Geograf (obraz Jana Vermeera)
 | |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania | 1669 |
| Medium | olej na płótnie |
| Wymiary | 53 × 46,6 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Geograf (niderl. De geograaf) – obraz Jana Vermeera ukończony w 1669; od 26 maja 1885 znajduje się w Städel Museum we Frankfurcie nad Menem[1].
Obraz opatrzony jest dwoma sygnaturami i, jako jeden z trzech płócien w dorobku Vermeera, datą. Dwa pozostałe to Astronom i U stręczycielki. Data, zapisana jako XDCLXVIIII wraz z podpisem znajduje się w prawym górnym rogu. Druga sygnatura znajduje się na szafie. Najprawdopodobniej ani podpisy, ani data, nie są oryginalne.
Portrety naukowców były częstym motywem XVII-wiecznego holenderskiego malarstwa. Jako pierwszy uczonego wśród naukowych przyrządów namalował ok. 1630 Rembrandt. Później temat ten był podejmowany przez jego uczniów oraz innych malarzy, którzy go spopularyzowali. Vermeer wpisywał się w ten trend, portretując astronoma i geografa. Obraz Astronom jest bardzo zbliżony do Geografa i wielokrotnie oba płótna były sprzedawane razem. Oba przedstawiają mężczyznę o kręconych włosach i ubranego w długą, obfitą szatę, być może Antonie van Leeuwenhoeka. Badacze wskazują na widoczne podobieństwo między ryciną Rembrandta, przedstawiającą Fausta a Geografem.
Geograf stoi oparty o biurko, otoczony przez mapy, książki i globus. W jednej ręce trzyma cyrkiel, którym posługuje się w celu zmierzenia odległości na leżącej przed nim mapie. Uczony przerwał jednak na chwilę swoją pracę – zamyślony patrzy przez okno, a światło pada na jego twarz. Udało się rozpoznać mapę, wiszącą na ścianie – to dzieło Willema Jansz. Blaeu, przedstawiające wybrzeża Europy oraz globus, autorstwa Hendricka Hondiusa.
Przypisy
- ↑ Johannes Vermeer. The Geographer, 1669, RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2022-01-23] (ang. • niderl.).
Bibliografia
- Albert Blankert, Vermeer van Delft, Antoni Ziemba (tłum.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1991, ISBN 83-221-0534-7, OCLC 69481260.
- Schneider Norbert, Tout l’oeuvre peint de Vermeer, „Taschen”, 2004, ISBN 3-8228-0971-3.
