Gazeta Olsztyńska (1886–1939)

Gazeta Olsztyńska
Ilustracja
Winieta „Gazety Olsztyńskiej”, nr 1 z 16.04.1886
Częstotliwośćtygodnik, dziennik
Państwo III Rzesza
Pierwszy numer1886
Ostatni numer1939

Gazeta Olsztyńska – polska gazeta wydawana w latach 1886–1939 w Olsztynie w podówczas niemieckiej prowincji Prusy Wschodnie.

Historia

Pierwszymi wydawcami byli Jan Liszewski, Andrzej Samulowski i Franciszek Szczepański, a po nich rodzina Pieniężnych. Od 1 stycznia 1921 „Gazeta Olsztyńska” wychodziła sześć razy w tygodniu wraz z dodatkami: „Gość Niedzielny”, „Gospodarz”, „Życie Młodzieży”, „Głos Pogranicza”. Szczególną pozycję w Gazecie zajmowały felietony w gwarze warmińskiej „Kuba spod Wartemborka gada” pisane przez Seweryna Pieniężnego[1] (Wartembork to przedwojenna polska nazwa Barczewa).

Drukowano również inne pisma, jak: „Gazetę Polską dla Powiatów Nadwiślańskich” z dodatkami „Dla Młodzieży” i „Wieczory Rodzinne”, „Mazurskiego Przyjaciela Ludu”, „Mazura”, miesięcznik „Głos Ewangelijny”, „Kulturwehr”, „Kalendarz dla Mazurów”, „Poradnik Nauczycielski”. W latach 1918–1939 drukarnia Pieniężnych opublikowała 47 książek, broszur i ulotek propagandowych.

Galeria

1
Budynek redakcji (w 1939 zburzony przez Niemców, jako dom hańby[2])
2
Olsztyn – tablica upamiętniająca gazetę ufundowana w stulecie założenia (1986)
3
Joanna Pieniężna – redaktorka, matka Seweryna Pieniężnego
4
Zawiadomienie o konfiskacie gazety
5
Jan Liszewski – założyciel
6
Seweryn Pieniężny (syn) zamordowany przez Niemców w KL Hohenbruch za propolską postawę

Przypisy

  1. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2009-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-28)].
  2. Leon Sobociński, Na gruzach Smętka, wyd. B. Kądziela, Warszawa, 1947, s. 61.

Linki zewnętrzne

Opracowania

  • Kuba spod Wartemborka gada. Felietony Seweryna Pieniężnego drukowane w „Gazecie Olsztyńskiej”, wstęp i oprac. Jan Chłosta, Olsztyn 1989

Media użyte na tej stronie

Flag of Germany (1935–1945).svg
National flag and merchant ensign of Germany from 1935 to 1945.
Gazeta Olsztyńska (1886–1939) (tablica, Olsztyn).jpg
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tablica upamiętniająca "Gazetę Olsztyńską" ufundowana w stulecie założenia w 1986 r., w Olsztynie
Seweryn Pieniezny (syn).jpg
Seweryn Pieniężny (syn) - polski działacz warmińsko-mazurski.
Zawiadomienie o konfiskacie Gazety Olsztynskiej.jpg
Zawiadomienie o konfiskacie Gazety Olsztyńskiej przed 1939.
Olszty, Gazeta Olsztynska building.jpg
Budynek Gazety Olsztyńskiej zburzony w 1939 przez Niemców.
Jan Liszewski.jpg
Jan Liszewski – założyciel „Gazety Olsztyńskiej”, polski nauczyciel, poeta, etnograf, warmiński działacz polityczny i społeczny.
Joanna Pieniezna.jpg
Joanna Pieniężna - matka Seweryna z domu Liszewska. Redaktorka Gazety Olsztyńskiej.