücken
1934Viktoria Stolp1939VfL Osnabrücki SC 07 Altenkessel
1935Stettiner SC1940VfL Osnabrück
1936Viktoria Stolp1941Hannover 96Hesja-Nassau
1937Viktoria Stolp1942Werder Brema1942Kickers Offenbach (4.)
1938Stettiner SC1943Kickers Offenbach
1939Viktoria StolpWezera-Ems1944Kickers Offenbach
1940VfL Stettin1943SpVgg Wilhelmshaven 05
1941Luftwaffen-SV Stettin1944SpVgg Wilhelmshaven 05Badenia
1942Luftwaffen-SV Pütnitz1934SV 07 Waldhof (półfinał)
1943Luftwaffen-SV PütnitzPołudniowy Hanower-BS1935VfR Mannheim
1944Heeres-SV Groß Born (4.)1943Eintracht Brunszwik1936SV 07 Waldhof
1944Eintracht Brunszwik1937SV 07 Waldhof
Berlin-Brandenburgia1938VfR Mannheim
1934BFC Viktoria 1889 (półfinał)Wschodni Hanower1939VfR Mannheim
1935Hertha BSC1944Wehrmachts-SV Celle1940SV 07 Waldhof (4.)
1936Berliner SV 18921941VfL Neckarau
1937Hertha BSCWestfalia1942SV 07 Waldhof
1938Berliner SV 921934FC Schalke 04 (1.)1943VfR Mannheim
1939Blau-Weiß 90 Berlin1935FC Schalke 04 (1.)1944VfR Mannheim
1940Union Oberschöneweide1936FC Schalke 04 (3.)1945SV 07 Waldhof
1941Tennis Borussia Berlin1937FC Schalke 04 (1.)
1942Blau-Weiß 90 Berlin (3.)1938FC Schalke 04 (2.)Alzacja
1943Berliner SV 921939FC Schalke 04 (1.)1941FC 93 Mülhausen
1944Hertha BSC1940FC Schalke 04 (1.)1942SG SS Straßburg
1941FC Schalke 04 (2.)1943FC 93 Mülhausen
Śląsk1942FC Schalke 04 (1.)1944FC 93 Mülhausen
1934Beuthener SuSV1943FC Schalke 04
1935Vorwärts-Rasensport Gleiwitz1944FC Schalke 04Wirtembergia
1936Vorwärts-Rasensport Gleiwitz (4.)1934Union Böckingen
1937SuSV Beuthen 09Dolny Ren1935VfB Stuttgart (2.)
1938Vorwärts-Rasensport Gleiwitz1934VfL Benrath1936Stuttgarter Kickers
1939Vorwärts-Rasensport Gleiwitz1935VfL Benrath (półfinał)1937VfB Stuttgart (3.)
1940Vorwärts-Rasensport Gleiwitz1936Fortuna Düsseldorf (2.)1938VfB Stuttgart
1941Vorwärts-Rasensport Gleiwitz1937Fortuna Düsseldorf1939Stuttgarter Kickers
1938Fortuna Düsseldorf (3.)1940Stuttgarter Kickers
Górny Śląsk1939Fortuna Düsseldorf1941Stuttgarter Kickers
1942Germania Königshütte1940Fortuna Düsseldorf1942Stuttgarter Kickers
1943Germania Königshütte1941TuS Helene Altenessen1943VfB Stuttgart, Stuttgarter Kickers
1944Germania Königshütte1942Hamborn 07
1943Westende Hamborn1944SV Göppingen
Dolny Śląsk1944zjednoczenie wojenne
1942Breslauer SpVg 02Duisburger SpielvereinBawaria
1943Reinecke Briegi TuS Duisburg 48/9919341.FC Nürnberg (2.)
1944STC Hirschberg1935SpVgg Fürth
Środkowy Ren19361.FC Nürnberg (1.)
Mitte1934Mülheimer SV 0619371.FC Nürnberg (2.)
1934Wacker Halle1935VfR Köln rechtsrheinisch19381.FC Nürnberg
19351. SV Jena1936Kölner CfR1939FC Schweinfurt 05
19361. SV Jena1937VfR Köln rechtsrheinisch19401.FC Nürnberg
1937SV Dessau 051938Beuel 06 Bonn1941TSV 1860 Monachium
1938SV Dessau 051939SpVgg Köln-Sülz 071942FC Schweinfurt 05
1939SV Dessau 051940Mülheimer SV 06
19401. SV Jena1941VfL Köln 1899 (4.)Północna Bawaria
19411. SV Jena1942VfL Köln 189919431.FC Nürnberg
1942SV Dessau 0519441.FC Nürnberg (3.)
1943SV Dessau 05Kolonia-Akwizgran
1944SV Dessau 051943Victoria KölnPołudniowa Bawaria
1944zjednoczenie wojenne1943TSV 1860 Monachium
SaksoniaVfL Köln 18991944Bayern Monachium
1934Dresdner SCi SpVgg Sülz 071945Bayern Monachium
1935PSV Chemnitz (półfinał)
1936PSV ChemnitzKraj MozeliMarchia Wschodnia
1937BC Hartha1942FV Stadt Düdelingen1939Admira Wien (2.)
1938BC Hartha1943TuS Neuendorf1940Rapid Wien (3.)
1939Dresdner SC (3.)1944TuS Neuendorf1941Rapid Wien (1.)
1940Dresdner SC (2.)1942Vienna Wien (2.)
1941Dresdner SC (3.)Kraj Sudetów1943Vienna Wien (4.)
1942Planitzer SC1939Warnsdorfer FK1944Vienna Wien
1943Dresdner SC (1.)1940NSTG Graslitz
1944Dresdner SC (1.)1941NSTG PragCzechy i Morawy
1942Luftwaffen-SV Olmütz1944Militär-SV Brünn
1943Militär-SV Brünn
1944NSTG Brüx

