Gedeon Richter
 Portret Gedeona Richtera | |
| Data i miejsce urodzenia | 23 września 1872 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 30 grudnia 1944 |
| Zawód, zajęcie | farmaceuta, przedsiębiorca |
Gedeon Richter (ur. 23 września 1872 w Ecsédzie, zm. 30 grudnia 1944 w Budapeszcie) – węgierski farmaceuta i przedsiębiorca żydowskiego pochodzenia, założyciel koncernu Gedeon Richter. Pionier współczesnego przemysłu farmaceutycznego.
Życiorys
Urodził się w miejscowości Ecséd na północnych Węgrzech. Po śmierci rodziców w 1873 dorastał w mieście Gyöngyös, gdzie od 1890 pracował jako stażysta farmaceutyczny. W 1895 otrzymał dyplom z farmakologii na Uniwersytecie Budapeszteńskim z wysoką oceną. Po studiach przez kolejne dwa lata podróżował po Europie, badając sposoby wytwarzania leków w aptekach i firmach farmaceutycznych. W 1901 zakupił istniejącą do dziś aptekę Pod Orłem w Budapeszcie, wytwarzającą leki organoterapeutyczne[1]. W 1907 w dzielnicy Kőbánya wybudował pierwszą na Węgrzech firmę farmaceutyczną. Fabryka Richtera odniosła sukces rynkowy głównie dzięki produkcji aspiryny (pod nazwą Kalmopyrin) oraz odkażających tabletek nadtlenku wodoru (Hyperol), opatentowanych w 1912. Oba produkty odegrały znaczącą rolę podczas I wojny światowej. Przed wybuchem II wojny światowej firma posiadała 24 zarejestrowane patenty.
II wojna światowa
Na początku II wojny światowej sieć farmaceutyczna miała 10 filii obecnych na 5 kontynentach. W 1942 został usunięty ze stanowiska dyrektora generalnego i przez krótki czas był objęty zakazem wstępu do fabryki ze względu na obowiązujące wówczas na Węgrzech antysemickie prawo[2]. Nadal jednak kierował firmą z pomocą zaufanego personelu ze swojego prywatnego domu. W sierpniu 1944 władze zezwoliły mu na powrót do firmy i pracę w charakterze konsultanta; został on również wyłączony spod Ustawy Żydowskiej. Po dojściu do władzy Strzałokrzyżowców w październiku 1944 ukrywał się w ambasadzie Szwecji wraz z żoną i ponad tysiącem innych Żydów, dzięki pomocy Raoula Wallenberga. Mimo okazji opuszczenia Budapesztu i przeniesienia się do Szwajcarii nie zdecydował się na to, nie chcąc opuścić firmy. W grudniu 1944 został aresztowany podczas łapanki i rozstrzelany wraz z innymi Żydami. Jego ciało wrzucono do Dunaju[3].
Spuścizna
Po wojnie fabryka została odbudowana, a firma znacjonalizowana; jej nazwę zmieniono na Kőbányai Gyógyszerárugyár[4]. W 1972 z okazji setnych urodzin Richtera wybito pamiątkowy medal i umieszczono tablicę przy aptece Pod Orłem. Zakład powrócił do dawnej nazwy w 1980[4]. Węgierski skarb państwa nadal dysponuje częścią akcji przedsiębiorstwa stanowiącego strategiczne znaczenie dla gospodarki[5]. Richter stworzył pierwszą kompozycję organoterapeutyczną podnoszącą ciśnienie krwi, ekstrakt hormonu nadnerczy (adrenalinę) oraz Kalmopyrin i Tonogen, które są nadal stosowane w medycynie. W jego domu rodzinnym w Ecsédzie mieści się obecnie szkoła, a pokój, w którym się urodził, pełni funkcję siłowni. Symboliczny grób Gedeona Richtera znajduje się w Lugano[3].
Życie prywatne
W 1902 ożenił się z Anną Winkler, pochodzącą z Segedynu córką producenta drewna. Małżeństwo miało jednego syna, László, urodzonego w 1903, który ukończył studia chemiczne na Politechnice Federalnej w Zurychu i podobnie jak ojciec związał się z przemysłem farmaceutycznym.
Przypisy
- ↑ Our history. [dostęp 2022-02-02]. (ang.).
- ↑ Patrycja Misterek. Pamiętając o przeszłości, myśleć o przyszłości. 110 lat Gedeon Richter. „Przemysł Farmaceutyczny”, 2011. (pol.).
- ↑ a b Historical businessman - Gedeon Richter. [dostęp 2022-02-02].
- ↑ a b Firma. [dostęp 2022-02-02]. (pol.).
- ↑ Beata Chomątowska: Węgierscy specjaliści od leków. 2010-09-08. [dostęp 2022-02-03].
Media użyte na tej stronie
Autor: Fekist, Licencja: CC BY-SA 3.0
Richter Gedeon gyógyszerész, a modern hazai gyógyszeripar megteremtőjének emléktáblája, annak a háznak a falán, ahonnan 1944. december 30-án elhurcolták kivégezni. A bronz relief Buda István alkotása. Felavatva: 2009. december 7-én. Budapest, XIII. ker. Katona József utca 21.
