Gdańsk Brętowo

Gdańsk Brętowo

Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Miejscowość	Gdańsk
Lokalizacja	Brętowo, Piecki-Migowo
Zarządca	Pomorska Kolej Metropolitalna
Data otwarcia	1 maja 1914 (stara stacja) 1 września 2015 (nowa stacja)
Data zamknięcia	30 marca 1945 (stara stacja)
Poprzednie nazwy	Brentau Danzig Brentau
Rodzaj	przystanek osobowy
Dane techniczne
Liczba peronów	2
Liczba krawędzi peronowych	2
Linie kolejowe
248 Gdańsk Wrzeszcz – Gdańsk Osowa Linia kolejowa Gdańsk Wrzeszcz – Stara Piła (nieistniejąca)
Położenie na mapie Trójmiasta Gdańsk Brętowo
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gdańsk Brętowo
Położenie na mapie województwa pomorskiego Gdańsk Brętowo
54°21′58″N 18°34′32″E/54,366111 18,575556
Portal Transport szynowy

Gdańsk Brętowo – przystanek kolejowy na linii Pomorskiej Kolei Metropolitalnej w Gdańsku, a dawniej stacja kolejowa na linii kolejowej Gdańsk Wrzeszcz – Stara Piła (patrz historia).

W roku 2017 przystanek obsługiwał 200–299 pasażerów na dobę^[1].

Położenie

Makieta przystanku PKM i tramwajowego

Przystanek położony jest na terenie dzielnicy Brętowo w Gdańsku, w województwie pomorskim, tuż przy granicy z dzielnicą Piecki-Migowo i osiedlem „Morena”. Przystanek znajduje się na nasypie kolejowym, na wysokości ok. 65 m n.p.m.^[2][3][4]

Połączenie z komunikacją miejską

Przystanek kolejowy ma jeden wspólny peron (w kierunku Wrzeszcza) integrujący go z końcowym przystankiem tramwajowym „Brętowo PKM” tramwajów dwukierunkowych z dwoma osobnymi krawędziami peronowymi dla pociągów i tramwajów. Tramwaj doprowadzony jest do przystanku kolejowego osobną estakadą z „Moreny”^[5].
W bezpośrednim sąsiedztwie przystanku kolejowego znajduje się również przystanek autobusowy „Brętowo PKM”^[6].

Historia

1912–1945

W projekcie z początku XIX wieku uwzględniono na trasie z Wrzeszcza do Starej Piły zaledwie trzy stacje: Kiełpinek, Kokoszki i Leźno. Tego typu projekt nie spodobał się mieszkańcom Brętowa, którzy rok po rozpoczęciu inwestycji zaproponowali uwzględnienie stacji między Wrzeszczem a Kiełpinkiem. Mimo wątpliwości ekonomicznych i technicznych Ministerstwo Robót Publicznych zgodziło się na skromny przystanek osobowy z drewnianą wiatą i ceglaną toaletą. 3 marca 1914 policja budowlana zatwierdziła projekt, niemniej problemem okazała się droga do stacji. Nie dość, że została wybudowana w ostatnim momencie to na dodatek jej budowniczowie nie mogli doprosić się wynagrodzenia jeszcze cztery miesiące po oficjalnym otwarciu linii kolejowej. Związane to było z przejęciem po raz kolejny inicjatywy przez mieszkańców, którzy postanowili przedstawić władzom swój wariant drogi. Danziger Höhe starał się więc usilnie pokierować poszkodowanych po wypłatę do liderów społeczności Brętowskich. Koszt budowy stacji wyniósł 4 500 marek, a na uroczysty przejazd 1 maja 1914 inaugurujący rozpoczęcie ruchu kolejowego stację wyposażono w maszt flagowy i barwy narodowe. W trakcie działań wojennych wzdłuż nasypu na wysokości przystanku zlokalizowano rowy przeciwpancerne^[7].

1945–2010

Po wysadzeniu wiaduktów na trasie przez niemieckich saperów trasa kolejowa, przy której znajdował się przystanek, stała się nieprzejezdna. 13 sierpnia 1946 ogłoszono przetarg na rozbiórkę torowiska. Szyny z Brętowa trafiły na odbudowywaną linię kolejową numer 237. Z czasem przy nasypie pojawiły się ogródki działkowe budowane z elementów znalezionych przy rozebranej trasie kolejowej. Do momentu rozpoczęcia prac nad budową PKM nie zachował się żaden ślad po starej stacji kolejowej^[7].

Od 2010

Budowa przystanku, wiadukt nad ul. Rakoczego, grudzień 2013

Widok na przystanek i wiadukt nad ul. Rakoczego. Pociąg SA136 Szybkiej Kolei Miejskiej stoi przy peronie w kierunku Wrzeszcza, kwiecień 2016

1 września 2015 otwarto stację „Gdańsk Brętowo”, która powstała w ramach projektu Pomorskiej Kolei Metropolitarnej. Stacja posiada dwa perony, w tym jeden wspólny z tramwajem. Na obu peronach zostały zbudowane szklane wiaty i dwie zewnętrzne przelotowe windy. W ramach inwestycji powstały również parkingi dla samochodów i rowerów oraz kładka nad ulicą Rakoczego. Względem starego przystanku, inwestycja jest zlokalizowana bliżej arterii łączącej Piecki-Migowo z Brętowem^[8]. Początkowo to właśnie bliskość ulicy prawdopodobnie wpłynęła na nazwę, którą projektanci linii PKM przyjęli jako obowiązującą: „Gdańsk Rakoczego”. Jednak w plebiscycie zorganizowanym na wyłonienie nazw dla przystanków, większość przyszłych pasażerów opowiedziała się za historyczną nazwą „Gdańsk Brętowo”^[9].

Przypisy

Bibliografia

• Gdańsk Brętowo w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
• Henryk Jursz: Koleją z Wrzeszcza na Kaszuby. Gdańsk: Oskar, 2013. ISBN 978-83-63709-31-0.

Gdańsk Brętowo
Linia 248 Gdańsk Wrzeszcz – Gdańsk Osowa
Gdańsk Niedźwiednik		Gdańsk Jasień
Linia Gdańsk Wrzeszcz – Stara Piła (5,3 km)
Gdańsk Wrzeszcz odległość: 5,3 km		Kiełpinek odległość: 3,6 km