Gay-Lussac (1910)

Gay-Lussac (Q69)

„Gay-Lussac” w 1913 r.
Klasa	okręt podwodny
Typ	Pluviôse
Historia
Stocznia	Arsenal de Toulon
Położenie stępki	1906
Wodowanie	17 marca 1910
Marine nationale
Wejście do służby	styczeń 1911
Wycofanie ze służby	1919
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	398 ton 550 t
Długość	51,1 m
Szerokość	4,9 m
Zanurzenie	3 m
Zanurzenie testowe	40 m
Rodzaj kadłuba	dwukadłubowy
Napęd
2 silniki parowe potrójnego rozprężania, 2 kotły, łączna moc 700 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 450 KM 2 śruby
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	12 węzłów 8 w.
Zasięg	powierzchnia: 1500 Mm przy 9 w. zanurzenie: 50 Mm przy 5 w.
Uzbrojenie
8 torped
Wyrzutnie torpedowe	7 × 450 mm (1 wewnętrzna na dziobie, 6 zewnętrznych)
Załoga	24

Gay-Lussac (Q69) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu I wojny światowej, piętnasta zamówiona jednostka typu Pluviôse. Została zwodowana 17 marca 1910 roku w stoczni Arsenal de Toulon, a do służby w Marine nationale weszła w styczniu 1911 roku. Okręt został skreślony z listy floty w końcu 1919 roku.

Projekt i dane taktyczno–techniczne

„Gay-Lussac” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1905 roku^[1][2]. Jednostkę zaprojektował inż. Maxime Laubeuf, powracając do napędu parowego na powierzchni^[3][4]. Wadą okrętu był długi czas zanurzania^[2][3].

„Gay-Lussac” był średniej wielkości dwukadłubowym, oceanicznym okrętem podwodnym. Długość całkowita wynosiła 51,1 metra, szerokość 4,9 metra i zanurzenie 3 metry^[1][2][3]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 398 ton, a w zanurzeniu 550 ton^[1][2][3]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 700 koni mechanicznych (KM), do których parę dostarczały dwa kotły du Temple^[1][2][3]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 450 KM^[1][2][3]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 12 węzłów na powierzchni i 8 węzłów w zanurzeniu^[1][3][5]. Zasięg wynosił 1500 Mm przy prędkości 9 węzłów (lub 900 Mm przy prędkości 12 węzłów) w położeniu nawodnym oraz 50 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą^[1][2][3]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 40 metrów^[6].

Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 450 mm: jedną wewnętrzną na dziobie^[a], dwie zewnętrzne systemu Drzewieckiego, dwie zewnętrzne po obu stronach kiosku (odchylone o 6° od osi symetrii okrętu) i dwie zewnętrzne na rufie (odchylone o 1° od osi symetrii okrętu), z łącznym zapasem 8 torped model 1904^[1][2][3]. Załoga okrętu składała się z 24 oficerów, podoficerów i marynarzy^[1][2][7].

Budowa i przebieg służby

„Gay-Lussac” zbudowany został w Arsenale w Tulonie^[1][2][3]. Stępkę okrętu położono w 1906 roku^[6], został zwodowany 17 marca 1910 roku^[1][2][3], a do służby przyjęto go w styczniu 1911 roku^[6]. Okręt otrzymał nazwę na cześć wybitnego francuskiego naukowca z przełomu XVIII i XIX wieku – Josepha Gay-Lussaca. Jednostka otrzymała numer burtowy Q69^[1].

„Gay-Lussac” był intensywnie wykorzystywany podczas wojny^[6]. Okręt został skreślony z listy floty w końcu 1919 roku^[1][8].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
• Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Ivan Gogin: PLUVIÔSE submarines (1908 - 1911). Navypedia. [dostęp 2016-12-31]. (ang.).
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
• Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
• John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
• Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-12-31]. (ang.).