Genua

Genua
Genova
Ilustracja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Włochy

Region

 Liguria

Burmistrz

Marco Bucci

Powierzchnia

243 km²

Wysokość

20 m n.p.m.

Populacja (05.2014)
• liczba ludności
• gęstość


595 025[1]
2571 os./km²

Nr kierunkowy

010

Kod pocztowy

16100

Tablice rejestracyjne

GE

Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Genua”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Genua”
Położenie na mapie Ligurii
Mapa konturowa Ligurii, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Genua”
Ziemia44°25′N 8°56′E/44,416667 8,933333
Strona internetowa

Genua (wł. Genova, lig. Zena) – miasto w północno-zachodniej części Włoch nad Morzem Liguryjskim (Morze Śródziemne), u stóp Apeninu Liguryjskiego i Alp Liguryjskich. Stolica i główne miasto regionu administracyjno-historycznego Liguria. Obszar administracyjny ma powierzchnię 243 km² i liczbę ludności 595 025[1], będąc szóstym co do wielkości miastem Włoch.

Port Genua jest największym portem morskim we Włoszech i piętnastym w Europie pod względem ilości przeładunku w tonach i drugim portem we Włoszech po porcie w Gioia Tauro, a także szesnastym w Europie pod względem liczby kontenerów[2].

Nazwa

Nazwa miasta wiąże się z łac. genu „kolano” (i dalej stgr. γόνυ góny „kolano” czy niem. Knie „kolano; (także) zakręt, zakole, zakrzywienie”) i odnosi się do położenia Genui w najbardziej na północ wysuniętym punkcie wybrzeża Morza Liguryjskiego (czyli tam, gdzie linia brzegowa „zakręca”)[3].

Żadne źródła starożytne nie potwierdzają ortografii Janua (Ianua), która była popularna w średniowieczu, a miała na celu uzasadnić przekonanie, jakoby miasto zostało założone przez rzymskiego boga Janusa. Zapisy tego typu pojawiają się dopiero od X wieku i nie mają starszego rodowodu[4] (por. w utworze F. Petrarki Itinerarium breve de Ianua ad Ierusalem z 1358).

Inna legenda także odwołuje się do ortografii Ianua i wiąże nazwę Genui z Janusem, mówiąc, iż tak jak on miasto to ma dwa oblicza: jedno zwrócone ku morzu, drugie ku otaczającym je górom. Legenda powstała najwidoczniej na gruncie bliskich związków między obydwoma miastami już w starożytności (wojny punickie) oraz wierności tradycyjnie okazywanej przez mieszkańców Genui Rzymowi[5].

Historia

  • ośrodek Ligurów
  • w 220 roku p.n.e. zdobyte przez Rzymian
  • od 634 we władaniu Longobardów
  • w X wieku republika
  • w okresie XII-XIII wieku druga obok Wenecji handlowa potęga morska w basenie Morza Śródziemnego
  • od 1381 zależność od Wenecji i powolny schyłek
  • 1481 – założenie uniwersytetu w Genui
  • 1797 – Genua zdobyta przez Napoleona i przekształcona w zależną od Francji Republikę Liguryjską
  • w 1805 – przyłączona do Francji
  • 1815 – weszła do Królestwa Sardynii
  • w XIX wieku rozwój przemysłowy
  • w 2004 roku Genua była Europejską Stolicą Kultury
  • w 2006 roku część Genui została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO
  • 14 sierpnia 2018 doszło do katastrofy wiaduktu Morandi, który z przyczyn ulewy i złego stanu technicznego zawalił się.

Klimat

Genua leży w strefie klimatu subtropikalnego[6][7], na pograniczu subtropikalnego–wilgotnego i śródziemnomorskiego[8], z łagodnymi zimami i ciepłymi latami. Średnia roczna temperatura wynosi 20 °C w dzień i 13 °C w nocy.

Średnia temperatura najchłodniejszych miesięcy – grudnia, stycznia i lutego wynosi wokół 12 °C w dzień i 6 °C w nocy. Średnia temperatura sześciu miesięcy letnich, od maja do października wynosi 24 °C w dzień i 17 °C w nocy[9].

Średnia temperatura i opady dla Genui
MiesiącStyLutMarKwiMajCzeLipSieWrzPaźLisGruRoczna
Średnie temperatury w dzień [°C]11,812,714,917,821,825,127,527,825,121,116,613,319,9
Średnie dobowe temperatury [°C]8,69,511,714,618,622,124,524,621,618,013,410,016,7
Średnie temperatury w nocy [°C]5,76,58,611,615,719,321,521,518,415,210,77,113,8
Opady [mm] 76,855,781,181,052,229,121,541,066,6111129116961
Średnia liczba dni z opadami7,66,17,68,67,15,13,25,45,98,310,88,384
Średnie usłonecznienie (w godzinach)1181311581922202462952672011741111122223
Źródło: climatebase.ru[10] (od 2000), nasłonecznienie[11]
Średnia dobowa temperatura morza (°C)[12]
StyLutMarKwiMajCzeLipSieWrzPaźLisGruRok
13,613,113,615,118,722,824,124,323,020,217,915,318,5

