Gemini 3

Gemini 3
Emblemat Gemini 3
Dane misji
Indeks COSPAR

1965-24A

Zaangażowani

USA

Pojazd
Statek kosmiczny

Gemini

Masa pojazdu

3,236 kg

Rakieta nośna

Titan II GLV

Załoga
Zdjęcie Gemini 3
Gus Grissom i John Young
Dowódca

Virgil Grissom

Załoga

Virgil Grissom
John Young

Start
Miejsce startu

Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego, USA

Początek misji

23 marca 1965 (14:24:00 UTC)

Orbita okołoziemska
Apogeum

230,5 km (początkowe) km

Perygeum

161 km (początkowe) km

Inklinacja orbity

32,6°

Lądowanie
Miejsce lądowania

Atlantyk w pobliżu Grand Turk Island

Lądowanie

23 marca 1965 (19:16:31 UTC)

Czas trwania misji

4h 52m 31s

Przebyta odległość

128 748 km

Liczba okrążeń Ziemi

3

Program Gemini

Gemini 3 (Gemini-Titan III, GT-3) – pierwszy załogowy lot programu Gemini, a także pierwszy wieloosobowy amerykański lot kosmiczny. Kapsuła Gemini 3 znajduje się obecnie na wystawie w Grissom Memorial of Spring Mill State Park.

Załoga

Na początku 1964 roku ogłoszono pierwotne składy załóg: podstawowej i rezerwowej. W skład pierwszej weszli: Alan Shepard i Thomas Stafford, zaś w skład drugiej Walter Schirra i John Young. W trakcie treningu, podczas rutynowych badań wykryto u Sheparda chorobę Ménière’a. Uniemożliwiło mu to udział w tym locie. 13 kwietnia 1964 roku NASA ogłosiła nowe składy załóg[1].

Podstawowa

Rezerwowa

  • Walter Schirra (2) – dowódca
  • Thomas Stafford (1) – pilot

CapCom

CapCom (capsule communicator) – operator łączności komunikujący się ze statkiem kosmicznym

Parametry misji

  • Masa: 3236,9 kg
  • Perygeum: 161,2 km
  • Apogeum: 224,2 km
  • Inklinacja: 32,6°
  • Okres orbitalny: 88,3 minut
  • Czas trwania lotu: 4 godz. 52 min. 31 s.
  • Liczba okrążeń: 3
  • Przebyta odległość: 128 748 km[3].

Geneza

Misja Gemini 3 była pierwszym załogowym lotem program Gemini, którego realizację rozpoczęto w 1962 roku. Dwuosobowy statek kosmiczny miał stanowić pomost pomiędzy kapsułami jednoosobowymi Mercury, a trzyosobowymi Apollo. Nadrzędnym celem całego programu Gemini było przeprowadzenie spotkania i dokowania na orbicie[4]. Ponieważ po raz pierwszy przeprowadzono próbę załogowego lotu nowego statku, zaplanowano wykonanie tylko trzech okrążeń Ziemi[3].

Cele misji

Astronauci podczas treningu opuszczania statku
Instalacja kapsuły na szczycie rakiety

Statki Gemini umożliwiały astronautom większe możliwości wykonywania manewrów niż statki programu Mercury[3]. Podstawowym celem lotu były testy statku Gemini, manewrowanie nim oraz, po raz pierwszy w historii amerykańskiego programu kosmicznego, zmiana parametrów orbity pojazdu załogowego przy użyciu systemu silniczków OAMS (Orbital Attitude and Maneuver System)[1]. Orbitalny system sterowania OAMS pozwalał na ręczne korygowanie orbity i zmianę kąta natarcia podczas wejścia kapsuły w atmosferę[3]. W trakcie lotu miały także zostać przeprowadzone trzy eksperymenty naukowe: wpływ nieważkości na rozwój jaj jeżowców i na białe krwinki ludzkie, przepuszczanie fal radiowych przez plazmę podczas wejścia w atmosferę oraz fotografowanie powierzchni Ziemi[5].

Przygotowania

Walkout
Start rakiety Titan II ze statkiem Gemini 3

20 kwietnia 1964 roku astronauci rozpoczęli trening. Obejmował on: kilkaset godzin lotów w symulatorze statku, loty samolotami myśliwskimi, skoki spadochronowe, survival oraz opuszczanie statku po wodowaniu. 24 listopada 1964 roku, podczas przygotowań do bezzałogowego lotu Gemini 2 załoga odbyła symulowane odliczanie przedstartowe.

