Generalni inkwizytorzy Portugalii

Generalny inkwizytor Portugalii - w latach 1536-1821 tytuł zwierzchnika portugalskiej inkwizycji.

Lista generalnych inkwizytorów Portugalii

Wśród osiemnastu generalnych inkwizytorów Portugalii było pięciu kardynałów i dwunastu biskupów lub arcybiskupów. Tylko José de Bragança, nieślubny syn króla Jana V, nie należał do wyższego duchowieństwa. Kardynał Henrique de Avis, inkwizytor generalny w latach 1539–1578, pochodził z portugalskiej rodziny królewskiej i w 1578 został królem Portugalii jako Henryk I Kardynał (1578–1580). Ponadto, Jorge da Attaide, mimo formalnej nominacji (1600/1), nigdy funkcji tej nie objął.

Lp.NazwiskoInne funkcje i tytuły kościelneOkres urzędowaniaUwagi
1Diogo da Silva OFMBiskup Ceuty (1534–40), arcybiskup Bragi (1540–41)23 maja 1536 – 3 lipca 1539
2Henrique de AvisKardynał (1545–80), arcybiskup Bragi (1533–40), Évory (1540–64, 1574–78) i Lizbony (1564–69)3 lipca 1539 – 27 grudnia 1578Regent królestwa Portugalii (1562–68)
Od 4 sierpnia 1578 król Portugalii
3Jorge de AlmeidaArcybiskup Lizbony (1570–85)27 grudnia 1578 – 20 marca 1585
4Albrecht VII HabsburgKardynał (1577–98) i arcybiskup elekt Filippi (1594) i Toledo (1594–98)25 stycznia 1586 – 12 lipca 1596Wicekról Portugalii (1583–93)
Zrezygnował z godności kardynalskiej w 1598
5António de Matos de NoronhaBiskup Elvas (1591–1610)12 lipca 1596 – 30 stycznia 1601Brewe papieża Klemensa VIII dymisjonujące go z funkcji inkwizytora generalnego datowane jest 12 lutego 1600, jednak nie zostało ogłoszone aż do stycznia 1601, gdyż mianowany jego następcą Jorge de Attaide nie przyjął nominacji
6Alexandre de BragançaArcybiskup Évory (1602–08)29 lipca 1602 – 24 sierpnia 1604
7Pedro de CastilhoBiskup Angry (1578–83) i Leiria (1583–1604)24 sierpnia 1604 – 31 marca 1615Wicekról Portugalii (1605-08 i 1612-14)
8Fernão Martins MascarenhasBiskup Algarve (1594–1617)4 lipca 1616 – 20 stycznia 1628
9Francisco de CastroBiskup Guardy (1617–32)19 stycznia 1630 – 1 stycznia 1653
10Pedro de LencastreTytularny arcybiskup Side (1671–73)26 października 1671 – 23 kwietnia 1673książę Aveiro
11Veríssimo de LencastreArcybiskup Bragi (1670–77) i kardynał (1686–92)28 listopada 1676 – 12 grudnia 1692
12José de Lencastre OCarmBiskup Miranda do Douro (1677–81) i Leirii (1681–94)1 lipca 1693 – 13 września 1705
13Nuno de Cunha da AtaídeTytularny biskup Targi (1705–12) i kardynał (1712–50)30 lipca 1707 – 14 grudnia 1750
14José de Bragança15 marca 1758 – 21 lipca 1760Nieślubny syn króla Jana V
15João Cosme da Cunha CanRegTytularny biskup Olimpu (1746), biskup Leirii (1746–60), arcybiskup Évory (1760–83), kardynał (1770–83)31 marca 1770 – 31 stycznia 1783
16Inácio de São Caetano OCarmBiskup Penafiel (1771–78), tytularny arcybiskup Tessaloniki (1778–88)6 lutego 1787 – 29 listopada 1788
17José Maria de Melo OratBiskup Algarve (1787–89)7 stycznia 1791 – 9 stycznia 1818
18José da Cunha de Azevedo CoutinhoBiskup Olindy (1794–1806) i Elvas (1806–20)11 sierpnia 1818 – 5 kwietnia 1821Ostatni inkwizytor generalny

Bibliografia

  • A.J. Saraiva, H.P. Salomon, I.S.D. Sassoon, The Marrano Factory: The Portuguese Inquisition and Its New Christians 1536-1765, BRILL 2001, s. 379
  • Ana Isabel López-Salazar: Between the Inquisition and the king: the favorites and the secretaries of State (1580-1736)
  • Ana Isabel López-Salazar, General Inquisitors and the Portuguese Crown in the Seventeenth Century: Between Political Service and the Defense of the Faith (1578–1705), [w:] Mediterranean Studies, Vol. 21, No. 2, 2013, pp. 79-90
  • Giuseppe Marcocci, José Pedro Paiva: História da Inquisição Portuguesa, 1536-1821, A Esfera dos Livros, 2016