Mistrzowie Niemiec wg Gaulig

SezonMistrz NiemiecGauliga
1933/34FC Schalke 04Gauliga Westfalen
1934/35FC Schalke 04Gauliga Westfalen
1935/361. FC NürnbergGauliga Bayern
1936/37FC Schalke 04Gauliga Westfalen
1937/38Hannover 96Gauliga Niedersachsen
1938/39FC Schalke 04Gauliga Westfalen
1939/40FC Schalke 04Gauliga Westfalen
1940/41SK Rapid WienGauliga Ostmark
1941/42FC Schalke 04Gauliga Westfalen
1942/43Dresdner SCGauliga Sachsen
1943/44Dresdner SCGauliga Sachsen
1944/45Rozgrywek nie dokończono
Źródło: "DSFS" "Das deutschen Fußball-Archiv"

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Marlena Wyskok. Instrumentalizacja piłki nożnej w państwie totalitarnym na przykładzie Trzeciej Rzeszy. „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie”. XV (3), s. 13–14, 2016. 
  2. ↑ a b c d e f g h i Hardy Grüne: Enzyklopädie des deutschen Ligafußballs. T. 1: Vom Kronprinzen bis zur Bundesliga. 1890 bis 1963. Deutsche Meisterschaft, Gauliga, Oberliga. Zahlen, Bilder, Geschichten. Kassel: 1996, s. 126. (niem.)
  3. ↑ Das deutschen Fußball-Archiv (niem.). hsg, 2003. [dostęp 2009-04-28].

Bibliografia

  • H. Grüne: Enzyklopädie des deutschen Ligafußballs. T. 1: Vom Kronprinzen bis zur Bundesliga. 1890 bis 1963. Deutsche Meisterschaft, Gauliga, Oberliga. Zahlen, Bilder, Geschichten. Kassel: AGON-Sportverlag, 1996. ISBN 3-928562-85-1. (niem.)
  • H. Grüne: Enzyklopädie des deutschen Ligafußballs. T. 7: Vereinslexikon. Kassel: AGON-Sportverlag, 2001. ISBN 3-89784-147-9. (niem.)
  • U. Hesse: Tor! Historia niemieckiej piłki nożnej. Otwock: Kopalnia, 2014. ISBN 978-83-937-2510-6.
  • Libero. Spezial deutsch. T. 16: Deutscher Vereinspokal...: die erste authentische Dokumentation des deutschen Vereinspokals. Teil 1940/44. Wiesbaden: Federation of Football History & Statistics (IFFHS), 1998. (niem.)
  • Libero. Spezial deutsch. T. 17: Gau-Auswahl-Wettbewerbe (1933 - 1942). Wiesbaden: Federation of Football History & Statistics (IFFHS), 1998. (niem.)
  • M. Wyskok. Instrumentalizacja piłki nożnej w państwie totalitarnym na przykładzie Trzeciej Rzeszy. „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie”. XV (3), s. 11–23, 2016. 
Mistrzostwa Niemiec w piłce nożnej
Sezony
Mistrzostwa
Niemiec[A]
  • 1902/1903
  • 1903/1904
  • 1904/1905
  • 1905/1906
  • 1906/1907
  • 1907/1908
  • 1908/1909
  • 1909/1910
  • 1910/1911
  • 1911/1912
  • 1912/1913
  • 1913/1914
  • 1914/1915
  • 1915/1916
  • 1916/1917
  • 1917/1918
  • 1918/1919
  • 1919/1920
  • 1920/1921
  • 1921/1922
  • 1922/1923
  • 1923/1924
  • 1924/1925
  • 1925/1926
  • 1926/1927
  • 1927/1928
  • 1928/1929
  • 1929/1930
  • 1930/1931
  • 1931/1932
  • 1932/1933
  • 1933/1934
  • 1934/1935
  • 1935/1936
  • 1936/1937
  • 1937/1938
  • 1938/1939
  • 1939/1940
  • 1940/1941
  • 1941/1942
  • 1942/1943
  • 1943/1944
  • 1944/1945
  • 1945/1946
  • 1946/1947
  • 1947/1948
  • 1948/1949
  • 1949/1950
  • 1950/1951
  • 1951/1952
  • 1952/1953
  • 1953/1954
  • 1954/1955
  • 1955/1956
  • 1956/1957
  • 1957/1958
  • 1958/1959
  • 1959/1960
  • 1960/1961
  • 1961/1962
  • 1962/1963
Bundesliga[A]
Kluby w sezonie
2021/2022
Byłe kluby ligi
Zwycięzcy
Inne
  1. ↑ a b W latach 1949–1991 ligowe rozgrywki piłkarskie w Niemieckiej Republice Demokratycznej odbywały się oddzielnie, ze względu na podział Niemiec.

Media użyte na tej stronie

Logo Gauliga.svg
Logo der Fußball-Gauliga, ab 1939 Sportbereichsklasse.
Reichsgaue.png
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Karte Sportgaue im Dritten Reich.png
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Karte der 16 Sportgaue im Dritten Reich 1933
1 Ostpreußen, 2 Pommern, 3 Berlin-Brandenburg, 4 Schlesien, 5 Sachsen, 6 Mitte, 7 Nordmark, 8 Niedersachsen, 9 Westfalen, 10 Niederrhein, 11 Mittelrhein, 12 Hessen, 13 Südwest, 14 Baden, 15 Württemberg, 16 Bayern