Zabytki i turystyka

Panorama miasta
Latarnia morska z herbem miasta

Podział administracyjny

Od 2007 roku

GminaLudność (% całości)Dzielnice
Centro-Est91,402 (15,0%)Pré, Molo, Maddalena, Oregina, Lagaccio, San Nicola, Castelletto, Manin, San Vincenzo, Carignano
Centro-Ovest66,626 (10,9%)Sampierdarena, Campasso, San Teodoro, San Bartolomeo
Bassa Val Bisagno78,791 (12,9%)San Fruttuoso, Marassi, Quezzi
Media Val Bisagno58,742 (9,6%)Staglieno, Sant’Eusebio, San Gottardo, Molassana, Struppa
Valpolcevera62,492 (10,3%)Borzoli, Fegino, Certosa, Rivarolo, Teglia, Begato, Bolzaneto, Morego, San Quirico, Pontedecimo
Medio Ponente61,810 (10,1%)Sestri, Cornigliano, Campi
Ponente63,027 (10,3%)Crevari, Voltri, Palmaro, Prà, Pegli, Multedo
Medio Levante61,759 (10,1%)Foce, Brignole, Albaro, San Martino, San Giuliano, Lido, Puggia
Levante66,155 (10,8%)Sturla, Quarto, Quinto, Nervi, Bavari, San Desiderio, Borgoratti

Gospodarka

Widok na World Trade Center w Genui

Genua stanowi południowy róg trójkąta przemysłowego Mediolan-Turyn-Genua, jest jednym z głównych centrów gospodarczych kraju. Wytwarza PKB 15,08 miliarda €, co stanowi 1,3% PKB krajowego. W 2000 roku miasto znalazło się na 5. miejscu w rankingu najsilniejszych ekonomicznie miast we Włoszech. Bank św. Jerzego (Banco di San Giorgio), jeden z najstarszych banków na świecie, został założony w Genui w 1407 roku i przyczynił się do świetności gospodarczej miasta od połowy XV wieku. Obecnie wiele czołowych włoskich przedsiębiorstw ma siedzibę w Genui, w tym Ansaldo Energia, Ansaldo STS i Edoardo Raffinerie Garrone.

Transport

Port w Genui

W mieście znajduje się 23 czynne stacje kolejowe:

Genua to miasto portowe – brama wyjazdowa dla krajów Afryki Północnej (Maroko, Tunezja) oraz do Hiszpanii, Korsyki, Sardynii, Sycylii i Malty. W porcie znajduje się kilka terminali w zależności od przewoźnika. Najwięcej połączeń oferuje Grandi Navi Veloci[13].

Sport

Miasto jest siedzibą klubów piłkarskich Genoa CFC oraz UC Sampdoria.

Znani Genueńczycy

Katedra San Lorenzo
Panorama portu

Miasta partnerskie

Przypisy

  1. a b Bilancio demografico Anno 2014 (dati provvisori). Comune: GenovaIstituto Nazionale di Statistica, 2014.
  2. World Port Rankings 2011.
  3. Dietmar Urmes: Handbuch der geographischen Namen. Wiesbaden: Marix Verlag, 2004, s. 97. ISBN 3-937715-70-3.
  4. Edward Herbert Bunbury: Genua. W: Dictionary of Greek and Roman geography, illustrated by numerous engravings on wood. London: Trustees of Tufts University, 1854, s. 988.
  5. Teofilo Ossian De Negri: Storia di Genova. Firenze: 2003, s. 13.
  6. Jahreszeitenklimate nach Troll und Paffen.
  7. Die Klimatypen der Erde – Pädagogische Hochschule in Heidelberg.
  8. World Map of Köppen–Geiger Climate Classification.
  9. Tabelle climatiche 1971-2000 della stazione meteorologica di Genova-Sestri Ponente dall’Atlante Climatico 1971-2000 – Servizio Meteorologico dell’Aeronautica Militare.
  10. Genoa, Italy – climatebase.ru.
  11. Visualizzazione tabella CLINO della stazione Genova.
  12. Genoa average sea temperature – seatemperature.org.
  13. Promy z Genui. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-24)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Italy relief location map.jpg
Autor: Eric Gaba (Sting - fr:Sting) and NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Blank physical map of Italy including the 08-2009 modification of the boundary between Emilia-Romagna and Marche regions, for geo-location purpose.
Europe relief laea location map.jpg
Autor: Alexrk2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Physical location map Europe; Lambert azimuthal equal-area projection
Flag of Liguria.svg
flag of Italian region Liguria
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Ecuador.svg
Made by author of Xramp, first uploaded by Denelson83 as Flag of Ecuador.svg, modifications by Husunqu.
Flag of Croatia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Relief map of Italien Ligurien.png
Autor: Tschubby, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Liguria region (Italy)
Collage Genova.jpg
Autor: collection by DanieleDF1995 (talk), Licencja: CC BY-SA 3.0
Collage di varie foto di Genova
Porto Genova 0038.JPG
Autor: Twice25 & Rinina25, Licencja: CC BY 2.5
Immagine dal porto antico di Genova, Italia: torre del WTC e altri grattacieli di Sampierdarena.
Coat of Arms of Genoa.svg
Autor: Ketipmaig, Licencja: CC BY-SA 4.0
Coat of Arms of Genoa
Italy-Genova-lighthouse.jpg
The lighthouse in Genova, Italy
Genueser Dom.jpg
(c) A., CC-BY-SA-3.0
Genueser Dom (selbst fotografiert)
Genova porto-IMG 2530.JPG
Autor: Twice25 & Rinina25, Licencja: CC BY 2.5
Immagine dal Porto di Genova (terminal, moli, container, calate, ecc.)
GenovaPanoramadalrichelieu.jpg
Autor: Sidvics, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Panorama di Genova dal forte Richelieu.