W tym samym czasie Gus Grissom wybrał nazwę dla kapsuły – The Molly Brown, bohaterki musicalu Niezatapialna Molly Brown (premiera filmu odbyła się w czerwcu 1964 roku). Nazwa związana była z faktem, że kapsuła Grissoma z programu Mercury - Liberty Bell 7 - spoczęła na dnie Atlantyku, omal nie zabierając ze sobą astronauty[3]. NASA nie chciała się na nią zgodzić, gdyż uważała, iż jest ona dla agencji ośmieszająca. Jednak po zaproponowaniu alternatywnej nazwy Titanic, zarząd NASA zmienił zdanie i zdecydował się na pierwotną wersję. W kolejnych lotach agencja zabroniła jednakże nadawania nazw indywidualnych dla kapsuł[6]. Do tradycji tej powrócono dopiero w |programie Apollo, chociaż załogi Gemini 4[7] i Gemini 5[8] nadały pojazdom nieoficjalne nazwy.

W grudniu 1964 roku na Przylądek Kennedy’ego (obecnie Canaveral) przywieziono rakietę Titan II 62-12558. 4  stycznia 1965 roku dotarła tam kapsuła Gemini o numerze seryjnym 3. 25 stycznia 1965 roku rakieta Titan II znalazła się na wyrzutni LC-19 17 lutego 1965 roku, na szczycie rakiety zainstalowano statek Gemini 3. 18 marca 1965 roku przeprowadzono symulowane odliczanie przedstartowe (TCDT). 20 marca 1965 roku odbyło się Flight Readiness Review (FRR), w trakcie którego ustalono datę startu na 23 marca 1965 roku.[1]

23 marca 1965 roku o godz. 9:40 UTC astronauci zostali obudzeni przez Deke'a Slaytona. Po krótkich badaniach medycznych udali się na śniadanie. Zgodnie z obowiązującą od lotu MR-3 tradycją składało się ono z jajek i steka. Następnie astronauci przeszli do pomieszczenia technicznego, gdzie obsługa pomogła założyć im skafandry G3C. Po ubraniu kombinezonów astronauci udali się do AstroVana, który dowiózł ich na wyrzutnię LC-19. Tam załoga przeszła końcowe przygotowania w White Roomie. O godz. 12:12 Grissom i Young zajęli miejsca na pokładzie statku Gemini 3. O 12:30 zostały zamknięte włazy[1].

Przebieg misji

O godz. 14:24 UTC nastąpił start z platformy startowej nr 19. Podczas odliczania zdarzyła się tylko jedna krótka przerwa, spowodowana koniecznością regulacji jednego z czujników[3]. O 14:26 oddzielił się pierwszy stopień rakiety, zaś o 14:29 drugi. Tym samym Gemini 3 znalazł się na niskiej orbicie okołoziemskiej o parametrach: perygeum – 161 km, apogeum – 230,5 km. Zaraz po starcie Grissom zjadł kanapkę z wołowiną, którą Young przeniósł na pokład w jednej z kieszeni skafandra. W efekcie nowicjusz otrzymał od NASA ostrą reprymendę[1].

Podczas lotu nad Afryką astronauci wykonali dwa eksperymenty. Eksperyment z krwinkami powiódł się tylko częściowo – wyniki badań okazały się niejednoznaczne. Niedługo potem astronauci podjęli próby manewrowania pojazdem na orbicie. W trakcie przelotu nad Teksasem (USA) uruchomiono silniki RCS statku kosmicznego. Pierwszy manewr został wykonany przez Grissoma i trwał 15 minut. Drugi miał miejsce w trakcie kolejnego obiegu Ziemi. Zmienił on orbitę statku. Perygeum zmieniło się nieznacznie, wynosząc 158 km, natomiast apogeum obniżono do 168 km. W ten sposób orbita stała się prawie kołowa. W trakcie drugiego okrążenia Grissom włączył małe silniki boczne, które spowodowały nieznaczne przesunięcie płaszczyzny orbity pojazdu, przesuwając ją o około 1,5 km[9]. Trzeci z manewrów został wykonany silniczkami OAMS podczas przelotu nad Oceanem Indyjskim i trwał 2,5 minuty. W trakcie manewru perygeum zostało obniżone do wysokości 72 kilometrów. Wówczas, gdyby nastąpiła awaria silników, statek wszedłby w atmosferę pod złym kątem i uległ dezintegracji, a tym samym astronauci ponieśliby śmierć. Ostatnia z operacji miała miejsce w trakcie trzeciego okrążenia Ziemi i miała na celu przywrócenie normalnych parametrów orbity.

Po zakończeniu manewru astronauci rozpoczęli przygotowania do deorbitacji. Odpalono ładunki pirotechniczne, dzięki którym nastąpiła separacja kapsuły powrotnej od przedziału napędowo-przyrządowego. Kilka minut później uruchomiono retrosilniki i statek Gemini 3 wszedł w atmosferę ziemską. Wokół pojazdu pojawiła się rozgrzana plazma. W tym momencie John Young rozpoczął eksperyment z łącznością. Nadawał sygnały, które miały być odebrane przez stacje naziemne. Te przechwyciły tylko część z sygnałów.

Kiedy statek wszedł w troposferę, znów odebrano wszystkie sygnały. Zetknięcie kapsuły z wodą nastąpiło w punkcie 22°26’N, 70°51’W, na Atlantyku, na północny wschód od kolonii brytyjskiej Turks i Caicos we wschodniej części archipelagu Bahamów 23 marca 1965 roku o godzinie 19:16:31 w odległości około 110 km od zaplanowanego miejsca[3]. Załogę i statek ewakuował lotniskowiec USS Intrepid.

Podsumowanie

W zasadzie osiągnięto wszystkie podstawowe cele misji z wyjątkiem pełnej kontroli wejścia kapsuły w atmosferę. Nie udało się precyzyjnie ustawić kąt natarcia statku (okazał się mniejszy, niż zakładano). Częściowo zostały osiągnięte drugoplanowe cele. Ze względu na awarię sprzętu zrezygnowano z jednego z doświadczeń przeprowadzanych w stanie nieważkości. Również zadanie fotografowania Ziemi zostało wykonane tylko częściowo[3]. Z dziewięciu kolejnych misji Gemini aż sześć było poświęconych, jeśli nie całkowicie, to w znacznym stopniu operacjom spotkania i dokowania. Nic w tym dziwnego, operacje te stanowiły istotną część programu Apollo[10].

Galeria

Przypisy

  1. a b c d e Encyklopedia Astronautica
  2. a b Gene Kranz: Porażka nie wchodzi w grę. Warszawa: Prószyński Media Sp. z o.o., 2010, s. 131-132. ISBN 978-83-7648-467-9.
  3. a b c d e f g h Steve Whitfield: Gemini. Historia podboju Kosmosu. Warszawa: Prószyński Media Sp. z o.o., 2012, s. 14-16, seria: Historia podboju Kosmosu. ISBN 978-83-7648-761-8.
  4. Kosmiczne bliźnięta – dzieje projektu Gemini. [dostęp 2012-06-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-12)].
  5. NASA Press Kit. [dostęp 2012-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-27)].
  6. Loty Kosmiczne
  7. Loty Kosmiczne
  8. Loty Kosmiczne
  9. Olgierd Wołczek: I znów bliżej gwiazd. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1965, s. 122, seria: Nowości Nauki i Techniki.
  10. Olgierd W. Po Merkurym były Bliźnięta. „Astronautyka”. 1 (34), s. 3-12, 1967. Polskie Towarzystwo Astronautyczne. (pol.). 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Gemini 3 capsule is mated with Titan. - GPN-2006-000031.jpg
The Gemini 3 spacecraft is mated with the Titan II launch vehicle in the white room of Pad 19 at the Kennedy Space Center. Virgil I. (Gus) Grissom and John Young rode the capsule into space on March 23, 1965 for a mission lasting almost five hours. The pair of astronauts tested out the spacecraft on the first manned Gemini flight.
Gemini water egress training - GPN-2006-000029.jpg
Astronauts John Young and Virgil I. (Gus) Grissom are pictured during water egress training in a large indoor pool at Ellington Air Force Base, Texas. Young is seated on top of the Gemini capsule while Grissom is in the water with a life raft.
USS Intrepid (CV-11) - Mar 65 b.jpg
The Gemini-3 spacecraft, with flotation collar still attached, is shown being hoisted aboard the USS Intrepid during recovery operations following the successful Gemini-Titan 3 flight.
Gemini 3.jpg
Launching of the first manned Gemini flight. The Gemini-Titan 3 lifted off pad 19 at 9:24 a.m. (EST) on March 23, 1965. The Gemini-3 spacecraft "Molly Brown" carried astronauts Virgil I. Grissom, command pilot, and John W. Young, pilot, on three orbits of Earth.
G3C spacesuit Gemini 3.jpg
Astronauts Young and Grissom walk up the ramp leading to the elevator that will carry them to the spacecraft for the first manned Gemini mission. They wear Gemini G3C intravehicular suits.
Gemini 3 Portrait.jpg
"Gemini III crew members Virgil I. "Gus" Grissom (left) and John W. Young are wearing their spacesuits, helmets and portable air conditioners." Note: These suits weren't used on the mission, the flown suits had a white outer layer.
Gemini 6 - Backup Crew (Young and Grissom).jpg
Astronauts John W. Young (left) and Virgil I. "Gus" Grissom take part in training exercises as the back-up Crew for the Gemini 6 mission which will feature the first "docking" of two spacecraft in orbit.